Dagblaðið - 30.04.1981, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 30. APRÍL 1981.
Hvers vegnaRauða verka■
lýðseiningu 1. maí?
Það fór vel um unga fólkið á fundi Rauðrar verkalýðseiningar maidaginn 1978.
• „Ástæöan til þess, að Alþýóubandalagið
hefur komizt svo auðveldlega í ríkisstjórn
undanfarið, er að sjálfsögðu sú, að engin ríkis-
stjórn getur vænzt þess að geta framið kjara-
skerðingar nema hafa Alþýðubandalagið
innanborðs.”
Það hefur sjálfsagt ekki farið
framhjá mönnum, sem tekið hafa
þátt í aðgerðum á 1. mai undanfarin
ár, að þær hafa verið tví- eða þrí-
skiptar. Fulltrúaráð verkalýðsfélag-
anna, Rauð verkalýðseining og
maóistar hafa efnt til aðgerða hver í
sinu lagi.
Ég ætla með þessu greinarkorni að
reyna að gera grein fyrir því, hvers
vegna við sem stöndum að Rauðri
verkalýðseiningu teljum svo
nauðsynlegt að gangast fyrir
aðgerðum.
Enga ábyrg á
kreppu auðvaldsins
Það hefur ekki farið fram hjá
neinum, að kreppa skekur nú
auðvaldsheiminn. Tugir milljóna
manna ganga atvinnulausir, og fólk
sveltur í hinum fátækari löndum
heimsins. Við verkafólk hér á Islandi
höfum einnig fundið fyrir kreppunni,
sem birtíst okkur aðallega í vcrð-
bólgu og rýrnun kaupmáttar. Enda
eru það hin gamalkunnu auð-
valdsúrræði, að ganga á launin, og
skera niður félagslega þjónustu, Nú
eru enn einar kjaraskerðingarað-
gerðir i undirbúningi og nauðsynlegt
að öflug andstaða við þær komi fram
á 1. mai.
Verkafólk má ekki og getur ekki
sætt sig við slikar lausnir, sem óhjá-
kvæmilega beinast gegn þvi sjálfu.
Þess í stað verður að hefja baráttu
fyrir afnámi auðvaldsþjóðfélagsins ,
og fyrir sósialískum, lýðræðislegum
áætlunarbúskap. Það einkennir
einmitt Rauða verkalýöseiningu á 1.
mai, að hún tekur eindregna afstöðu
með slikri sósialískri iausn á krepp-
unni.
Alþýðubandalagið
út úr rfkisstjórn
Verkalýðshreyfingin hefur verið á
nær stanzlausu undanhaldi siðan sól-
stöðusamningarnir voru gerðir árið
1977. Á þessu tímabili hefur Alþýðu-
bandalagið verið í rikisstjórn lengst
af. Ástæðan til þess, að Alþýðu-
bandalagið hefur komizt svo
auðveldlega i ríkisstjórn undanfarið,
er að sjálfsögðu sú að engin ríkis-
stjórn getur vænzt þess að geta
framið kjaraskerðingar nema hafa
Alþýðubandalagið innanborðs. Allir
muna hvernig fór fyrir stjórn Geirs
Hallgrímssonar. En þegar Ólafslög
voru sett, og kjarasamningar numdir
úrgildi 1. marzsl. lét verkalýðshreyf-
ingin sér nægja máttlausar mótmæla-
yfirlýsingar. Talsmenn ríkisstjórnar-
innar í verkalýðshreyfingunni, og
ekki sízt hinir ,,róttæku” Alþýðu-
bandalagsmenn í forystusveit hennar
komu i veg fyrir kröftug mótmæli og
raunhæfar aðgerðir. Rikisstjórnar-
þátttaka Alþýðubandalagsins er því
ein meginástæðan fyrir niðurlægingu
verkalýðshreyfingarinnar nú.
Því væri Alþýðubandalaginu nær
að draga sig út úr ríkisstjórninni og
vinna þess í stað að eflingu verkalýðs-
hreyfingarinnar. Engin ríkisstjórn
getur kúgað virka og öfluga verka-
lýðshreyfingu.
