Dagblaðið - 25.05.1977, Blaðsíða 11

DACHI.Atm). MIDVIKUDACUK 25. MAl lí)77
11
N
Reykjavikur. Að þeim fundi
loknum skrifar Sævar: „Ég
legg því til að Barnaverndar-
nefnd Reykjavíkur veiti henni
allan þann stuðning, sem hægt
er til að fá heim barn sitt.“
Þetta er skrifað fyrir Barna-
verndarnefnd Reykjavíkur og
mun í skjóli þagnarskyldu
nefndarinnar heita trúnaðar-
mál. Ekki er ljóst hvers vegna
yfirmaður fjölskyldudeildar
gefur út þessa stuðningsyfirlýs-
ingu. Astæðan kann að vera
sú, að móðirin talaði „skynsam-
lega“ og „innilega" um dóttur
sína, að því er fram kemur á
sama pappír. I framhaldi af
þessu skrifaði svo Jón Magnús-
son, formaður Barnaverndar-
nefndar Reykjavíkur, yfirlýs-
ingu þess efnis, að nefndin
veiti móðurinni „fullan
stuðning og aðstoð við ætlun
hennar að sækja dóttur
hennar".
„Hlutdrœgir...
vanhœfir...brotlegir...“
Með þessu gera þessar tvær
stofnanir sig sekar um stórkost-
lega vanrækslu í starfi, því
þessar stuðningsyfirlýsingar
eru gefnar án þess að kannaðir
séu hagir barnsins hjá föður
sinum eða hann látinn á
nokkurn hátt vita hvað sé á
seyði. Ég læt vera að dæma um
hvort Barnaverndarnefnd (Jón
Magnússon) og starfsmaður
hennar (Sævar Guðbergsson)
hafi framið lögbrot. Hins vegar
er rétt að vitna til bréfa lög-
fræðings föðurins til nefndar-
ínnar og Barnaverndarráðs. 1
bréfi til ráðsins segir lög-
fræðingurinn:
„Ég tel að barnaverndar-
nefnd og þeir aðilar fram-
kvæmdavaldsins sem stuðluðu
að brottnámi .1 (dótturinnar)
frá föður sínum 11. desember
1975, hafi gerst freklega brot-
Hauspokafólk á
skemmtistöðum
Sjónvarpsvikan mín hófst á
þriðjudegi eins og þær gera
flestar og það eina sem ég hafði
áhuga á það kvöldið var
íslenski þátturinn um áfengið,
Ríkið í rikinu. Gamlar kreddur
gerðu myndatökuna í mörgum
tilfellum spaugilega. Þegar fólk
á skemmtistöðum borgarinnar
var myndað var eins og mynda-
tökumaðurinn væri alltaf að
glopra vélinni niður því
auðvitað varð að sýna þá tillits-
semi að láta andlit þeirra, sem
voru að skemmta sér, ekki sjást
Ér gert ráð fyrir að þetta sama
fölk sé með hauspoka á
skemmtistöðum og viLji ekki
þekkjast? Öllu skiljanlegra var
þetta á lögreglustöðinni en
óneitanlega virðist allt mun
óeðlilegra fyrir vikið. Hvað um
það, er ekki góðra gjalda vert
að leiða okkur i sannleika um
drykkjuskap okkar? Seinni
þálturinn var mun óþvingaðri.
Þá er það miðvikudagurinn.
Um Rokkveitu rikisins ætla ég
ekki að segja neitt frekar, það
er óþarfi, en kvöldið var ágætt.
Sænsl^u myndirnar um reiðina
voru alveg frábærar og
spennan i tálmyndinni náði
hámarki en endirinn var ósköp
dapurlegur. Kn svona getur það
víst farið, laun syndarinnar eru
dauði, stendur einhvers staðar.
Stjórnmálin frá stríðslokum
voru heldur ruglingsleg í þetta
sinn, mér fannst farið allt of
hratt yfir sögu á allt of stóru
svæði, sem er öll Suður-
Ameríka. Kannski verður farið
nánar í smáatriðin seinna,
mikið er eftir enn.
