Dagblaðið - 06.08.1981, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 6. ÁGÚST 1981.
13
auka hlut Islensks sýningarefnis. 1
upphafi var sjónvarpinu ætlaö að
styðja islenska kvikmyndagerð — nú
er kominn tími til að hefja þá fram-
kvæmd.
Það eru margir aðilar sem eiga
hagsmuna að gæta gagnvart ásókn
eftirlitslausu . sjónvarpsstöðvanna.
Þeir helstu eru:
— Kvikmyndahús. Rekstrar-
grundvöllur þeirra versnar stórlega ef
ólögleg eintök (á myndsnældum) af
myndum sem þau hafa fest kaup á
eru sýnd i blokkarkerfunum.
— Kvikmyndagerðarmenn. Hver
veit hvenær íslenskri mynd verður
stolið og komið í umferð i videó-
frumskóginum? Einnig ættu íslenskir
kvikmyndagerðarmenn að sjá hag
sinn i þvf að styðja erlenda kollega
sína sem hafa gert þær myndir sem
stolið er til sýninga hér.
— Myndsnælduleigur sem stunda
vilja heiðarleg viðskipti. Ólöglega
efnið kippir fótunum undan slikum
rekstri.
— Ríkisútvarpið. Sjónvarpið á i
samkeppni við aðila sem nú starfa
fyrir utan lögogrétt.
— Félag áhugamanna um frjálsan
útvarpsrekstur. Ástandiö sem nú
rikir stefnir þvert á þau markmið sem
félagið hefur sett sér og voru kynnt
Kjallarinn
Hjálmtýr Heiðdal
islenskt sjónvarp sem flytur mest
megnis Islenskt efni. En hver er þá
staðan þegar meirihluti efnisins í
íslenska sjónvarpinu er erlendur og
við bætist að stór hluti þjóðarinnar
horfir á 100% erlent efni af mynd-
segulböndunum?
Hvernig fer fyrir unglingum sem fá
slika skammta úr sterkasta fjölmiðl-
inum auk alls annars sem á þeim
0 „Ástæðurnar fyrir ásókninni í „vídeóið”
eru margvíslegar. Þar kemur til tíska,
forvitni, þrýstingur frá börnum og óánægja
með íslenska sjónvarpið.”
með komu Edwins Riddel, enska
gestsins frá IBA.
Væri ekki ráð að ofangreindir
aðiiar kæmu saman nefnd tii að
fjalla um málin? Oft hefur verið
skotið saman nefndum af minna til-
efni.
Hœttulegt
fslenskri menningu?
Hið nýja „Keflavlkursjónvarp”
breiðist hratt út. Við upphaf sjón-
varps á íslandi ritaði Benedikt
Gröndal fyrrv. form. Alþýðuflokks-
ins eftirfarandi: „Rík ástæðaer til að
ætla, að sjónvarp verði ekki íslenskri
menningu hættulegt, heldur geti
reynst henni lyftistöng á margvísleg-
an hátt.” (Eimreiðin nr. III 1963).
Hér talar hann auðvitað um
dynur. Hafa skólar landsins tök á að
búa ungt fólk undir holskefluna,
þannig aö þau verði fær um að tjá sig
á sæmilegri íslensku eftir scm áður?
íslenskur kvikmyndaiðnaður er nú
loks að komast á Iegg, en nær hann
að slfta barnsskónum þegar
„vldeóið” hefur gengið af flestum
kvikmyndahúsum dauðum. Aðal
tekjulind islensks kvikmyndaiðnaðar
eru sýningar f kvikmyndahúsum. Það
yrði menningarlegt reiðarslag fyrir
íslendinga ef íslensk kvikmyndalist
nær ekki fótfestu vegna hins striða
straums af erlendu efni af misjöfnum
gæöaflokkum.
íslensk menning er því alls ekki
óhult fyrir sjónvarpi á íslandi eins og
þeim málum er háttað í dag!
Hjálmtýr Heiðdal
kvtkmyndagerðarmaður
„Blokkarvfdeóið” tilheyrir svokölluðu home video kerfi og er alls ekki ætlað til útsendinga eins og hér tfðkast, segir Hjálmtýr
Heiðdai kvikmyndagerðarmaður meðal annars.
Kjallarinn
Geir Andersen
keypt B-747 vél og hefði breiðþota
af þeirri gerð f eigu Flugleiöa getað
átt inni hjá Cargolux vegna viðhalds.