Sömu laun
fyrir sömu vinnu
Það var ekki ætlunin að rekja hér í
öllum atriðum stefnu Rauðrar verka-
lýðseiningar. En meðal þeirra eru að
sjálfsögðu kröfur, sem beinast gegn
Kjallarinn
Rúnar Sveinbjömsson
kúgun kvenna. Þar ber að sjálfsögðu
hæst kröfuna um sömu laun fyrir
sömu vinnu.
í göngu Rauðrar verkalýðseiningar
berum við einnig kröfur farandverka-
fólksumfrítt fæðiogmannsæmandi
húsnæði. Sérstaklega viljum við
undirstrika réttindaleysi verkafólks í
landbúnaði en krefjumst fullra
félagsréttinda fyrir allt farandverka-
fólk.
Gegn hernaðarstefnu
auðvaldsins
Með sigri Reagans í Bandaríkjun-
um hefur bandariska auðvaldið sótt í
sig veðrið. Hernaðarútgjöld hafa
verið stóraukin, tekinn hefur verið
upp stuðningur við hernaðareinræðið
1 E1 Salvador, og reynt hefur verið að
brjóta byltínguna í Nicaragua á bak
aftur með efnahagslegum þvingun-
um.
Beztan stuðning sýnum við alþýðu
E! Salvadorog Nicaragua með baráttu
okkar hér á landi gegn hernum og
NATO. Kröfur þar að lútandi veröa
líka í göngu Rauðrar verkalýðsein-
ingar.
Styðjum pólska
verkamenn
Með baráttu sinni hafa pólskir
verkamenn sýnt að virkt andóf verka-
lýðsins gegn skrifræöinu í verkalýðs-
ríkjunum eru engir draumórar.
Barátta pólskra verkamanna, byggð
á stéttarhagsmunum þeirra, og
lýðræðislegt skipulag samtaka þeirra
er einnig verðug fyrirmynd fyrir
verkalýðsstéttir vesturlanda.
Hjólunum verður ekki snúið við í
Póllandi. Vissulega geta Kremlverjar
gripið inn í þá þróun, en það verður
dýru verði keypt. Kröfur pólska
verkalýösins enduróma nú þegar um
alla Austur-Evrópu, og hafa ekki sizt
hljómgrunn í Sovétríkjunum
sjálfum. Og þegnr sovézkt verkafólk
reisir á ný fána bylii.ngarinnar, hver
á þá að grípa inn í? Þá getur enginn
komið í veg fyrir sigur hinssósíaliska
lýðræðis.
Sjáumst í aðgerðum Rauðrar
verkalýðseiningar á 1. maí.
Rúnar Sveinbjörnsson,
rafvirki.
völd, stóðu á kafi I fermingarundir-
búningi þegar viðreisninni lauk.
Á þessu fyrsta vinstristjórnartíma-
bili gerðist margt sem ekki verður tí-
undað hér. Og maður skyldi nú ætla
að verkalýðshreyfmgin hefði lært
mikið þegar næst var blásið tíl nýrrar
vinstristjórnar upp úr Viðreisninni.
Maður skyldi ætla að nú heföu legið
fyrir þaulhugsuö plön um framtíðina
og það sem verkalýðshreyfíngin vildi
nú fá fram. Maður skyldi ætla að í
ljósi reynslunnar hefði nú verið stefnt
á ný mið af fullu raunsæi.
Þó að á ýmsu gengi undir Viðreisn,
og þó að undarlegt kunni að virðast,
þá skyldi þessi ríkisstjórn ekki eftir
sig efnahagslega brunarúst í ríkis-
kassanum eða sjóðunum. Þetta hef
ég eftir manni sem tók þátt i myndun
annarrar „vinstri” stjórnarinnar.
Enda hófust nú mikil veizluhöld.
Fyrst fengu allir 20% kauphækkun
yfir linuna. Seinna kom 40 stunda
vinnuvika, sem varð mikil kjarabót
fyrir launafólk, sem nú fékk 8
kiukkustunda lengri eftírvinnu á
viku! Auk þessa komu margvíslegar
og miklar félagslegar umbætur,
meðal annars tekjutryggingin sem var
bylting og meira en tímabær. Eftir
Viðreisnina voru almenn eftírlaun
4900 krónur á mánuði, ef ég man
rétt, en það nægði varla fyrir mat.
