Dagblaðið - 08.10.1980, Qupperneq 12

!
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 8. OKTÓBER 1980.
MMBIAÐIB
ÚtBflfandi: Dagblaðifl hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjótfsson. RKstjóri: Jónas Kristjónsson.
Aflatoflarrftstjóri: Haukur Helgason. Fréttastjóri: ómar Vaidimarsson.
Skrífstofustjóri ritstjórnar: Jóhannes Reykdal.
(þróttir: HaHur Sfmonarson. Menning: Aflalstelnn Ingólfsson. Aðstoðarfréttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrít: Asgrfmur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaflamann: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urflsson, Dóra Stefénsdóttir, Elín Albertsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Huld Hókonardóttir,
ólafur Gairsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndlr: BjarnleHur Bjarnleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurðsson, Sigurflur Porri Sigurflsson
og Sveinn Þormóðsson.
Skrffstofustjórf: ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Práinn Porierfsson. Auglýsingastjóri: Már E.M. Halidórs-
son. Drsfffngarstjóri: Vaigerður H. Sveinsdóttir.
Rftstjóm: Siflumúia 12. Afgreiflsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverhohi 11.
Aflalskni blaflsins er 27022 (10 linur).
Sstnfng og umbrot: Dagblaflifl hf., Sfflumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., SMumúla 12. Prentun
Árvakur hf„ Skeifunni 10.
Askrfftarvsrfl é ménufll kr. 6.500. Varfl (lausasölu 300 kr. eintakið.
Risi á brauðfótum
Við venjulegar aðstæður hefði mátt
búast við, að stjórnarandstaða for-
manns Sjálfstæðisflokksins og alls
þorra þingflokksins mundi leiða til
stjórnarandstöðu almennra sjálfstæðis-
manna og einangrunar ráðherra
flokksins.
Klofningur flokksins í afstöðu til ríkisstjórnarinnar
hefur nú staðið tæpa átta mánuði. Skoðanakönnun,
sem Dagblaðið birtir í dag, sýnir, að flokkurinn skipt-
ist nokkurn veginn jafnt í stjórnarsinna og stjórnar-
andstæðinga.
Af þessu má sjá, að engan veginn eru aðstæður
venjulegar. Ekkert samræmi er milli.stjórnarandstöðu
alls þorra þingflokks sjálfstæðismanna og hinnar
jöfnu skiptingar almennra stuðningsmanna Sjálf-
stæðisflokksins.
Stjórnarandstaðan í þingflokknum á sér ekki
sterkar rætur meðal stuðningsmanna flokksins. Hún
hefur að vísu Morgunblaðið að bakhjarli. En sá
bakhjarl er mun minna virði en áður var, þrátt fyrir
allan berserksganginn.
Enn alvarlegri eru viðhorf sjálfstæðismanna til for-
manns flokksins. Skoðanakönnun Dagblaðsins sýnir,
að í hugum stuðningsmanna flokksins er hann aðeins
hálfdrættingur á við uppreisnarmanninn og forsætis-
ráðherrann.
Þetta þýðir, að valdastofnanir flokksins endur-
spegla flokkinn enn síður en þingflokkurinn gerir. For-
maðurinn hefur aðeins tæplega 30% fylgi á móti
rúmlega 50% fylgi varaformannsins og forsætis-
ráðherrans.
Kjósendur Sjálfstæðisflokksins skiptast raunar i
fjóra hópa. í einum eru þeir, sem ekki hafa tekið af-
stöðu til vandamála flokksins. í öðrum eru þeir, sem
styðja formanninn og eru fylgjandi stjórnarandstöðu
hans.
í þriðja hópnum eru þeir, sem styðja varafor-
manninn, en eru andvigir ríkisstjórn hans. í fjórða og
langstærsta hópnum eru svo þeir, sem bæði styðja
varaformanninn og ríkisstjórn þá, sem hann hefur
myndað í trássi við þingflokkinn.
Ofan á þennan klofning er líklegt, að í forseta-
kosningunum hafi þjappazt saman fimmti hópurinn,
sem sé að einhverju leyti öðruvísi en hinir fjórir. Slíkt
þyrfti að reyna að mæla í síðari skoðanakönnunum um
afstöðu sjálfstæðismanna.
Af öllu þessi má sjá, að Sjálfstæðisflokkurinn riðar
á brauðfótum. Hann er ekki lengur neitt þjóðfélagsafl
og verður ekki, fyrr en hann hefur greitt úr þeim innri
flækjum, sem hér hefur verið lýst og sannaðar eru.
