Dagblaðið - 06.08.1981, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 6. ÁGÚST 1981.
' 111
Steingrímur Þorsteinsson á Dalvík stoppar upp dýr og f ugla:
„Skemmtilegast að
fást við tófuna”
— hef ur glímt við ótal
fuglategundir, seli, refi,
minka, hrút og bjarndýr,
en erófáanlegur
til að stoppa upp hunda
ogketti!
„Ég hef lengi dundað við að
stoppa upp dýr og fugla og býst við
að gera meira af því nú eftir að ég
hætti kennslunni. Einhverjum kann
að finnast það vera litil dýravinátta
að stoppa upp. Því er til að svara, að
það er hrein væntumþykja á lifver-
um! Ég vil varðveita þær sem líkastar
því sem þær eru I lifanda lífi.”
Við sitjum á tali við Steingrim Þor-
Björninn, já. Sjómenn frá Ólafs-
firði fundu hann í sjónum skammt
frá Grímsey fyrir fáeinum árum.
Held að það hafi verið í júnímánuði.
Þetta var birna, ung að árum. Mér
leizt ekki meira en svo á að leggja I að
stoppa upp dýrið, enda aldrei ráðist f
neitt þvílíkt. Björninn kostaði mig
tveggja mánaða stanzlausa vinnu. Ég
fékk vanan slátrara til að hjálpa til
einhverju til að eiga sjálfur án
árangurs. Útlendingar og aðrir
komast í þetta og láta greipar sópa!”
Það rifjaðist þó upp fyrir honum
að ef til viíl lumaði hann á einhverju,
brá sér frá litla stund og kom til baka
með sperringslega gæs undir
hendinni. Gæsin sú var bara^ekki eins
og gæsir eiga að vera (að minnsta
kosti á litinn). Hún var ekki gráleit
tsbjörninn sem Steingrímur stoppaði upp fyrir Ólafsfirðinga. Björninn er
varðveittur f skólahúsnæði á Ólafsfirði. Hann er með upprunalegar tennurnar f
kjaftinum. Yfirleitt. er notazt við gervitennur (falskan góm?) f slfkum tilfellum!
Mynd: Steingrfmur Þorsteinsson.
„Mesta vandamálið er kannski að fá rétt og góð augu f dýrin og fuglana. Bezt augu fæ ég frá Austur-Þýzkaiandi f gegnum
Danmörku og Þýzkaland. Þau eru geigvænlega dýr, á þeim er 100% tollur.”
heldur einhvern veginn gulbrúnleit,
eða mestmegnis enganveginn á litinn.
f ljós kom að bæjarstjórinn á Dalvík
(Valdimar Bragason) og forseti
bæjarstjórnar ( Rafn Arnbjörnsson)
höfðu í sameiningu skótið fuglinn í
steinsson í stofunni að Vegamótum á
Dalvík. Hann hefur fengizt við sitt af
hverju um dagana; verið aðalkennari
í náttúrufræði, handavinnu og teikn-
ingu í Dalvfkurskóla árum saman
(settur f starfið 1954, hafði áður
fengizt við stundakennslu á Dalvík og
Siglufirði), tekið þátt í starfi Leik-
félags Dalvíkur bæði sem leikari,
leikstjóri og leiktjaldamálari og fært
listagyðjunni fórnir með sköpun
myndverka. Siðast en ekki sízt er
Steingrímur þekktur fyrir að vera.
einn fárra manna sem kann þá kúnst
að stoppa upp dýr og fugla. Hingað
til hefur hann sinnt þvi áhugamáli i
tómstundum eingöngu. í vor sagði
hann upp störfum við Dalvíkurskól-
ann og hyggst verja meiri tíma í kjall-
aranum við uppstoppunina.
Tófan skemmtilegust
við að eiga
„Móðir min heitin tók hami af
fuglum og sýndi mér hvernig hún fór
að. Það var upphafið. Ég fór að
prófa sjálfur og þetta þróaðist hægt
og hægt. Sumt lærðist af lestri
erlendra bók. Uppstoppunin er
geysilega timafrek. Hvert verkefni
krefst þess tfma sem til þarf. Ekki er'
hægt að henda frá sér hálfkláruðu
verki.
Yfírleitt teikna ég dýrin eða
fuglana eins og ég vil hafa þá, geri
jafnvel stundum módel úr leir eða
plasti.
Tófan er einna skemmtilegust við
að eiga. Hún er svo einkennileg til
augnanna og hreyfingin býður upp á
marga möguleika í uppsetningu.