Söngvakeppnin var rúsína
föstudagsins og áreiðanlegterað
þessi keppni er vinsæl þó
umdeild sé og oft harkalega
niðurnídd fyrir glans og snobb-
hátt. En það er gaman að horfa
og hlusta. Eftirtektarvert
fannst mér í þetta sinn hve
margt af þessu listafólki stælir
Abba, til dæmis með því að
tileinka sér skrítinn fatnað og
tilþrifamikla sviðsframkomu,
svo og að hafa lögin sem
einföldust, svo þau gengju
beint inn i hverja manneskju.
En allt kom fyrir ekki, enda
ekki nema eitt Abba-fyrirbæri
til. Mér finnst allt að því
glæpur hjá dagblöðunum að
ljóstra því upp í sjónvarpsdag-
skrá sinni áður en keppnin er
send út hver hafi ••orið sigur úr
býtum.SIíkt má fyrirgefa þegar
liðinn cr mánuður eða meira
síðan hún fór fram en í þessu
tilfelli reiddist ég og svo var um
marga fleiri.
Laugardagurinn var, eins og
venjulega, góður með sínum
ágætu læknum og litla
lávarðinum, en ég saknaði
bleika pardussins. 1 staðinn
kom einhver ítölsk hringavit-
leysa um lífið í smásjá. Dans-
þátturinn frá Hveragerði var að
hinum undanfarandi
ólöstuðum sá ásjálegasti, þó ég
skilji ekki hvaða erindi slíkir
þættir eiga í sjónvarpi. Ég sé
fyrir mér það fáa fagfólk sem
er í dansi hér á landi sitja og
setja út á hjá hinum, því þarna
er samkeppni eins og víðast
annars staðar. Myndin Viva
Zapata var ágæt og þá einkum
hlutur Brandos í henni. Þarna
kom í ljós að blessað kerfið er
alltaf samt við sig. En dag-
skráin var búin klukkan rúm-
lega ellefu. Hefði ekki verið
hægt að hafa einn lið enn á
undan myndinni? Það er
ekkert vit að lofa þeim fáu
hræðum sem heima sitja á
laugardagskvöldum ekki að
vaka fram að miðnætti.
Stundin okkar er greinilega
farin að þreytast. Þátturinn úi
hesthúsunum var það eina með
lífsmarki síðast. Allar þessar
austanljaldsteiknimyndir og
Davíð og Goliat er orðið svo
þrautleiðinlegt og væmið að
maður fær næstum klígju og ég
veit um börn sem segja bara
OOOOoooh! í fyrirlitningartón
þegar þeim er sagt að koma inn
og horfa á barnatímann. í frétt-
unum fengum við að vita allt
um Lagarfoss, ef við skyldum
ekki hafa lesið blöðin. Það er
eins og ekkert annað íslénskt
skip hafi nokkurn tíma siglt
áður. Það minnir mig á aðra
fleytu, Brendan, sem við fáum
skilmerkilegar upplýsingar um
í veðurfregnatímanum. Hvað á
það að þýða? Þá kom önnur
legir í starfi sínu, jafnvel svo
alvarlega að ástæða kann að
vera til rannsóknar á því efni.“
í bréfi lögfræðings föðurins
til Barnaverndarráðs segir enn-
fremur.
„Það hefur verið minn skiln-
ingur að barnaverndarnefnd-
um bæri að taka það ráð upp,
„sem ætla má að barni eða ung-
menni sé fyrir beztu“. 1 því
sambandi sé skylt að afla sem
gleggstra gagna um hagi barn-
anna. Því tel ég óverjandi, að
barnaverndarnefnd geti lögum
samkvæmt gefið út yfirlýsingu
í líkingu við þá, sem gefin
var. . . Þetta leiðir til þess að
ekkert mark er takandi á síðari
störfum nefndarinnar í máli
þessu. Öll nefndin og starfs-
menn hennar höfðu í upphafi
augsýnilega gerst hlutdrægir
og voru því vanhæfir til frekari
starfa. Hvers vegna nefndin
gekkst að þessu sinni með
ólíkindum rösklega fram við að
nema barn á brott frá því
heimili er það hafði dvalist
langtímum saman skal ósagt
látið.“
Gagnrýni
léttvœg talin
Það skyldi þó ekki vera
vegna þess, að það er ekki sama
hvor er, Jón eða séra Jón? Að
minnsta kosti bendir margt í
meðferð málsins til þess, að
þjóðfélagsstaða manna (metin í
krónum) og persónuleg kynni
hafi haft sitt að segja.
