Dagblaðið - 29.12.1980, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 29. DESEMBER 1980
Af félagslegu álagi skal nefnt hér
hraði og tímapressa, tregar þjóð-
'félagsstofnanir, álag frá verðbólgu
og efnahagslegt öryggisleysi, of mikil
eða of lítil félagsleg samskipti,
ofneyzla fjölmiðlaðs efnis, skortur á
félagslegu tjáningarformi, krafan
um aðlögun, að skoðunum eða lífsstíl
annarra, óánægja með starf eða
vöntun á óskastarfi, ráðandi gildis-
mat í fréttaflutningi og afþreyingar-
efni um of á vængi ofbeldis og ótta
og fleira.
Ráð við streitu
Lítum nú á helztu atriði sem valda
streitu í líkamanum og skoðum hvað
einstaklingurinn getur gert til þess að
hinara að líkaminn bregðist við þeim
á niðurrífandi hátt.
Álag sem veldur streitu kemur í
sjálfssefjunartækni getur einstakling-
urinn aðlagað sig og sína innri líf-
færastarfsemi álagi, flýtt fyrir því aí
líkamsstarfsemin komist i samt lag
aftur og jafnað út álaginu á árangurs-
ríkari hátt.
Andlegan þrótt og skapgerðarstyrk
einstaklings má efla með ýmsum að-
ferðum svo sem slökunaraðferðum,
hugleiðslutækni, sállækningum og
öðrum álíka aðferðum.
Með eflingu félagslegrar samstöðu,
hópmeðferð, fjölskyldulækningum
og fleiri viðlíka leiðum er hægt að
efla hið félagslega net sem
einstaklingurinn hrærist í og styrkja á
þann hátt félagslega umhverfið sem
einstaklingurinn lifir í.
Einnig má nefna þann möguleika
að styrkja samskipti einstaklingsins
við þjóðfélagsstofnanir, kenna fólki
„Streita er þegar allt er grandskoöaö, hin
jákvæða lífsorka mannsins að vinna gegn
álagi.” Dr. Hans Selye.
stórum stíl frá félagslega og sam-
félagslega sviðinu. Sem dæmi má
teija að glima einstaklingsins við
þjóðfélagsvenjur, skrifstofukerfi,
fjölmiðla og stofnanir þjóðfélagsins
getur valdið verulegu álagi hjá ein-
staklingnum, of mikil mannleg sam-
skipti valda álagi hjá sumum, einhæf
störf, einvera eða innilokunarkennd
hrjá aðra.
Að efla hæfni einstaklingsins til
árangursríkra samskipta við annað
fólk og þjóðfélagsstofnanir er leið til
þess að efla hæfni einstaklings til að
standast slikt álag.
Með beitingu ímyndunaraflsins,
jákvæðri hugarlegri afstöðu og
að notfæra sér betur þann félagslega
stuðning og þá samhjálp sem þjóð-
félagið býður uppá.
Að síðustu er rétt að nefna trúar-
lega þáttinn, því þátttaka í trúar-
legum söfnuðum og andleg iðkun
veitir mörgum verulegan stuðning í
lífsbaráttunni. Svipað er að segja um
þátttöku í öðrum tegundum hug-
sjónastarfs, því samvinna að
hugsjónarlegum markmiðum, hvort
heldur er á sviði stjórnmála, félags-
mála eða í almenningsheillaskyni,
gefur fólki oft þann lífstilgang og trú
sem sköpum getur skipt í daglegu lífi.
Geir Viðar Viihjálmsson
sálfræðingur.
snæriðsitt íhendinni.
Íslenzk lög gera nefnilega engan
höfuðmun á því hvort manni er gefin
hálf milljón króna i Austurstræti eða
hann rændur hálfri milljón króna í
Austurstræti.
Aldahvörf
við Austurvöll
Undarlega samin lög eru ekki sök
þeirra, sem þeim ber að þjóna heldur
hinna, sem lögin setja. Þeir heita
alþingismenn og -konur og búa í
holtunum umhverfis Austurvöll en
koma nú ýmist af fjöllum eða áf hafi.
Þeir eru einn og fimmtíu og níu
talsins með gylltan staf í hendi.
Við upphaf Alþingis á söguöld var
annar skilningur lagður í þingsetu en
við endalok þess núna á atómöld. Þá
komu landsins beztu synir saman í
nokkra daga til að ráða þjóðinni heilt
en héldu við svo búið heim á leið. Þá
riðu líka hetjur um héruð og menn
höfðu svigrúm til að ganga uppréttir
„íslenzk lög gera engan höfuðmun á
þvi hvort manni er gefin hálf milljón
króna i Austurstræti eða hann
rændur sömu upphæð,” segir
greinarhöfundur.
að starfi og leik. Þessi skipan þing-
mála hélzt um aldir. Bændur gerðu
hlé á búverkum yfir þingtímann og
sýslumenn og prestar lögðu frá sér
embættisklæðin. Þá var öldin önnur
á Alþingi. Þá sátu fulltrúar
þjóðarinnar á Alþingi. Þá var
Ármann á Alþingi.
í dag hafa því miður orðið alda-
hvörf í Alþineishúsinu. Þangað rata
ekki 'engui lar.dsins ztu svnii ti að
halda friðinn með einum lögnm.
Þangað sækir nú sviplaus
meðalmennskan i atvinnuleit og er
tekið tveim höndum af saklausu
meðalmanneskjunni sem þar er fyrir
á launaskrá. Fagnaðarfundir verða
hjá jafningjum.
Samvinnubúskapur
í sauðalitunum
Jafnaðarmenn Alþingis líta hver á
annan og í eigin barm og segja: Allir
menn eru jafnir og guð skapaði
manninn í sinni mynd. Þar með er
heimsmynd þeirra fundin og grái
liturinn nær yfirhöndinni í litrófi
mannlífsins. Flóra landsins tapar
náttúrunni.
Öll lagasetning dregur því miður
dám af þessum sjóndeildarhring.
Undirlendið blasir hvarvetna við og
dregið er fyrir fjailasýn. Grátt.
Þannig stefna fræðslulög skólanna
að þvi að berja aulann til bókar á
kostnað þeirra sem betur mega sín í
námi. I öt> iini hi’sakost hvetja fólk
til að hneppa sig átthagafjötrum í
félagslegu húsnæói en letja menn til
að reisa eigið þak yfir höfuðið.
Viðskiptalög hlaða undir miðlungs-
verzlun í selstöðu en hefta ferðir
þeirra, sem vilja leita uppi nýjar
leiðir.
Á endanum verða öll viðskipti
íslendingaórðin samvinnubúskapur i
sauðalitunum. Helzta lífsmarkið
verður færsla á milli dálka í sömu
bók en áskriftargjald Tímans
innheimt með mánaðaruppgjörinu.
Einstaklingurinn er að deyja út en
grár hópur miðlungsmanna erfir
' ríkið. Hann lengi lifi. Ferfalt húrra!
Ásgeir Hannes Eiriksson,
verzlunarmaður.
13