Ennfremur hafa Fluglelðlr fengið
ómælda gagnrýni I Lúxemborg fyrir
framkomu vlð starfsfólk félagsins
þar en þar eins og annars staðar fékk
það uppsagnir „sem komu skyndi-
lega og án skýringa sem tilheyra
mannlegum samsklptum”, eins og
einn starfsmanna þar í landi komst
að orði.
Ummæli samgönguráðherra
Luxemborgar, „Atlantshafsflugið
getur ekkl haldlð áfram elns og það
hefur verið rekið,” verða vart mis-
skilin, fremur en þau er hann við-
hafði síðar og voru þessi, orðrétt:
„Þetta er ekki aðeins spurning um
stjórnendur reksturs á Atlantshafs-
fluginu, heldur einnig um flugvéla-
tegundlr og fyrirkomulag flugsins.”
Ráðamenn í Luxemborg virðast,
þegar á allt er litið, alls ekki meta nú-
verandi stjórnendur hæfa tU stjóm-
unar á þessu flugi.
Því er hins vegar haldið fram af
stjórnendum Flugleiða að efnahags-
erfiðleikar í Luxemborg valdi
tregðu ráðamanna þar til þess aö
styðja áframhald Atlantshafsflugs-
ins. — Jafnvel tina þeir til komandi
sveitarstjórnarkosningar þar f Iandi.
Samgönguráðherra Luxemborgar
hefur einnig gefið nánari skilgrein-
ingu á tregðu ráðamanna í Luxem-
borg fyrir frekari stuðningi. Hann
heldur því fram að rútan til Luxem-
borg til USA hafi verið hornreka hjá
Flugleiðum, allt síðan 1978, og
reksturinn farið síversnandi. Léleg-
um flugvélakosti hafi verið beitt
á leiðinni, m.a. leiguflugvélum,
meðan aðrar betri vélar hafi verið við
önnur verkefni sem buðust. —
Seinkanir hafi verið tlðar og heildar-
stjórnin á leiðinni hafi verið léleg og
útundan hjá félaginu.
Sá liflur, sem lagður var tll grund-
vallar á samþykkt Luxemborgar-
manna á 3 milljóna dollara styrk tll
reksturs Atlantshafsflugsins afl ný
stjóm tæki við rekstrlnum, er ofur
skiljanlegur, þegar á allt er litið.
t samþykktum rikisstjórnar
Lúxemborgar, t.d. frá 27. júní 1980,
var ákveðlfl að vinna að stofnun nýs
flugfélags sem sæi um tengsl Luxem-
borgar við Ameríku.
í samræmi vifl þetta var ákvefllð
afl Atlantshafsflugið væri innan sér-
staks ramma og aflsklllns I rekstrl
Flugleifla. Síðan var ákveðið að
ríkisstjórn Luxemborgar héldi áfram
könnun á málinu og bæri niður-
stöður sinar saman við niðurstöður
íslendinga.
Niðurstöður íslendinga urðu hins
vegar ekki haldbetri en svo að þær
komu, svo að segja, frá Flugleiðum
sjálfum! — Hið erlenda fyrirtæki,
sem tók að sér að gera könnunina var
í raun hið sama og gerði skipurit
Flugleiða um það hvernig félaginu
skyldi stjórnað. Þar var að verki M.
Dixon Speas. En Flugleiðir vilja
fremur halda á lofti nafninu Aviation
Consultingl
Það sem hér hefur verið sagt innan
framangreindrar millifyrirsagnar er á
engan hátt hægt að flokka undir
hrakspár eða órökstuddar fullyrðing-
ar. En slík flokkun er töm í munni
stjórnar og forstjóra Flugleiða, þegar
allt um þrýtur.
Þversagnir og
þverhnfpi
„Timamir eru breyttir, ævintýrið
er liðlð, þafl kemur ekkl aftur, þvi
verflum vifl að leita annarra leiða, og
þær munum við finna, ” leyfir Sveinn
Sæmundsson starfsmaður Flugleiða
sér að hafa eftir flugmálastjóra í lok
greinar sinnar í Dagblaðinu hinn 27.
f.m.
Fyrr í greininni heldur Sveinn því
hins vegar fram að flutningar séu
góflir á N-Atlatnshafinu um þessar
mundir sem og öflrum áætlunar-
leifluml Fargjöld séu hlns vegar of
lág miðað við kostnað!
„Við treystum þvi, að islenzka
rikisstjórnin og rikisstjórn Luxem-
borgar sjál sér fært að velta Flug-
leiðum sambærilega aðstoð fyrir
timabllifl 1. nóv. 1981 til 1. nóv.
1982”!
