Dagblaðið Vísir - DV - 16.02.2002, Page 30

38
Helgarblað
LAUGARDAGUR 16. FEBRÚAR 2002
DV
Sturla Böövarsson samgönguráöherra
Þaö er hvasst í samgönguráöuneytinu þessa dagana og opinberlega rætt um aö ráöherrann gæti þurft aö segja af sér. Hver er þessi feimnislegi,
vandvirki en seinheppni stjórnmálamaöur í raun og veru? DV skyggnist undir snyrtilegt yfirboröiö og horfir á Sturiu í nærmynd.
Sveitapiltsins draumur
- Sturla Böðvarsson samgönguráðherra þarf að læra að
sýna reiðina og höggva á hnúta frekar en leysa þá.
Hann stendur einn í úlfahjörð að mati sveitunganna fyr-
ir vestan og skortir góða ráðgjafa.
Næöir dimm um grund
norðanhríðin köld.
Nauðar rjáfrum í
seint um vetrarkvöld.
Þetta eru fyrstu línur vinsæls
dægurlags frá sjöunda áratugn-
um þar sem Hljómar fjölluöu um
Sveitapiltsins draum. Þetta er
vinsælt minni í skáldsögum, dæg-
urlögum og kvikmyndum og seg-
ir jafnan frá saklausa sveitapilt-
inum sem kemur til stórborgar-
innar með hreint hjarta og stór-
borgin reynist vera viðsjárverð-
ari en hann hélt og ekki það
draumaland sem til stóð.
Vísukomið getur vel átt við
ástandið í samgönguráðuneytinu
þessa dagana og þar er Sturla
Böðvarsson í hlutverki sveita-
piltsins af Snæfellsnesi sem kom
í bæinn og varð loksins ráðherra
eftir áratuga trúmennsku og
dygg störf. Stórborgin fer um
hann óblíðum höndum og reynist
honum erflð.
Þaö kann að hljóma eins og þver-
sögn en stundum getur verið vont að
vera góður. Það er ekki víst að þeim,
sem vilja leysa alira vanda, vera vinir
alira og sinna öllum málum af jafli-
mikilli kostgæfni, famist alltaf vel í
starfi.
Sennilega er stærsti ókostur Sturlu
Böðvarssonar samgönguráðherra
einmitt sá að hann viil svo gjaman
vera góður. Það er alveg sama hver af
samferðamönnum hans og samverka-
mönnum er spurður. Svarið hefst
*r alltaf á skýrri yfirlýsingu um það að
hann Sturla sé svo góður.
Nú kynni einhver að halda að
einmitt vegna þess hve góöur hann er
ætti hann síst allra ráðherra að vera
umdeildur og þurfa að þola opinberar
umræður um hugsanlega afsögn úr
ráðherrastól. Það er næstum því hefð
fyrir því að sá ráðherra sem sætir
t mestri gagnrýni opinberlega fyrir
störf sín sé heilbrigðisráðherra. Emb-
ætti samgönguráðherra hefur hingað
til verið talið nokkuð „rólegt" en í tið
Sturlu kveður við annan tón.
Hér verður ekki dvalið við ná-
kvæmlega þær embættisfærslur sem
hafa valdiö því að Sturla hefur verið
gagnrýndur svo mikið sem raun ber
vitni heldur horft á manninn sjálfan
og reynt að skyggnast undir fágað og
rólegt yfirborð hans.
Sturla, Jón og Guðmundur?
Til er kenning sem kölluð er Peter’s
Principal á ensku og gengur út á að
stöðuhækkunarkerfi þaö sem flest
vestræn samfélög byggjast á tryggi
það að á endanum lendi flestir í starfi
sem þeir í rauninni ráði ekki við.
Þetta vangetulögmál birtist okkur í
stjómmálamönnum sem undir lok fer-
iis síns lenda í valdamiklum embætt-
um í krafti þess að hafa ailtaf þjónað
flokknum vel og alltaf mætt í
vinnunna. Sennilega em framsóknar-
ráðherramir Guðmundur Bjamason
og Jón Kristjánsson skýrustu dæmin
um þetta en frægastur slíkra ráðherra
er án efa Jim Hacker úr þáttaröðinni
Já, ráðherra. Kannski sýnir embættis-
færsla Sturlu síöustu misseri að
óhætt sé að bæta honum í þennan
hóp.
Heimaræktaður
Sturla er heimaræktaður Snæfell-
ingur, nánar tiltekið Ólsari, fæddur í
Ólafsvík 23. nóvember 1945. Hann er
því fæddur í merki sporðdrekans sem
gerir hann fylginn sér, einbeittan, lok-
aðan og tortrygginn.
Sturla er sonur Böðvar Bjamason-
ar, byggingarmeistara og byggingar-
fulltrúa í Ólafsvík, þar sem Sturla ólst
upp og konu hans, Elínborgar Ágústs-
dóttur frá Mávahlíð.
