Dagblaðið Vísir - DV - 25.01.2003, Qupperneq 49

LAUGARDAGUR 25. JANÚAR 2003
/ / e !c) o rb l o ö JO'V’
53
Jeppar og pallbílar hættuleg farartæki
— segir yfirmaður NHTSA, umferðaröryggisstofnunarinnar í BNA, og vill skylda meiri öryggisbúnað

Samkvæmt upplýsingum yfírmanns
NHTSA, umferðaröryggisstofuunar-
innar í Bandaríkjimum, Dr. Jefírey
Runge, eru jeppar og pallbílar hættu-
leg farartæki og neytendur ættu að
hugsa sig tvisvar um áður en þeir
kaupa þau. Dr. Runge sagði þetta í við-
tali við Wall Street Joumal og er þetta
óvenjufast að orði kveðið af manni í
þessari stöðu. Jeppar og jepplingar eru
stærsti hluti hins svokallaða „flokks
léttra trukka“ í Bandaríkjunum. Mikil
söluaukning hefur hækkað hlutfall
þeirra í umferð á síðustu árum. Jepp-
ar og jepplingar (SUV) voru 16,3% af
bílamarkaðinum árið 1997 en á síðasta
ári höfðu þeir náð tæplega fjórðungs
markaðshlutdeild.
Njáll
Gunnlaugsson
blaðamaður
Þriðjimgur dauðaslysa
Runge segir að vegna hærri þyngd-
arpunkts jeppa og pallbíla sé þeim
hættara við veltu en öðrum bílum.
Hann varar einnig við því að ef bíla-
framleiðendur breyti ekki hönnun bíl-
anna til að minnka hættuna muni
stjórnvöld hugsanlega grípa í
taumana. Veltur voru um 3% umferð-
arslysa í Bandarikjunum árið 2001 en
það sem er athyglisvert er að nær
þriðjungur dauðaslysa varð vegna
þeirra. Samkvæmt rannsóknum
NHTSA eru farþegar jeppa og pallbíla
þrefalt líklegri til að deyja i veitu en
farþegar fólksbOa. Dauðaslysum vegna
bOveltna, þar sem aðeins eitt ökutæki
átti hlut að máli, fjölgaði um 22% árið
2001, í 8.400 dauðsföU. Flest slysin urðu
í paUbflum en aukin sala jeppa og jepp-
linga helst einnig í hendur við fjölgun
slysanna.
Gætu skyldað öryggisbúnað
NHTSA hefur vald tfl að skylda bún-
að eins og veltuvamir og fleiri öryggis-
púða í þennan flokk bfla sem tækju
stóran bita af hagnaði af sölu þeirra
þar sem framleiðendur ættu erfitt með
að réttlæta að neytendur ættu að borga
fyrir öruggari bOa. Gardínuöryggis-
púðar blásast út fyrir glugga farartæk-
isins sem minnkar hættuna á að far-
þegar kastist út úr bifreiðinni. Þetta er
oft staðalbúnaður á lúxusbflum en
ekki á algengari bflum og oft ekki einu
sinni fáanlegur sem aukabúnaður.
Stefnubreyting NHTSA nær einnig tfl
samanburðarrannsókna á árekstrum,
en samkvæmt nýjustu rannsóknum í
þá veru eru stærri farartæki hættuleg
minni bflum. Þegar paflbOl ekur inn í
hliðina á meðalstórum fólksbfl eru far-
þegar hans 26 sinnum lödegri tö að
láta lífið en farþegar paflbösins. Þetta
er þrefalt meiri áhætta en þegar það
sama gerist með jafnstór farartæki.
Hættulegri minni ökutækjum
Þegar horft er á slysatölur hérlendis
er ekki að sjá að hlutfaöslega fleiri
banaslys verði i jeppum en öðrum öku-
tækjum þegar miðað er við jeppateg-
undir í umferð á svipuðu timaböi.