Merkilegast af öllu er þó, að þessir hópar telja sig
allir eiga heima í Sjálfstæðisflokknum fremur en
annars staðar. Klofningurinn hefur ekki klofíð neinn
frá flokknum. Þvert á móti sogar flokkurinn að sér
fylgi.
Samkvæmt skoðanakönnun Dagblaðsins telur
næstum hálf þjóðin sig standa næst Sjálfstæðis-
flokknum af stjórnmálaflokkunum.Hann gæti því
orðið mikið þjóðfélagsafl, ef hann rúmaði sína mislitu
hjörð í sama friði og áður var.
Sjálfstæðisflokkurinn á nú ýmissa kosta völ. Hann
getur hreinsað flækjurnar á þann hátt, að eftir standi
fámennur leiftursóknarflokkur undir forustu nú-
verandi formanns og arftaka hans, með um það bil
15% fylgi meðal þjóðarinnar.
Hann getur líka endurnýjað sig undir forustu
utanklíkumanna, sem hafa lag á að rúma hina mislitu
hjörð undir einu þaki. Það yrði enginn leiftursóknar-
flokkur, en ætti aftur á móti von í 40—50% fylgi
meðal þjóðarinnar.
„Tólf milljónir
á bónda”
Það er ekki nýlt að Jónas Krist-
jánsson ristjóri taki sig til og skrifi
um landbúnað.
Nú hefur hann nýlega skrifað átta
ieiðara í striklotu um þetta hugðar-
efni sitt, alla óvenju sjúklega.
í þessum skrifum er gengið lengra
en áður með fullyrðingum og fárán-
legum ályktunum út frá þeim.
Nú er ekki lengur nóg að draga
saman landbúnaðarframleiðsluna
heldur á að leggja hana niður, ekki
nóg að fækka bændum, heldur á að
afmá stéttina, ekki nóg að draga
saman byggð eða grisja hana, heldur
á að leggja i auðn. Allt því fyrr þvi
betra.
Það yrðu allt of löng skrif ef svara
ætti öllum staðleysunum og rang-
færslunum i siðustu skrifum Jónasar
Kristjánssonar. Því er hér valinn einn
leiðari nánast af handahófi.
I leiðara frá 17. september er nefn-
ist ,,12 milljónir á bónda á ári” segir í
fyrstu tveimur setningunum að
kvótakerfi og fóðurbætisskattur séu
ekki bestu leiðirnar til samdráttar í
framleiðslu mjólkur og dilkakjöts.
Best sé að byrja á þvi að stöðva
stuðning við fjárfestingu í þessum
greinum.
V
Þetta er ekki röng fullyrðing en
lýsir annaðhvort þekkingarleysi
höfundar á því, sem hann er að fjalla
um eða er ákveðin tilraun til blekk-
ingar.
Þessu ráði, að draga úr fjárfest-
ingu, hefur verið beitt. Heimild til
þess kom i lög um Stofnlánadeild
landbúnaðarins 1973 fyrir ábendingu
fulltrúa bænda og hefur því ákvæði
verið beitt síðan 1975.
Næst kemur eftirfarandi klausa:
„Fjárfesting í landbúnaði nemur
nú 16 milljörðum króna eða nærri 4
milljónum króna á hvern bónda.
Þessi fjárfesting er að verulegu leyti í
sauðfjár- og nautgripabúskap, og
hún er að verulegu leyti á kostnað
rikis og opinberra sjóða.”
Hér er frjálslega farið með efnið.
Út úr þessu mætti lesa að „veruleg-
an” hluta af fjárhæð sem næmi 4
milljónum á hvern bónda i landinu
mætti spara íslenska rikinu og opin-
berum sjóðum ef stemmt værj stigu
við fjárfestingu í sauðfjár- og naut-
griparækt. Hugsa menn ekki ósjálf-
rátt um 2—3 milljóna gjafir til hvers
bónda og margfalda svo með tölu
þeirra? Bændur eru annars fleiri en
Jónas Kristjánsson virðist reikna
með, þeir eru um 4500 en ekki 4000.
Fyrsta fullyrðingin, sú að fjárfest-
ing í landbúnaði sé nú um 16 millj-
arðar (væntanlega á ári), fær ekki
staðist. Ekki er nákvæmnin svo
mikil að getið sé heimildar, en i öðr-
um leiðara, 18/9, finnst eftirfarandi
setning: „Þjóðhagsstofnun upplýsir
að á þessu ári verði sóað sextán millj-
örðum í fjármunamyndun í landbún-
aði.” Þarna er þá heimildin. Þjóð-
hagsstofnun er, meðan árið er ekki
nema rúmlega hálfnað, búin að finna
út hve miklu verður sóað í land-
búnaðarfjárfestingu.
