Dagblaðið - 16.07.1981, Síða 27

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 16. JÚLÍ1981.
Ci'p'0
FÍLHARMONÍUHUÓMSVEITIN í VÍNARBORG LEIKUR
— útvarp kl. 20,40:
STRAUSSARNIR TVHR
Ríkisútvarpið fyllir oft dagskrá
sína af lögum eftir gamla meistara
eins og Jóhann Strauss og þá er ekki
úr vegi að rifja upp feril þessa vin-
sæla nafns.
Eiginlega tilheyrir Strauss nafnið
tveimur tónskáldum og þar sem um
er að ræða föður og son, sem báðir
báru nafnið Jóhann, er oft erfitt að
skilgreina hvor Straussinn er á dag-
skrá. En hvað um það, annar hvor —
eða báðir, verða á dagskránni kl.
20.05.
Straussarnir tveir voru höfuðkon-
ungar alls danslífs Vínarborgar á
nítjándu öldinni og ríktu þar svipað
og keisarinn yfir ríki sinu. Jafnvel
frægustu tónskáldin sem kenndu sig
við Vínarborg, allt frá Beethoven til
Schubert, Brahms og Mahler drukku
kaffið sitt og bjórinn á veitingahús-
unum undir ómum Strauss tónlistar.
Jóhann Strauss eldri (1804—49),
stundum nefndur„faðir valsins”, átti
sér ungur þann draum að stjórna
hljómsveitum á kaffihúsum borgar-
innar, en þar fór fram aðalfélagsllf
þeirra tima. Þess í stað var honum
komið fyrir sem lærlingi hjá bók-
bindara, en hann var fljótur að
hverfa frá því starfi. Á einhvern hátt
hefur honum tekizt að læra á fiðlu og
eitthvað í tónlistarfræði. Aðeins
fimmtán ára gekk hann í lið með
Joseph Lanner og hljómsveit hans,
sem þá var framúrskarandi valstón-
skáld og spilaði á kaffihúsum. Urðu
þeir fljótlega vinsælasta danshljóm-
sveit Vínarborgar. En Strauss var
gefinn fyrir það að fara sínar eigin
leiðir og hætti hjá Lanner til að
stofna sína eigin hljómsveit. Hann
var ekki lengi að ná vinsældum og
þótti Strauss og hljómsveit hans
ómissandi í selskapslífi Austurríkis.
Þá ferðaðist hann einnig um Vestur-
Evrópu, spilaði þar í helztu borgum
og við krýningu Viktoríu Englands-
drottningar. Hvert sem hann kom var
honum vel fagnað og fékk á sig titil-
inn „Austurríski Napóleon”.
Tónverk Jóhanns eldri voru gefin
út eftir andlát hans í sjö bindum,
þ.á m. voru 150 valsar, polkar og
aðrir vinsælir dansar hans tíma.
Jóhann Strauss yngri (1825—99),
stundum nefndur ,,sá yngri” eða
„konungur valsins”, gaf Vínarborg,
borg valsanna, ódauðleika sinn með
fræga Strauss-valsinum An der
schönen blauen Donau.
Jóhann yngri varð að stelast til að
læra á fiðlu og tónlistarfræði, þar
sem faðir hans óskaði þess að hann
yrði viðskiptafræðingur eða opinber
starfsmaður. En frá blautu barns-
beini var hann gagntekinn tónlistinni
og aðeins fjögurra ára var hann
byrjaður að semja valsa. Draumur
hans var að stjórna hljómsveitum og
spiia valsa eins og faðir hans.
Þegar Jóhann eldri hljópst á brott
frá fjölskyldu sinni var þeim steini
rutt úr götu sonarins og á nítjánda ári
stofnaði hann sína eigin hljómsveit.
Þar með var hann kominn í sam-
keppni við föður sinn og Vínarborg
klofin i tvær herbúðir. Eftir að
Jóhann eldri dó tók sonurinn við
hljómsveit föður síns og byrjaði á þvi
að ferðast um heiminn. Hann náði
geysilegum vinsældum í Rússlandi og
Bandaríkjunum og varð frægari en
föður hans hafði dreymt um.
Á meðan Strauss lifði samdi hann
fjöldann allan af völsum og óperett-
um. Hann dreymdi um að spila á
kaffihúsum, en varð þess í stað
heimsfrægur. LKM,
Faðir og konungur valsins. Jóhann Strauss eldri á myndinni til vinstri og Jóhann Strauss yngri, til hægri. Þeir riktu yfir
danslifi Vinarborgar á nitjándu öldinni.
Serið
góð
kaup
Smáauglýsingar
SíMSBIABSINS
Þverholti11 sími 2 70 22
Opið til kl.10 í kveld
v.

interRent
car rental
Bílaleiga Akureyrar
Akureyri: Tryggvabr 14-S 21715,23515
Reykjavík: Skeifan 9 - S 31615, 86915
Mesta úrvalið, besta þjónustan
Við útvegum yður afslátt
> á bílaleigubílum erlendis
SUMARVÖRUR
FALLEGIR LITIR, GOTT VERÐ
Trímmgallar,
stuttbuxur,
ga/labuxur,
myndabolir
og margt fíeira
affa/legum
sumarfatnaði.
Glæsibœ, Álfheimum 74.
Sími 33830.
Mazda 323 sp. 1980
Útvarp, segidband, vetrardekk é fe/gum. Stórglæsilegur
biU. VerO kr. 90 þú*.
Blazer '74
6cyl. Perkings dísil. Upphækkaöur með spili.
BÍLASALA EGGERTS
Borgartúni 29. Símar 28255 og 28488.
Kolsýruhleðslan s.f.
Stijavegi 12 — 121 Kcjrkjavík — Simi 13381