Hann er ekki bara sonur embættis-
manns heldur giftist hann Hallgerði
Gunnarsdóttur sem er dóttir Gunnars
Guðbjartssonar sem var farsæll emb-
ættismaður á vegum Framsóknar-
flokksins áratugum saman og sat í
stjómum fyrirtækja og samtaka og
var varaþingmaður. Sturla og Hall-
gerður voru gefin saman á vígsludegi
kirkjunnar í Ólafsvík sem faðir hans
hafði séð um byggingu á og voru
fyrstu hjónin sem þar giftust.
Sturla lærði húsamíðar og fór síðan
í Tækniskóla Islands og lauk prófi í
byggingatæknifræði þaðan 1973 og
vann á sumrin hjá VST i Borgcunesi
og Reykjavík en annars vann hann yf-
irleitt heima í Ólafsvík á sumrum í
byggingarvinnu hjá föður sínum.
Sturla hefur lengst af starfsferils
síns haldið sig innan sins heimahér-
aðs en hann hefur frá bamsaldri haft
mikinn áhuga á félagsmálum og
stjómmálum og hóf feril sinn á því
sviði í stjórn Lánasjóðs islenskra
námsmanna. Þegar hann lauk námi í
verkfræðinni fór hann ekki i fram-
haldsnám eða til starfa við fagið held-
ur varð sveitarstjóri í Stykkishólmi
sumariö 1974 og síðar bæjarstjóri þar
í nærri 20 ár eða allt til ársins 1991.
Lúsiðinn embættismaður
Sturla var lúsiöinn embættismaður
fyrir vestan. Hann sat í óteljandi
nefndum, ráöum og stjómum og var
virkur í starfi Sjálfstæðisflokksins og
má segja að hann hafi á Stykkis-
hólmsárunum ráðið flestu sem hann
vildi ráða þar vestra.
Stjómunarstíl hans í Hólminum er
lýst svo að hann safnaði um sig hópi
jábræðra sem sátu í öllum nefhdum
og ráðum á vegum bæjarins. Sturla
þoldi frekar illa gagnrýni eða mótrök
og tók slíku andófi oft mjög persónu-
lega og fullyrt er að stundum hafi það
komið mönnum í koll að vera á móti
bæjarstjóranum.
Umhverfis Sturlu var ávallt hópur
manna sem vissi um allt sem gerðist í
bænum og í Kjördæminu og ekkert
kom Sturlu nokkum tímann á óvart.
Hann heldur þessum sið enn því netið
er enn þá fyrir hendi og Sturla veit
alltaf allt sem gerist í Stykkishólmi.
Einn helsti galli Sturlu, bæði í nú-
tið og fortíð, mun vera sá að hann þol-
ir illa gagnrýni og getur átt það til að
taka henni mjög persónulega. Því hafi
hann gert sér far um að raða í kring-
um sig já-fólki. Þau viðhorf endur-
speglist m.a. í skipan nefnda sem
starfa á hans vegum. Þetta hefur haft
þau áhrif að hann veit stundum lítið
um andstæðar skoðanir á málum og
hvaða rök eru færðar fyrir þeim. Þess
vegna geti mál sprungið framan í
hann í þinginu eða í fjölmiðlum.
Vamarlaus í úlfahjörð
Mæla menn með því að Sturla
skipti um stíl og taki slaginn um mál-
in strax á vinnslustiginu. Menn eru
sammála um að Sturla forðist ágrein-
ing fyrir opnum tjöldum, hann hrein-
lega geti ekki tekist á við slíkar kring-
umstæður. Ekki bæti siðan úr skák að
hann virðist einkar óheppinn og til
séu mun útsjónarsamari menn við hið
pólitíska taflborð sem geti þá bjargað
sér úr ógöngum „í beinni".
Er ekki laust við að sveitungar
hans vorkenni honum og finnist hann
hálfvamarlaus í úlfahjörðinni „fyrir
sunnan“ þar sem úthald pólitískra
andstæðinga er öllu meira en hann
átti að venjast sem „einvaldur" i
Stykkishólmi. Segir sagan að þar hafi
yfirleitt verið nóg fyrir hann að yggla
sig til að kæfa mögulegt andóf eða
koma í veg fyrir vesen.
Starfsháttum hans í ráðuneytinu er
lýst á áþekkan hátt og vestra. Hann
vill hafa yfirsýn yfir öll mál og þekkja
þau vel og vandlega. Hann tekur afltaf
jákvætt í allar beiðnir og fyrirspumir
og rannsakar mál ofan í kjölinn áður
en hann tekur ákvörðun. Sá timi
finnst mörgum alltaf vera of langur.
Strn-la hefur gott bakland í kjör-
dæminu og góðan stuðningsmann og
vin í Geir Haarde fjármálaráöherra.
Kristinn Jónasson, bæjarstjóri í Snæ-
fellsbæ, og Ámi Emilsson, útibús-
stjóri í Reykjavík, em meðal nánustu
vina og ráðgjafa Sturlu.