Barnaverndarráð gerði
ekkert með athugasemdir og al-
varlega gagnrýni lögfræðings
föðurins. Siðar skrifaði liig-
fræðingurinn ■ svo Barna-
verndarnefnd sjálfri og lagði
fyrir hana spurningar. 1 bréf-
inu tckur hann fram, að
hugsanlegt sé að nefndin hafi
farið út fyrir verksvið sitt í
málinu og ekki gætt verklags-
reglna barnaverndarnefnda,
m.(i.o. brotið liig um barna-
verndarnefndir.
Kjallarinn
Halldör Halldórsson
Seint og um síðir svaraði svo
starfsmaður Félagsmálastofn-
unar bréfi lögfræðingsins og
reynir að sjálfsögðu að halda
uppi vörnum, en fellur illilega
á eigin bragði. Þar segir hann,
að það sé „hlutverk nefndar-
innar eingöngu að gefa umsögn
um hagi og aðstæður þess
aðila, er dvaldi í hennar um-
sagnardæmi“. Stuðningsyfirlýs-
ing starfsmanns Félagsmála-
stofnunar og Barnaverndar-
nefndar er ekki „umsögn um
hagi og aðstæður" málsaðila.
Stuðningsyfirlýsing er
stuðningsyfirlýsing, og ekkert
annað.
Formaðurinn fyrrum
starfsmaður málsaðila!
í litlu þjóðfélagi kunnings-
skaparins,. eins og Island er,
eru ávallt vissar hættur á van-
hæfi opinberra starfsmanna til
að fjalla hlutlægt um viðkvæm
úrlausnarefni. Slíkar aðstæöur
voru í þessu máli. Éftir að faðir-
inn var kominn heim og hafði
skrifað Barnaverndarnefnd
bréf vegna málsins, setti hann
sig i samband við formann
nefndarinnar, Jón Magnússon,
Formaðurinn skýrði H frá því,
að Sævar Guðbergsson hefði
fengið þetta úrlausnarefni til
umfjöllunar, en bætti því við að
ekki þætti rétt að Sævar tæki
skýrslu af H vegna þess, að þeir
hefðu verið saman í gagnfræða-
skóla (fyrir nær því einum og
hálfum áratug). Jón bætti
því við, að hann ætlaði sjálf-
ur að taka málið að sér og
jafnframt að taka skýrslu af H.
En hvað skyldi svo detta upp úr
manninum næst? Jú, að hann
þekkti foreldra K, barnsmóður
H og það væri nú bara betra!
Síðar varð föðurnum ljóst, að
Jón Magnússon hafði verið
starfsmaður föður K. H hefur
sagt mér, að varla sé hægt að
tala um að þeir Sævar væru
málkunnugir. Þetta staðfestir
þau ummæli kunnugs manns,
að „Barnaverndarnefnd
Reykjavíkur er nú ekkert til að
vera stoltur yfir“.
Gerði sjálf
Barnaverndarnefnd
sœttir óhugsandi?
