Dagblaðið Vísir - DV - 09.01.2003, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 9. JANÚAR 2003
M
agasin
DV

Esther Finnbogadóttir í Kaupþingi um
siðferði vsðskiptalífsins, varkórni
kvenna og stöðuna fram undan:
Niðursveiflan
var miog
sem kalla á annars konar þjónustu."
Á þessum velmektartímum var
einnig oft á tíðum talað um verð-
bréfadrengina svonefndu, sem sagðir
voru fara fram með ungæðislegum
hætti. „Almennt hefur markaðurinn
þróast mikið síðustu ár. Þeir sem við
þetta starfa eru orðnir eldri og
þroskaðri. Vissulega hefur niður-
sveiflan síðustu ár kennt fólki sitt-
hvað.“
Oft hefur gætt þeirrar tilhneiging-
ar að fjalla um störf á verðbréfa-
markaði sem mesta draumastarf sem
hægt sé að hugsa sér. „Vissulega er
þetta skemmtilegt og fjölbreytt starf.
Hins vegar hefur þetta sína kosti og
galla eins og öll önnur störf. Hvað
annað?“ segir Esther.
„Þegar ég var að hefja störf í verð-
bréfageiranum voru hér miklir upp-
gangstímar og margir virtust líta svo
á að hækkun á gengi hlutabréfa yrði
því sem næst endalaus. Vorið 2000
fór gengi bréfa hins vegar að dala og
sú þróun hefur haldist erlendis en
hér á landi tók að birta til á síðasta
ári. Fyrir okkur sem störfum á þess-
um vettvangi hefur þetta fyrir vikið
verið, fyrir mjög lærdómsríkur tími
og þroskandi," segir Esther Finn-
bogadóttir sem starfar hjá greining-
ardeild Kaupþings.
Fiskur, fegurib og fjármál
Konur sem eru í framlínu íslensks
verðbréfamarkaðar eru ekki margar.
Esther er ein þeirra en hún hefur
starfað hjá Kaupþingi síðan 1999, þeg-
ar hún lauk námi í viðskiptafræðum
við Háskóla íslands. „Áður hafði ég
meðal annars starfað í sjávarútvegi
og fegurðarbransanum, svo sem við
skipulagningu fegurðarsamkeppna
og ýmiss konar sýningahald," segir
Esther.
„Fiskur, fegurð og fjármál eru
störf sem eiga kannski ekki margt
sameiginlegt við fyrstu sýn, annað en
effið. Grunnurinn er hins vegar sá
sami og til að ná tilsettum árangri er
jafn nauðsynlegt að leggja sig allan
fram, hvert svo sem starfið er. Hvað
varðar viðskipti og hvers konar sölu-
mennsku þarf maður alltaf að hafa
sannfæringu fyrir hlutunum ætli
maður að geta selt þá,“ bætir hún
við.
Áhuginn var óskaplega
mikill
Þegar gengi hlutabréfa reið á öldu-
faldinum og var i hæstum hæðum
einkenndist umfjöllun fjölmiðla af
fjármálamörkuðum af spennu og fjör-
legum efnistökum. Fulltrúar verð-
bréfafyrirtækja mættu reglulega í
sjónvarpsþætti og mæltu með ein-
stökum fyrirtækjum sem ábatasamri
fjárfestingu þá stundina.
„Ég held að þessi umfjöllun hafi í
raun ekki verið annað en svar við
eftirspurn," segir Esther. „Áhugi al-
mennings fyrir fjárfestingum í hluta-
bréfum var óskaplega mikill á þess-
um tíma og þetta þótti áhugavert
efni. Umfjöllun í dag er aftur frekar á
almennum nótum og yfirvegaðri en
áður. Einstaklingar eru ekki jafn
áberandi á markað-
inum heldur frekar
stofnanafjárfestar
Regluverkió hefur batnaó
í verðbréfaviðskiptum er nánast
þumalputtaregla að eftir því sem
menn taki meiri áhættu þeim mun
meiri geti hagnaðarvonin líka verið.
Þannig spenntu margir bogann hátt í
viðskiptum á síðustu árum og högn-
uðust vel með því að selja bréf sín á
réttum tíma. Aðra skorti tímaskynið
í viðskiptunum og töpuðu miklu.
„Auðvitað er sístæð spurning
hvort staðið hafi verið að ráðgjöf til
viðskiptavina með eðlilegum hætti.
Hlutabréfaviðskipti eru þó í eðli sínu
áhættusöm og sveiflur geta verið
miklar, sér í lagi til skamms tíma.
Miklu skiptir að gera sér grein fyrir
þekkingarstigi viðskiptavinarins og
gæta jafnræðis í allri ráðgjöf. Reglu-
verkið hefur líka farið batnandi og
neytendaverndin aukist,“ segir
Esther.