Síðan er þessu deilt á bændur til að
sýna hve stór ómagabagginn er að
hverjum.
Hvaðan koma
16 milljarðarnir?
Litum á hver fjárfesting var hjá
bændum á síðastliðnu ári (I979).
Glöggt yfirlit um það má fá af jarð-
ræktarskýrslum annars vegar og
lánaskýrslum Stofnlánadeildar hins
vegar.
Áætluð fjárfesting i ræktun,
girðingum, framræslu og súgþurrkun
árið I979 varð 2,76 m'illjarðar. Fram-
lag ríkis til þessa nam I066 milljónum
kr. og eigið framlag bænda um 1694
milljónum eða um 61 %.
Stofnlánadeild landbúnaðarins
lánaði í allt tæplega 1,5 milljarð kr.
til framkvæmda hjá bændum svo
sem til rekstrarbygginga og þeirra
véla, sem lánað er til. Þar í eru lán til
svínahúsa, hænsnahúsa, hesthúsa,
gróðurhúsa og fleiri hliðargreina.
Ætla má að lánin nemi helmingi
£ „Sannleikurinn er sá aö íslenzkur iand-
búnaöur er ekki mikið styrktur, hvorki til
fjárfestingar né framleiðslu, borið saman við
það sem finna má í nágrannalöndum okkar, þó
hlýrri séu.”
FARÐU EKKI
ÍBÆINN
Á FÖSTUDEGI!
Ef þú neyðist til þess skaltu aldrei taka vinstri beygjur
og aka helst aðeins um gatnamót þar sem umf erðarljós eru
„Miklar annir voru hjá lögreglu
og sjúkraflutningsmönnum síðdegis í
gær. Mikill fjöldi árekstra varð á
götum höfuðborgarinnar, svo margir
að lögreglan annaði hvergi
mælingum þar á. Urðu sumir sem i
óhöppum lentu að biða hátl i
klukkustund eftir aðstoð lögreglu.”
Þannig segir frá föstudagsum-
ferðinni í DB sl. laugardag. Það kom
mér ekki á óvart, því ég lenti einmitt
í þessari umræddu umferð, þótt ég
slyppi að vísu við árekstur, nema þá
e.t.v. í andlegum skilningi. Mig
langar að segja frá hvernig ferð mín
var en ég ætlaði að sækja
kveikjarann minn í viðgerð vestur á
Vesturgötu siðdegis á föstudaginn.
Ég ók sem leið lá austur
Síðumúlann, þ.e. út á Fellsmúla, tók
hægri beygju á horninu og ætlaði
síðan að komast út á Miklubraut með
þvi að beygja til vinstri út á Háaleitis-
brautina. Það lá hins vegar i augum
uppi að það var ekki nokkur
möguleiki á slíkri beygju og tók ég
þvi það ráð að taka aftur hægri
beygju inn á Háaleitisbraut og aka þá
leiðina niður i bæinn. Það studdi þá
kenningu mína um að ekki er
Kjallarinn
Anna Bjamason
mðgulegt eða að minnsta kosti ekki
ráðlegt að taka vinstri beygjur i
siðdegisumferð í höfuðborginni.
Válegt veður
Þennan ákveðna föstudag var
veðrið heldur ekki upp á það allra
bezta. Það rigndi ,,eldi og
brennisteini” og vindstyrkurinn var
um það bil 12 stig i verstu hviðunum.
Þegar maður ekur i Trabant, sem er
annars alveg fyrsta flokks bifreið
(fyrir utan að vera óvinur olíu-
furstanna númer eitt), vill setjast
móða innan á rúðurnar i áðurgreindu
veðurfari.
Þannig getur verið afar erfitt að
sjá út um rúður bílsins og því alveg
vonlaust aðfaka nokkra sjansa.
Ég komst klakklaust alla leið
niður á hornið á Háaleitisbraut og
Kringlumýrarbraut og af þvi ég var
enn með það í huga að komast út á
Miklubraut (og losna þannig við að
þurfa að enda í Tryggvagötunni) hélt
ég mig á vinstri akreininni og ætlaði
að beygja inn á Kringlumýrar-
brautina á umferðarljósunum. Það
tók hvorki meira né minna en fimm
umferðarljósaskipti að komast yfir
gatnamótin.
Trabantinn var alveg að gefast
upp (og ég líka). Mér varð á að koma
við bensínið og létti um leið fætinum
af kúplingunni með þeim
afleiðingum að ég rann á bilinn sem