Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1958, Blaðsíða 63

63
Úr því rætt er um heilbrigðismál og viðhorfin til þeirra
er ástæða til að nefna enn einn sjúkdóm, sem fyrir hálfri
öld var með þeim skæðustu, en það var sullaveikin. Þessi
hvimleiði og lífshættulegi sjúkdómur kom víða við og olli
mestu hörmungum, sem vafalaust eru enn þá eldra fólki í
fersku minni. Upplýst var, að sjúkdómurinn orsakaðist af
óþrifnaði og skeytingarleysi. Bandormur sá, er sullunum
olli, þreifst að nokkru í innýflum sauðfjár, en að nokkru í
þörmum hunda, en hundarnir sýktu mannfólkið. Til þess
að losna við sjúkdóminn var þrennt nauðsynlegt: 1. Að
hindra að hundar næðu í sulli úr sauðfé. 2. Að losa hund-
ana með inngjöfum við ormana. 3. Að umgangast hunda
með þeirri varúð að smithætta væri fyrirbyggð. Til þess að
þetta tækist varð að breyta gömlum, rótgrónum venjum,
eins og þeim að láta hunda vaða um öll híbýli manna, jafn-
vel þar sem matargerð og neyzla hans fór fram. Það þurfti
að venja fólk af því að káfa á hundum sinkt og heilagt,
jafnvel áður eða meðan matast var, og að láta hundana
sleikja matarílátin eins og sums staðar tíðkaðist. Það þurfti
að venja fólk á, að umgangast sulli í innýflum sauðfjár með
stakri varúð og hindra um fram allt, að hundar næðu til
þeirra, og það varð að lögbjóða árlega hreinsun hunda um
land allt og láta varða sektum ef út af var brugðið.
Merkar bækur voru skráðar um málið og málsmetandi
menn, fyrst og fremst læknar, háðu harða baráttu við sulla-
veikina, ekki aðeins við að skera burt sullina úr sjúku fólki,
heldur fyrst og fremst við fáfræðina, skeytingarleysið og
hundadekrið. Þessi barátta gaf góðan árangur. Á einum
mannsaldri tókst að vinna sigur á sullaveikinni og þurrka
einn smánarblett af þjóðinni, sem var stórum verri en lús-
in, þótt hún hafi mikið verið á orði höfð.
Erum við þá lausir við sullaveikina? Ég efa það. Enn
munu koma fyrir einstök tilfelli og enn mun það ekki