Dagblaðið - 25.01.1978, Blaðsíða 10

10 "
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 25. JANÚAR 1978.

Útgcfandi Dagblaðið hf
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jonas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrifstofustjóri ritstjórnar:
Jóhannes Reykdal. íþróttir: Hallur Símonarson. Aðstoðarfréttastjóri: Atli Steinarsson. Handrit:
Ásgrímur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdóttir, Gissur
Sigurðsson, Hallur Hallsson, Helgi Pétursson, Jonas Haraldsson, Ólafur Geirsson, Ólafur Jónsson,
Ómar Valdimarsson, Ragnar Lár.
Ljósmyndir: Árni Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Höröur Vilhjálmsson, Ragnar Th.'
Sigurösson, Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson, Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M.
Halldórsson.
Ritstjórn Síöumúla 12. Afgreiðsla Þverholti 2. Áskriftir, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsími blaðsins 27022 (10 línur). Áskrift 1600 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr.
eintakið.
Setning og umbrot: Dagblaðið og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda-og plötugerð: Hilmirhf. Síöumúla 12. Prentun: Árvakur hf. Skeifunni 19.
Hreinsunin
„Hreinsunardeildin vann 1
Framsókn“ segja menn eftir úr-
slitin í prófkjörinu í Reykjavík
um helgina. Þar með eiga þeir við,
að nýir menn brutust í gegn, þrátt
fyrir andstöðu flokksvélarinnar
eöa öðru nafni flokkseigenda-
félagsins.
í Reykjavíkurdeildum allra stjórnmálaflokk-
anna hafa lengi ráðið ríkjum svonefnd flokks-
eigendafélög. Þar sem Reýkjavík ber höfuð og
herðar yfir aóra staði, hafa flokkseigendafélög-
in haft tögl og hagldir í viðkomandi stjórnmála-
flokkum.
í prófkosningum Framsóknarflokks, Alþýðu-
flokks og Sjálfstæðisflokks í Reykjavík á þess-
um vetri hafa flokkseigendafélögin fengið
herfilega útreið. Alls staðar hafa hreinsunar-
deildirnar unnið markverða sigra.
Aðeins í Alþýðubandalaginu heldur flokks-
eigendafélagið fullum völdum. Þar hefur
heldur ekkert prófkjör farið fram í Reykjavík,
enda. er um að ræða íhaldssamasta núlifandi
stjórnmálaflokk á íslandi.
Um helgina komst Guðmundur G. Þórarins-
son verkfræðingur í annað sæti lista Fram-
sóknar til alþingis og það gegn fjórföldu banda-
lagi flokkseigenda. Þar á ofan munaði aöeins
hársbreidd, að Kristjáni Friðrikssyni iðnrek-
anda tækist að velta Þórarni Þórarinssyni al-
þingismanni úr þriðja sæti niður í fimmta.
Gerður Steinþórsdóttir kennari komst í ann-
að sæti lista Framsóknar til borgarstjórnar og
Eiríkur Tómasson lögfræðingur í þriðja sæti.
Sá, sem áður var í öðru sæti, Alfreð Þorsteins-
son, varð nú að láta sér nægja sjötta sætið.
Flokkseigendafélaginu tókst að ná saman
rúmlega þúsund atkvæðum handa Alfreð í
fyrsta sæti í borgarstjórnarpr'ófkjörinuog rúm-.
lega fimm hundruð atkvæðum handa Jóni
Aðalsteini Jónassyni kaupmanni í alþingispróf-
kjörinu. En þar með var vindurinn búinn í
báðum tilvikum. Alfreð lenti í sjötta sæti og
Jón í sjöunda.
Á sömu leið fór í Alþýðuflokknum fyrr í
vetur. Þar tapaði flokkseigendafélagið í
Reykjavík fyrir Vilmundi Gylfasyni. Hann náði
öðru sæti og sennilega þingsæti eins og Guð-
mundur G. Þórarinsson.
Úrslitin í prófkosningum Sjálfstæðisflokks-
ins í Reykjavík voru flokkseigendafélaginu þar
í óhag. í efsta sæti lenti sá maður, sem einna
mest hefur gagnrýnt flokkseigendafélagið, Al-
bert Guðmundsson. Og til sögunnar kom nýr
maður í þingmannssæti, Friðrik Sófusson, er
hafði gagnrýnt flokksforustuna.
Enn skýrar kom þetta í ljósí skoðanakönnun-
inni, sem fýlgdi prófkjörinu. Þar hrundu ger-
samlega sjónarmið flokkseigenda um óbreytt
hermang og kaup á Víðishúsi.
Allt, sem hér hefur verið rakið, er borgurum
þessa lands tilefni til bjartsýni. Forpokuð og
spillt flokkseigendafélög eru að riða til falls og
nýir menn eru smám saman að koma til sögunn-
ar.
Vafalaust munu sumir ,,hreinsunarmanna“
valda vonbrigðum. Kannski sameinast þeir eig-
endafélagi flokks síns og kannski stofna þeir
nýtt. Aðrir munu standast slíkar freistingar.
Með fjölgun þeirra munu íslenzk stjórnmál
smám saman komast á nýtt og æðra stig.
'BIAÐIÐ
Nýtt„hrædslubandalag”gegn Evrópukommúnismanum?