Verst er að fást við tófuna f upphafi
verks, á meðan verið er að ná af
henni skinninu. Lyktin er svo fjári
vond!
Annars eru það mest fuglar sem ég
stoppa upp að tölunni til. Mest
vinna er f dýrunum, til dæmis í ref og
mink.”
Ólafsfjarðarbangsinn
hólt tönnunum
Við spurðum Steingrím hvort
hann gæti ekki talið snöggvast upp
þær tegundir sem hann hefur stoppað
upp. Hann svaraði með þvf að leggja
á borðið bunka af ljósmyndum. Þar
mátti sjá arfhreinan hvítan hrút, seli
og bjarndýr. Allt uppstoppuð dýr.
við fláninguna. Dýrið varð að flá líkt
og sel. Hárin stóðu inn í spiklagið.
Það þótti mér furðulegt! En þetta
tókst. Meira að segja heppnaðist að
láta dýrið halda sínum eigin tönnum.
Slíkt er yfirleitt ekki gert.”
— Hvað með hunda og ketti?
, „Aldrei teknir, hreinar Ifnur!”
Steingrfmur var fljótur til svars.
„Maður kjassar hunda og ketti,
heita og mjúka. Svo koma dýrin úr
uppstoppun, köld og hörð. Ég kann
bara ekki við það! Þeim, sem biðja
mig að stoppa upp ketti eða hunda
vísa ég gjarnan á Jón vin minn Guð-
mundsson frá Gullbringu. Hann
kennir í Reykjavík og stoppar upp í
aukavinnu. Jón er einn sá albezti í
þessu.
Alfriðaða fugla tek ég ekki heldur
til uppstoppunar, jafnvel þó þeir hafi
dáið af slysförum.
Ég skal segja þér að fuglar þurfa
ekki að vera eins þó þeir séu sömu
tegundar. Hrafnar eiga til dæmis
ekkert sameiginlegt nema nafnið.
Sumir eru gullfallegir og gljáandi.
Aðrir eru svartir pokar, engan veginn
geðslegir til að stoppa upp og eiga!”
— Berst þér mikið sem ekki er
hæft til vinnslu af einhverjum orsök-
um?
„Já já. Sumt hefur legið of lengi 1
frosti og þornar upp. Annað er ekki
hreinsað nægilega áður en það er
fryst. Bezt er að hreinsa dauð dýr sem
bezt af blóði og fitu og koma þeim
sem haganlegast i frysti.”
Litlausa bœjar-
stjórnargœsin
Á hillum I stofunni á Vegamótum
má sjá sýnishorn af því sem verður til
i kjallaranum: Fuglar sem sitja á
steinum eða trjágrein. Þeir gætu verið
lifandi, svo eðlilegir eru þeir. En
engin hreyfing er samt sjáanleg.
Liklega eru greyin líflítil þegar betur
ér skoðað.
Steingrímur segist hafa hreint
borð í uppstoppunarherberginu f
sumar. Hann ætlar að geyma
verkefnin þar til í vetur, þegar
dimmir og kólnar. Einhver verkefni
tínast þá til ef að likum lætur.
Steingrimur segist heldur ekki eiga
sjálfur lager af uppstoppuðum
dýrum til að sýna gestunum:
„Ég hef lengi ætlað að safna
Svarfaðarda! haustið 1979. Þeir
fara gjarnan með eldi um blómlegar
byggðir sveitarinnar, broddarnir á
Dalvík, og gæsirnar falla fyrir þeim
unnvörpum.
„Ég held helzt að í Svarfaðardal
sé að koma upp litlaus gæsastofn,”
sagði Steingrímur Þorsteinsson.
„Þessi fugl er ekki sá eini sem
vitað er um og er svona útlits. Ég fer
ATLIRÚNAR
HALLDÓRSSON
„Oft er litið pláss fyrir matvæli I frystikistunni á Vegamótum. Hún er þá full af
fuglum eða dýrum sem biða eftir uppstoppun!”
Myndir: Sig. Þorri.
á hverju vori um sveitina til að
fylgjast með fuglalffinu. Áreiðanleg-
ar heimildir “eru fyrir því að þar hafi
sést stelkur og hrossagaukur, báðir
hvltir að lit. í framhjáhlaupi get ég
nefnt að engin sveit á meira af
stormmáf en Svarfaðardalur.”
-ARH.
Litlausa gæsin sem bæjarstjórnarforingjarnir Vaidimar og Rafn skutu
Steingrímur gæddi hana lifi að nýju.
á flugi yfir blómlegum ökrum Svarfaðardals.