Og hvað gerði svo Barna
verndarnefnd i málinu? Bæði
H og K voru boðuö á fund
hennar, en aðeins H mætti. K
mætti til viðtals við Sævar Guð-
bergsson einu sinni og Jón
Magnússon einu sinni. i bæði
skiptin var móðirin í fylgd
annaðhvort móður sinnar eða
föður. Sáttatilraunir Barna-
verndarnefndar tókust ekki og
í lok febrúar á síðasta ári sam-
þykkti nefndin, að ekki yrði
gerð breyting á forræði barns-
ins. I umsögn nefndarinnar
segir einnig: „Barnaverndar-
nefnd Reykjavikur hefur reynt
án árangurs að ná samkomulagi
um umgengnisrétt fyrir föður
við barnið. Barnavendarnefnd
telur ekki rétt að svo komnu
máli að kveða á um umgengnis-
rétt, en móðir og dóttir fái að
vera í friði fyrst um sinn." Eg
ítölsk teiknimynd, mun betri en
hin kvöldið áður, enda getið i
dagskránni. Mig óar við því, að
einhver ósköp af stuttum
ítölskum innskotsmyndum hafi
verið keypt í pakka fyrir lítið.
Dapurleikinn réð ríkjum hjá
húsbændum og hjúum, en ef að
líkum lætur kemur bráðlega
önnur í húsmóðursætið á heim-
ilinu. Ég horfði á norsku tein-
æringana Örn og Hrafn með
öðru auganu, enda búin að
fræðast um þá áður, er„þeir
komu hingað. Hljóðið skrúfaði
ég niður, því ég var að hlusta á
útvarpið á þeim tíma, það má
ekki gleymast, enda oft mun
athyglisverðari hlutir þar á
ferðinni en í sjónvarpinu.
Ég hef víst sagt það áður að
svokölluð „æðri tónlist“ nýtur
sín illa i plastkassanum minum
og hef ég raunar ekki of mikinn
áhuga á henni hvort eð er.
Anneliese Rothenberger nýtur
sín hins vegar ágætlega þó
maður heyri ekki til hennar því
þetta er fallegasta kona og
glæsilega klædd að auki. En
hvernig er það, tekur þessi
Iistahátíð aldrei enda þó löngu
sé búið að slíta henni?
ætla að leyfa mér að halda því
fram, að með því að gefa út
stuðningsyfirlýsingar við
annan málsaðila án þess að
kynna sér aðstæður hins hafi
Barnaverndarnefnd strax í
upphafi gert liðlega lausn máls-
ins alla erfiðari og jafnvel orðið
þess valdandi, að „sáttatil-
raunir" tókust ekki. Niðurstaða
nefndarinnar er ekki rökstudd
enda þótt lög geri ráð fyrir rök-
studdum úrskurðum barna-
verndarnefnda.
„Er þetta ekki
bara einhver
hjúskaparmiðlari?“
Áður en skilizt verður við
Barnaverndarnefnd Reykja-
víkur er rétt að fram komi, að
faðirinn í þessari sögu lagði
fram álit bandarísks sér-
fræðings, sem þekkti aðstæður
þeirra H og K. Þar tekur sér-
fræðingurinn, vel menntaður
maður í hjúskaparfræðum, af-
stöðu með kröfu H um forræði
og umgengnisrétt. Þetta plagg
lagði faðirinn H fram með bréfi
sínu til Barnaverndarnefndar í
upphafi máls ásamt öðrum vott-
orðum, sem hann hafði aflað
sér. Á fundi Barnaverndar-
nefndar spurði formaður
nefndarinnar hvort þetta væri
ekki bara einhver venjulegur
„hjúskaparráðgjafi” og annar
nefndarmaður. Magnús
Magnússon, bætti urn betur og
spurði hvort þetta væri ekki
bara „hjúskaparmiðlari"! Eina
sérfræðingsálitinu, sem lagt
var fram i nefndinni, var visað
á bug án rökstuðnings. Alitið
var b.vggt á viðtölum. sem sér-
fræðingurinn átti við þau H og
K santan og sitt i hvoru lagi.
Hér verður látið staðar nuntið,
þar sent þætti Barnaverndar-
nefndar Reykjavikur sleppir,
en i ntestu grein og hinni sið-
ustu verður vikiö að þa'tti
Barnaverndarráðs i þessu máli.
llalldór Halldórsson.