Vísbending - 20.12.2002, Blaðsíða 23

VISBENDING
Mannauðurinn er dýrmætasta
auðlind hvers lands
Viðtal við Þorvald Gylfason prófessor
Senntiega hafa fáir skrifað fleiri greinar í Vishendingu en þú og
enginn liefur skrifað jafnmikið yfir lengri tíma titið en nœrri lœtur
að þú liafir skrifað reglulega í blaðið síðustu fimmtán árin. Manstu
um hvað þú skrifaðir þína fyrstu grein í Vísbendingu og hvenœr
Iiúii birtist?
etta var sumarið 1987. Ný ríkisstjóm þriggja flokka var setzt að
völdum á íslandi og lofaði að halda gengi krónunnar stöðugu,
stefna að hallalausum viðskiptum við útlönd, lækka erlendar skuldir
í hlutfalli við þjóðarframleiðslu og ná verðbólgunni niður. Ég skrifaði
þá grein, sem hét „Er hægt að halda gengi krónunnar stöðugu?", og
reyndi þar að útmála fyrir lesandanum, hvað til þess þyrfti að ná þess-
um markmiðum, og lagði áherzlu á strangt aðhald í ríkisíjánnálum
og peningamálum. Nokkrunt mánuðum síðar var gengið fellt til að
púkka undir fiskvinnsluna eina ferðina enn, og gafst mér þá lilefni til
að fjalla nánar um málið í Vísbendingu. Reyndar var ég urn þetta leyti
að skrifa langa greinargerð um gengismál og verðbólgu fyrir Seðla-
bankann; hún birtist í Fjármálatíðindum árið eftir.
Þegar þú líturyfir umrœðuna og helstu efnahagslegu hitamátin á
þessu tuttugu ára tímabiti, livemig finnst þér umrœðan um efna-
hagsmál liafa breyst, hvaða málum liefur verið sópað út af borðinu
og hvaða deiluefni eru orðin nœsta krónísk?
Efnahagsumræðan hefur tekið miklum framförum þennan tíma
ekki sízt vegna þess, að hún hefur losnað sniám saman úr viðj-
um stjómmálaflokkanna, auk þess sem hagfræðikunnáttu í landinu
hefur fleygt fram: þetta tvennt hangir saman. Umræðan lét löngum
hér áður fyrr berast með straumnum: stjómmálamenn og blaðamenn
og aðrir, sem þeim vom handgengnir, þjörkuðu fram og aftur og
endalaust um efnahagsmál og sjaldnast af næmum skilningi, svo að
segja má, að naumast hafi staðið steinn yfir steini í efnahagsumræð-
unni. Þetta var yfirleitt gersantlega ófijótt rifrildi, að vísu með ýms-
unt veigamiklum undantekningum, og árangurinn í efnahagsmálun-
um var efdr því. Ég þreytist aldrei á að rifja það upp, að það var Hall-
dór Kiljan Laxness, sem fletti ofan af óhagkvæmninni í íslenzkum
landbúnaði af völdum búvemdarstefnunnar á sínum tíma með ná-
kvæmlega réttum rökurn, á rneðan stjómmálamenn og hagfræðingar
og aðrir horfðu sljóum augum í aðrar áttir. Öll þessi ár, frá 1930 til
1960, ríkti hálfgert ófremdarástand í efnahagsmálum landsins, þótt
styijaldargróðinn byrgði sumum sýn á stríðsámnum og ruglaði þá í
ríminu.
23