Rannsóknir sem gerðar voru um
þetta leyti sýndu að hlutí lifeyrisþega
leið næringarskort vegna fátæktar. Á
tímum þeirrar „vinstri” stjórnar sem
nú tók viö, var gaman að lifa. Fyrir
utan það sem áður var talið, fengu
allir nærri þvf allt sem þeir vildu.
Allir neyzlumarkaðir voru mettaðir
og óseljanlegar vörur hlóðust upp. í
lok þessarar „vinstri” stjómar voru
allar vöruskemmur fullar og jafnvel
viðkvæmar vörur eins og rafmagns-
og heimilistæki lágu óvarin á hafnar-
bakkanum. Stórar breiður af nýjum
bllum ryðguðu á víðavangi og voru
eins og mynstur í landslaginu. Móta-
timbur grotnaði niður í svörðinn eins
og skógarleifar 1 fornöld og boðið var
nærri því hvað sem var í hverja vinn-
andi hönd.
Formleg aftaka þessarar „vinstri”
stjórnar fór þó ekki fram fyrr en í
samningunum 1974. Eftír allt sem á
undan var gengið, hafði verkalýðs-
hreyfmgin enn ekkert lært. Með
þessum samningum fór aftaka þess-
arar stjómar formlega fram. Verka-
lýðshreyfmgin hafði einfaldlega ekki
lært nokkurn skapaðan hlut.
Ég hef eytt hér nokkrum orðum i
að rifja þessa forsögu upp i grófum
dráttum. Ég geri þetta vegna þess að
nú stendur hugsanlega fyrir dyrum
þriðja aftaka „vinstri” stjómar, eða
stjómar sem er vinveitt verkafólki.
Ég bendi á þessa þróun vegna þess að
nú getum við ekki einu sinni vænzt
þess að fá nýja Viðreisnarstjóm eftír
• „ ... hófust nú mikil veizluhöld. Fyrst
fengu allir 20% kauphækkun yfir línuna.
Seinna kom 40 stunda vinnuvika, sem varö
mikil kjarabót fyrir launafólk, sem nú fékk 8
klukkustunda lengri eftirvinnu á viku!”
liuSÍBWH

roLUttí
1. mai ganga ASÍ 1980 kemur nlflur Bankastrætið.
iV, ÍSÍiTJ

næstu aftöku. Viðreisnarstjórnin sál-
uga, sem riktí í 12 ár, var ekki góð
stjórn. Þó voru i þessari stjórn menn
sem höfðu ekki stigið skrefið til fulls
inn í fmmskóg hinnar óbeizl iðu
markaðshyggju. Sú rikisstjórn sem
við fengjum núna upp úr brunarúst-
unum, yrði skipuð nýrri tegund
stjórnmálamanna. Það er komin á
kreik ný tegund stjórnmálamanna
sem slitnað hefur algerlega úr tengsl-
um við efnahagslega og menningar-
lega arfleifð íslendinga. Þessir nýju
stjórnmálamenn eru stórhættulegir ef
þeir komast til valda.
Það em þessar staðreyndir sem
verkalýðshreyfingin stendur frammi
fyrir núna. Margt af því sem áunrizi
hefur í félagslegum málefnum undan-
farna áratugi er nú í húft. Menn
fengu smjörþefinn af þessu í siðustu
kosningabaráttu, þegar þessi nýja
tegund stjórnmálamanna náði yfir-
tökunum I Sjálfstæðisflokknum og
sýndi i pólitískri bemsku sinni sitt
rétta andlit. Það væri ekki ótrúlegt
að við hefðum, fengið leiftursóknina
og brezka kerfið yfir okkur, ef þessir
ungu menn hefðu einungis haft vit á
þvi að þegja i kosningabaráttunni.
Svo nálægt brúninni vorum við
komnir.
Aftaka þeirrar ríkisstjórnar sem nú
situr hefur að vísu ekki farið fram
ennþá. Örlög hennar munu visast
ráðast í næstu kjarasamningum.
Ég læt að lokum þá von mína í
ljós, að verkalýðshreyfingin hafi nú
þroskizt það mikið að stórslysi verði
afstýrt í þetta sinn. Að ekki verði
lögð í rúst sú þjóðfélagsbygging sem
verkalýðshreyfingin á þrátt fyrir allt
drjúgan þátt í að komizt hefur á og er
með öllum vanköntum sínum sú full-
komnasta I heiminum.
Hrafn Sæmundsson.