Öðru máli gegnir um samanburð
tveggja ökutækja í dauðaslysum. Þar
sem tvö ökutæki eiga í hlut ætti hlut-
fail fólksbifreiða gagnvart fólksbifreið-
um að vera hæst, en það er aðeins 17%.
Hins vegar er hlutfafl jeppabifreiða
gagnvart fólksbifreiðum mun hærra,
eða 40%. Að gögn Ágústs Mogensen hjá
Rannsóknamefhd umferðarslysa skipt-
ir þyngdarmunur þar mestu máli en
einnig munur á hæð öryggisbita í fólks-
bflreiðum og hæð jeppa yfir malbfld
Kenna öruggari akstur
Samkvæmt prófunum Böaklúbbs
Suður-Kalifomíu er hægt að kenna
ökumönmnn jeppa og paöböa aksturs-
tækni sem minnkar hættuna á veltum.
Þeir ráðleggja ökumönnum þeirra að
hafa þessar reglur í heiðri tö að vera
ömggari í umferðinni:
1. Losaðu þig við sjáifsímyndina
„stríðsmaður þjóðvegarins" því að of-
trú á getu farartækisins leiðir tö alvar-
legustu slysanna.
Fólksbifrei&-jeppabifreiö
] Fólksbifrelb-fóiksbifreib
] Fólksblfrelö-vömblfrelö
Fólksblfrelö-sendibifrelö
□ Annaö
Á þessari köku má sjá að árekstur
jeppa og fólksbíla er langalgeng-
asti þátturinn í banaslysum á ís-
landi á árunum 1998-2002.
2. Lærðu betur á hreyfingar og getu
jeppans þíns með því að reyna hann
við erfiðar aðstæður á þar tö gerðri
braut eða auðu bflastæði.
3. Margir jeppar em með hemlalæsi-
vöm. Athugaðu hvort svo sé með þitt
farartæki. Ef svo er er þér óhætt að
stíga fast á bremsuna aöan tímann, án
þess að eiga á hættu að missa stjóm á
stýrinu.
4. Stflltu vel speglana þannig að þeir
minnki blindu svæðin fyrir aftan bfl-
inn. Þar sem jeppar era breiðari en
önnur farartæki gæti þurft að snúa
þeim meira út en á öðrum farartækjum.
Árið 2000 stóð tímaritið Autobild fyrir veltuprófunum á helstu jeppum á
Þýskalandsmarkaði. Sá bíll sem stóð sig einna verst þar var Galloper-
jeppinn en hann var bæði valtur, bremsulítill og undirstýrður.
Sá bíö sem fengið hefur mestu veltuvarnirnar er eflaust nýr Volvo XC90, en auk þeirra er þakið úr sérstyrktu
boron-stáli. Hér rná sjá Volvo reyna á styrkleika þess í veltu sem byrjar á 50 km hraða.
Á grafinu sést hlutfall ökutækjaflokka í banaslysum 1998-2002 gagnvart
hlutfalli jeppa og jepplinga í umferð á sarna tímabili eftir því sem næst
verður komist samkvæmt skráningu Umferðarstofu.
5. Vendu þig á að vita af ööum far-
artækjum í kringum þig, sérstaklega
þeim minni.
6. Skoðaðu handbók bflsins og at-
hugaðu vel hvað framleiðandinn segir
um aksturseiginleika bflsins og hvern-
ig nota á fjórhjóladrifið.
Hérlendis er ekkert slíkt svæði fyrir
hendi enn þá, sem gæti þó breyst ef
staðið verður við gefin fyrirheit um
byggingu akstursæfingasvæðis.
Hefur lítil áhrif á sölu
Jafhvel þótt sumir trúarhópar í
Bandarfkjunum prediki það sem synd
að kaupa jeppa flykkjast kaupendur að
þeim allra gerðarlegasta, Hummer H2.