„Með nýrri löggjöf hefur til dæmis
að mestu leyti verið lokað fyrir að al-
menningur geti fjárfest í óskráðum
fyrirtækjum. Margir brenndu sig
einmitt illa á slíkum viðskiptum
vegna þekkingarleysis. Þó held ég að
þeir sem minnst þekkja til markaðar-
ins hafi ekki endilega farið verst út
úr niðursveiflu síðustu ára. Þeir sem
betur voru málum kunnugir voru
gjarnan tilbúnir að taka meiri
áhættu og þess voru dæmi að menn
töpuðu á því en aðrir að sama skapi
högnuðust mjög vel.“
Siöferöið er nokkuó gott
Að undanförnu hefur orðið nokkur
umræða um hvert sé í raun og sann
siðferði á íslenskum fjármálamark-
aði. Gagnrýni í því sambandi hefur
meðal annars verið viðruð af prest-
„Fáar konur eru starfandi við beina miolun verðbrefa; flestar erum við i eignastyringu og liklega skiptist sá hópur
sem fæst við greiningu til helminga milli kynja. Sjálf trúi ég að slíkt komi vel út; okkur konum er eðlislægt að
meta hluti frekar af varkárni og taka síður áhættu," segir Ester Rnnbogadóttir. Magasín-mynd Hari
um í stólræðum. í nýársprédikun
sinni sagði herra Karl Sigurbjörns-
son biskup að spurningar hefðu
vaknað um traust og heilindi við-
skiptalífsins. Ætti trúin umfram allt
að verka hversdags og ávextir henn-
ar „að birtast sem trúfesti, heilindi,
tryggð og umhyggja sem eru grund-
vallarstoðir heilbrigðs samfélags",
eins og hann komst að orði.
„Almennt held ég að siðferði í ís-
lensku viðskiptalífi sé nokkuð gott.
Hins vegar koma auðvitað alltaf upp
einstök tilvik sem orka tvímælis -
eða að þar hefur ekki verið staðið
rétt að málum. En við megum ekki
kveða upp algilda dóma vegna þeirra.
Slíkt er hvorki eðlilegt né sann-
gjarnt. Á síðustu árum hefur allt
regluverk og löggjöf í viðskiptalífinu
verið skerpt, sem ég tel tvímælalaust
til bóta. Hins vegar er alltaf til hópur
manna sem ekki vill lúta neinum
Símí 550-5000
Útgefandi: Útgáfufélagiö DV ehf., Skaftahlíö 24.
Ábyrgðarmenn: Óli Björn Kárason og Jónas
Haraldsson.
Umsjónarmaöur: Stefán Kristjánsson.
sk@mngasin.is
Blaöamaður: Siguröur Bogi Sævarsson.
slgbogi@magasln.ls
Auglýsingar: Katrín Theódórsdóttir - kata@dv.is
og Inga Gísla - inga@dv.is
Prentun: Árvakur hf.
Upplag: 80.000 eintök.
Dreiflng: Póstdreifing ehf.
Dreift ókeypis á höfuöborgarsvæöinu, á Akureyri
og til áskrifenda DV úti á landi.
reglum og slíkt vandamál er auðvitað
þekkt úr öllu mannlegu samfélagi. í
allri löggjöf um viðskipti eins og ann-
að má finna smugur sem menn not-
færa sér, sé vilji fyrir hendi.“
Útlitið er bjart
Sem starfsmaður greiningardeild-
ar Kaupþings fylgist Esther grannt
með stefnum og straumum í íslensku
efnahagslifi. Hún segir mat sitt vera
að bjartir tímar séu fram undan.
„Búist er við auknum hagvexti í
ár, vextir hafa verið að lækka, dregið
hefur verið hratt úr verðbólgu og
krónan að styrkst, meira að segja svo
að menn óttast helst nú að gengi
hennar fari að skerða hag útflutn-
ingsatvinnuveganna. Almennt má
því segja að útlítið sé bjart hvað
rekstrarumhverfi fyrirtækja varðar,"
segir Esther.
Konum er varkórnin
eðlisiæg
Fyrir skömmu hittust á góðri
stundu þær konur sem starfa í fram-
línu á verðbréfamarkaði, en þær eru
um sextíu talsins.
„Fáar konur eru starfandi við
beina miðlun verðbréfa; flestar erum
við í eignastýringu og líklega skiptist
sá hópur sem fæst við greiningu til
helminga milli kynja. Sjálf trúi ég að
slíkt komi vel út; okkur konum er
eðlislægt að meta hluti frekar af var-
kárni og taka síður áhættu. Þegar
þessu er svo blandað saman við þá
sýn sem karlar hafa á hlutina trúi ég
því að nokkuð raunsætt mat fáist á
stöðu einstakra fyrirtækja og efna-
hagslífsins almennt. Hins vegar
mætti gjarnan fjölga konum í stjórn-
unarstöðum hjá fyrirtækjum á fjár-
málamarkaði eins og reyndar á hjá
öðrum fyrirtækjum sem eru skráð á
hlutabréfamarkaðinum. í dag er eng-
in kona forstjóri þeirra og konur fjár-
málastjórar i aðeins tveimur þeirra,"
segir Esther.
Vanda þarf valib
Á síðustu misserum hefur fyrir-
tækjum á íslenskum hlutabréfamark-
aði verið að fækka talsvert, bæði með
afskráningum á markaði og eins
sameiningu. Esther segir að þetta sé
í raun eðlileg þróun. Mörg fyrirtækj-
anna hafi ekki haft þann styrkleika
að geta verið á markaði og viðskipti
með bréf í þeim verið það lítil að
verðmyndun hafi ekki verið virk.
„Fjöldi tækifæra er þó enn á mark-
aðnum, bæði hérlendis og erlendis.
Það er því engin ástæða til að reikna
með ööru en bjartri tíð fram undan
en mikilvægast er þó alltaf að fólk
vandi val sitt í fjárfestingum og vinni
heimavinnuna.“
-sbs