Ef þetta eru ekki þversagnir, ann-
ars vegar tilvitnun í flugmálastjóra,
og hins vegar sú „fróma” ósk um, að
Flugleiðir fái áframhaldandi aðstoð
til að „halda ævintýrinu áfram”, —
þá hvað!
Þversögnum Sveins Sæmunds-
sonar, sem vitnar annars vegar til
„loka ævintýrislns” og hins vegar til
óskadraumsins um „áframhaidandi
aflstoð við Atlantshafsflugið”,
svarar forstjóri Flugleiða með þess-
um orðum: „Við erum að meta
stöðuna nú, en ég sé ekld neinn
möguieika, sem gæti komið í stað
flugs til LUxemborgar, t.d. kemur
flug til Amsterdam ekki þar til
greina, vegna mikillar samkeppni á
þeirrileið”!
í útvarpsþætti með þessum sama
forstjóra lét hann hins vegar þau orð
falla, afl bjartsýni hans stæfli helzt i
sambandi vifl hlna auknu samkeppni
á Atlantshafsieiðinni! — Sennilega
ber samkeppni þeirra Flugleiðafor-
sprakka hæst í Innbyrðis samkeppni
um þversagnir!
Og varðandi síðasta svar frá
Luxemborg um neitun um beina
aðstoð til Flugleiða má minna á. að
forstjóri Flugleiða sagði í blaðavið-
tölum hér, að hann ættl ekki von á
þvi að niðurstaða þeirra Luxem-
borgarmanna yrðl neikvæfl. „Ég á
von á þvi, að rikisstjórn Luxem-
borgar takist afl finna ieifl til þess afl
veita okkur áframhaldandi aðstofl,
þvi flugrekstur okkar sldptir svo
miklu máli fyrir þá, bæði efnahags-
lega og af öðrum ástæflum.”
Hinn 1. ágúst er svo komið annað
hljóð í forstjóra Flugleiða. „Tilboð
Luxemborgar kom ekki á óvart,” —
„við gerflum okkur greln fyrir þeim
aflstæflum, sem eru hjá þelm”! Ihn-
anfélagsmet hjá Flugleiðum í þver-
sögnum!
Ríkisstjórninni væri hins vegár
hollt að hafa „bjartsýni” Flugleiða í
huga þegar hún tekur ákvörðun um
hvort ríkissjóður eigi að axla allt
tapið.
Stjórn Flugleiða er nú komin fram
á það þverhnípi sem hún hingað til
hefur ekki þorað að horfast í augu
við. Vitað er, að forstjóri og ákveðnir
aðilar innan stjórnarinnar hafa róið
að því öllum árum að leggja niður
Atlantshafsflug félagsins og eru því
til vitnis fjölmörg ummæli, bæði
stjórnarformanns og forstjóra á hlut-
hafa- og aðalfundum félagsins.
Þversagnir forstjóra undanfarið
bera þvi þó glöggt vitni að hann er
hræddur við að opinbera slfka fyrir-
ætlan við núverandi aðstæður. Ber
þar tvennt til. Annars vegar vandi við
að finna uppsögnum Flugleiða við-
eigandi sess. Þeir eru allir fyrrverandi
Loftleiðaflugliðar og ekki þykir hag-
stætt að höggva af alefli í þann kné-
runnennáný.
Hins vegar er llfseig vonin um
áframhaldandi styrk frá rikinu, þótt
Atlantshafsleiðinni sé lokað, enda er
vandi Atlantshafsflugsins smámunir
einir borið saman við heildarvanda
félagsins.
Bersýnilega er þó allt gert. til þess
að flýta fyrir húskveðju þessarar lif-
æðar Islenzkra flugsamgangna. —
Lokun söluskrifstofa á markaðs-
svæði þessu, sala á tækjum og út-
búnaði hvers konar eru óræk vitni
um það.
Það má hver og einn getum að þvl
leiða, þegar hafðar eru I huga þver-
sagnir forstjóra og þess aðila sem
gegnir „tilkynningaskyldu” Flug-
leiða , hvort ekkieigi að stinga litillega
með rauðu í stil þess siðarncfnda
áður en þær birtast hluthöfum og al-
menningi til aflestrar.
Geir R. Andersen.
„Þessi núverandi starfsmaöur, Sveinn
Sæmundsson, foröaðist þó sem mest
hann mátti að fjaila um staðreyndir, sem ekki
verður fram hjá gengið, þegar rætt er um
tildrög þess sjúkdóms, sem núhrjáirsam-
samsteypumistökin Flugleiðir hf.”
I