Ford Explorer fékk slæma útreið í fjöl-
miðlum fyrir tveimur árum en hefúr
samt náð toppnum aftur í sölu. Tals-
maður öryggismála hjá GM sagði að
rannsóknir NHTSA sýndu einnig að
jeppar em meðal öruggustu ökutækja í
umferð fyrir farþega sína. Hann sagði
enn fremur að síðan vinsældir jeppa
fóru að aukast umtalsvert á níunda
áratugnum hefði dauðaslysum á ekna
kflómetra fækkað um 50%. Kannski er
áhyggjum bflaframleiðenda best lýst
með því sem Wolfgang Bemhard, yfir-
maður hjá Chrysler, lét hafa eftir sér:
„Búið er að spá dauða jeppans í meira
en áratug en þess í stað sjáum við að-
eins stærri og öruggari bíla.“ -NG
Þjófavörn er hagkvæm
asta sjálfsábyrgöin
„Bylgja innbrota í bfla hefur leitt tfl
þess að æ nauðsynlegra er að búa þá
þjófavöm ef menn vflja losna við þau
vandræði og tjón sem innbrotin
valda,“ segir Guðmundur Ragnarsson
rafeindavirkjameistari í Nesradíó.
Þjófavömin getur einnig reynst hag-
kvæmasta sjálfsábyrgðin gegn innbrot-
um því hægt er að fá þjófavamarkerfi
í bíla á verði frá 15 þúsundum króna -
eða á rétt um 25 þúsund þegar búið er
að setja búnaðinn í bflinn. Algeng
sjálfsábyrgð bfleigenda sem eru með
bfla sína kaskótryggða er helmingi
hærri, auk þess sem menn tapa þeim
bónus sem þeir hafa áunnið sér,
þannig að tjónið við innbrot getur náð
verulegum fjárhæðum, en þjófavömin
kæmi í veg fyrir þetta tjón. Sú breyting
hefur orðið á að frá og með 10. janúar
tók Nesradíó ehf. yfir aöa þjónustu og
markaðssetningu fyrir fyrirtækið
Directed Electronics á íslandi. Þunga-
miðja í starfsemi Directed Electronics
er framleiösla innbrotavama í bíla.
Þekktustu vörumerki þeirra eru Viper
og Clifford en meðal annarra má telja
Avital, Sidewinder og Rattler.
Viper til Nesradíós
Directed Electronics er bandarískt
fyrirtæki í örum vexti sem er i aukn-
um mæli að feta sig inn á markað fyr-
ir hljóm- og afþreyingartæki í bfla.
Með kaupum á fyrirtækjum á borð við
Orion, Precision Power og a/d/s er það
að blanda sér af fúllri alvöru í sam-
keppina á þessum markaði. Magnarar,
hátalarar og bassabox undir merkjum
Viper, Orion og Precision Power em
að skjóta upp koöinum í fremstu víg-
línu hávaðakeppna (SPL). „Nesradíó
rekur sérhæft verkstæði og verslun
fyrir hljómtæki og rafeindabúnað í
bfla í Síðumúla 19. Þar er á boðstólum
úrval hágæða hljómtækja auk annarra
aukahluta í bfla, svo sem handfrjáls
búnaðar fyrir GSM-síma, VHF og CB-
talstöðvar. Undanfarin ár hafa land-
vinningar Directed Electronics kaöað
á algera uppstokkun í markaðssetn-
ingu fyrirtækisins. Það að fela Nesrad-
íói verkefnið er í takt við stefnu félags-
ins. Stefha Directed er framleiðsla
gæðavöra sem er boðin og þjónað af
færustu fagmönnum á viðkomandi
markaði," segir Guðmundur í Nesrad-
íói.

V
r

ELECTIONICS, I N C.
Þjónustuaðili fyrir öryggis- og
þjófavarnarbúnað frá DIRECTED
NESRADÍÓ
Sfðumúla 19 • Sími 581 1118 • Fax 581 1854
__________________/