Maður veganna
Hólmarar eru sammála um að
Sturla Bövðarsson hafi unnið bæjarfé-
laginu mikið gagn og einnig kjördæm-
inu í heild og visa m.a. til hafna- og
vegaframkvæmda. Falla þá gjaman
lýsingarorð eins og duglegur, kraft-
mikill og eljusamur. Hann þykir fylg-
inn sér, sinna starfinu af lífi og sál og
í heimabænum segja menn í gamni að
þeir kjósi hann því vegimir séu orðn-
ir sve góðir.
Hins vegar þykir hann klaufalegur
í framkomu og menn auglýsa eftir
hyggindum eins og þeim að láta aðra
vinna skítverkin fyrir sig. Hann þyk-
ir blanda sér um of í öll mál og svara
fyrir þau í stað þess að láta aðra um
leiðindamálin og láta sig „hverfa" á
meðan eins og nokkrir kollegar hans
þykja gera svo snilldarlega á stund-
um. Þá þykir skemma fyrir honum að
hann hefur frekar klaufalega og stirð-
busalega framkomu og er ekki gefið
að sjá spaugilegar hliðar mála. Hann
sjái einfaldlega ekki tækifærin þegar
þau gefast til að létta andrúmsloftið
og skapa jákvæðari strauma i sinn
garð.
Gamlir stuðningsmenn efast hrein-
lega um að hann hafi nógu góða ráð-
gjafa „þarna fyrir sunnan".
ímyndarvandi Sturlu
Hann er varkár úr hófi fram og
má segja að hann forðist átök og
sundrungu. Hann vill helst ekki
þurfa að taka umdeildar eða óvin-
sælar ákvarðanir og lendir þess
vegna oft í því að taka ákvarðanir of
seint eða alls ekki.
Hann er rökfastur og sæmilega
máli farinn en opinberlega er alltaf
eins og hann sé að afsaka sig og þeir
sem hafa séð hann svitna í Kastljós-
inu sjá loðmullulegan embættis-
mann og hikandi fulltrúa skrifræð-
isins frekar en skeleggan og hríf-
andi stjórnmálaleiðtoga.
Mörgum finnst hann stífur og
undarlegur í framgöngu á opinber-
um vettvangi en það mun eiga sér
þær skýringar að hann hefur átt við
bakmeiðsli að striða árum saman og
á erfitt með að sitja í hvaða stólum
sem er. Fyrir vikið sýnist hann oft
stífur og uppstilltur.
Samstarfsmaður Sturlu segir aö
hann eigi við ímyndarvanda að
striða og þurfi að geta látið reiði
sína sjást opinberlega en þegar
Sturlu mislikar í ráðuneytinu getur
hann orðið mjög reiður og munu
t.d. flugmálastjóri og fleiri embætt-
ismenn oft hafa fundið fyrir því.
Vill vera góður
Maður sem hefur starfað með
Sturlu og fyrir hann alllengi sagði í
samtali við blaðið að löngun hans til
að gera vel og þóknast öðrum væri í
senn kostur hans og helsti veikleiki.
Það leiddi af sér of mikla varfærni og
hann væri alltof oft aö eyða löngum
tíma í að basla við að leysa hnúta
sem best væri að höggva á.
„Sturla heldur alltaf að það sé
hægt að „settla" málin bak við tjöld-
in eins og var og er svo auðvelt fyrir
vestan. Það gengur ekki upp í þessari
úlfahjörð sem hann er að vinna með
þar sem allir eru með rýting í
erminni."
Einnig er það mat manna að Sturla
sé ekki kominn í bæinn nema að
mjög litlu leyti. Hann hafi mun meiri
áhuga á því sem er að gerast vestur i
Stykkishólmi en hræringum í lands-
málapólitík.
Það er fullyrt að Sturla sé afar var-
kár og stundum liggi við aö það sé á
mörkum þess skynsamlega. Umfjöll-
un fjölmiðla um notkun ráðuneytis
hans á flugvél Flugmálastjórnar hef-
ur til dæmis dregið stórlega úr notk-
un hans á henni og það svo að sveit-
ungar hans og landsbyggðarbúar
segja að hann sé hættur að koma út
á land nema akandi eða með Flug-
leiðum.
Tónlistin og fjölskyldan
Sturla getur verið gamansamur í
þröngum hópi og allnokkuð mús-
íkalskur og spilar stundum á píanó
og getur vel haldið lagi. Hans er get-
ið í rokksögu Gunnars Hjálmars-
sonar sem kom út fyrir jólin fyrir
að vera rytmagítaristi í frægri
hljómsveit fyrir vestan.
Þau hjónin eiga fimm böm sem
em að mestu uppkomin og þrjú
bamaböm em komin til sögunnar.
Elstur er Gunnar, lögfræðingur, þá
Elínborg, guðfræðingur og heim-
spekingur, Ásthildur er stjómmála-
fræðingur en tvö yngstu bömin,
Böðvar og Sigríður, eru enn í námi.
Fjölskyldan er skilgreind sem
helsta áhugamál þessa vandvirka en
seinheppna stjómmálamanns sem
virðist ætla að fara flatt á því að
vilja alltaf vanda sig eins vel og
hann getur. -PÁÁ