Ráðizt að ítölskum
kommúnistum bæði
frá Bandaríkjunum og
Sovétríkjunum
Enn hefur ekki orðið árang- Kristilega demókrataflokksins meðan viðræður fara fram en
ur af stjórnarmyndunartilraun- á Italíu og fráfarandi forsætis- stjórnin er minnihlutastjórn,
um Guilio Andreotti formanns ráðherra. Stjórn hans situr þó á sem setið hefur að völdum sl.
Margendurteknar óeirðir vinstri og hægri manha á Ítalíu hafa aukið mjög á það kreppuástand, sem
þar ríkir. M.vndin s.'Cnir lögreglu í baráttu við vinstrisinnaða stúdenta.
r
V
Auðlindaskattur
er nauðsynlegur
í sjávarútvegi
UM ABYRGÐ OG
ÍMYNDAÐA HAGSMUNI
Mjög ber að fagna vaxaridi
umræðu hérlendis um
auðlindaskatt í sjávarútvegi.
Margir mætir menn eru nú
komnir á þá skoðun, að skatt-
urinn sé nauðsynlegur. Margir
„ábyrgðarmenn“ í kerfinu tjá
sig þó ekki um málið af
einskærri ragmennsku eða að
,,ábyrgð“ þeirra er svo mikil.
Menn sýna mesta ,,ábyrgð“ með
því að horfa upp á stórkostlega
sóun eiga sér stað í sjávarút-
vegi með of miklum útgerðar-
kostnaði og vegna of lítils afla,
sem stafar af ofveiði. Ef hvort
tveggja er talið saman, er
einsýnt, að Krafla er smámál í
þeim samanburði. Annars er í
mörgum tilvikum unnt að ráða
afstöðu manna til málsins ein-
faldlega út frá því, hvað þeir
starfa eða hvaða hagsmuni þeir
hafa. Eftir að íslendingar hafa
öðlast fullan yfirráðarétt á
tslandsmiðum, eiga þeir að geta
stjórnað bæði veiði og flota-
stærð. Eftir nokkur ár verður
einfalt að bera saman allan
fiskafla á Islandsmiðum yfir
ákveðið tímabil við hámarks-
afla, sem unnt hefði verið að
taka yfir sama tímabil með
nákvæmri stjórnun. Einnig
verður einfalt að reikna út
hversu miklu fjármagni hefur
verið sóað með of miklum út-
gerðarkostnaði. Þá vaknar
spurningin stóra? Hver ber
ábyrgðina?
Það er eins gott að sumir
byrji að velta fyrir sér, hvaða
þátt þeir eigi í allri vitleysunni.
Ýmsir frammámenn í sjávarút-
vegi svo og ýmis „lands-
málablöð" alveg sérstaklega
þrástagast á fullyrðingum um,
að nýi skuttogarinn hafi valdið
byltingu í atvinnulífi
„staðarins“. Hefði hans ekki
notið við, væri atvinnuleysi og
ördeyða ríkjandi. Sannleikur
málsins er nú bara sá, að skut-
togara þarf nú til að taka þátt í
tryllingslegu kapphlaupi um
fiskinn i því tregfiski, sem yfir-
leitt ríkir. Þetta er afleiðing af
því, að aliir hugsa eins. Ef
ástand fiskstofna væri nú
þannig, að hámarksafla mætti
taka, nægði miklu minni og
ódýrari floti til að halda
atvinnulífi ,,staðarins“ í betra
horfi en það er nú, þrátt fyrir
skuttogara. Til þess að það
megi gerast, verður að hætta
kapphiaupinu, vinda ofan af
vitleysunni.
FISKAUÐUR OG
OLÍUAUÐUR
Hinir ýmsu útgerðarbæir eða
staðir landsins birta oft tölur
um verðmæti þeirra fiskafurða,
sem unnar eru á viðkomandi
stað. Talað er þá gjarna um
verðmætasköpun og hún mæld
í beinhörðum gjaldeyri. Yfir-
leitt er þetta gert til að sýna
fram á mikilvægi viðkomandi
staðar og gjarnan með því að
deila upp í heildartöluna með
ibúafjöldanum og .fá þannig út
„verðmætasköpun“ á hvern
einstakling. í þessu sambandi
gleymist að hluti af
verðmætunum er auður, sem er
af guðs náð. Þegar fiskimaður
sækir afla i sjó, gengur hann í
auðlind. Fiskverð inniheldur
bæði auðlindaþátt og verð-
mætasköpunarþátt veiðarinnar
Með aðeins einni borholu
við Persaflóa er unnt að fá upp
olíu fyrir tugi milljarða að
söluverðmæti, þótt
borkostnaður sé ekki nema
hundrað milljónir. Hvort var
verðmætasköpun borflokksins
hundrað milljónir eða tugir
milljarða? Vitanlega á að vera
ljóst að um náttúruauðæfi, eins
og t.d. olíu, námur, skóga og
fiskstofna verða að gilda sér-
stök nýtingarákvæði að hálfu
eigenda. Þetta er ekki sagt til
að rýra hlut fiskibæja, en menn
verða að horfast í augu við
staðreyndir, og vara verður við
hugtakaruglingi, sem notaður
er til að rökstyðja offjárfesting-
ar og sóun á náttúruauðlindum.
Það er orðið kaldranalegt
ástand, þegar menn vita svona
undir niðri, að sá, sem stærir
sig af mikilli fiskveiði, er
íbland að taka fisk frá öðrpm.
Enda er nú hafið eitt allsherjar
landshornarifrildi um fiskinn.