Frjáls verslun - 01.05.1939, Blaðsíða 37

Hann sást ekki í verksmiðjunni í heilan mánuð.
Á þeim tíma hafði hann farið í skyndi til Eng-
lands og keypti þar hjá ljósmyndaplötufélagi
formúluna, sem bjargaði þeim. Daginn eftir
heimkomu hans, var unnið af kappi í verksmiðj-
unni. Öllu var borgið! En hurð skall nærri hæl-
um og menn geta dæmt af því, hversu Eastman
hafði tekið sér þetta nærri, að hann var orðinn
gráhærður, er hann kom aftur frá Englandi. Og
ekki orðinn þrítugur að aldri.
En nú kemur það skrítnasta við þetta allt
saman. Eastman komst brátt að því, að fyrstu
birgðir hans af hlaupefninu höfðu gengið til
þurðar ogmeð nýjum birgðum af því, hætti for-
múlan að hafa réttar verkanir. I fyrstu birgð-
unum höfðu verið óhreinindi, en ekki í þeim
síðari og það voru einmitt óhreinindin, sem gáfu
þenna góða árangur. Og það sem var enn skrítn-
ara: Hann náði aldrei eins góðum árangri og
með fyrstu hlaupefnis-birgðunum. Ef óhreinind-
in hefði ekki verið í hlaupefninu, má búast við,
að Eastman hefði aldrei orðið sá maður, sem
hann varð.
Þegar búið var að vinna bug á þessum ei’fið-
leikum, snéri Eastman sér aftur að því, að gera
ljósmyndatökurnar auðveldari. Það tókst hon-
um með því að gera „pappírsfilmur“, sem hægt
væri að nota blönduna við og vógu minna, en
glerplöturnar, sem þá voru eingöngu notaðar.
Það var þessi nýja filma, vafin upp á kefli,
sem gerði almúgamönnum fyrst auðið að taka
myndir. Filmu þessari var allsstaðar vel tekið
og þegar Eastman sá hér tækifæri til að selja
hana einnig í öðrum löndum, fór hann að leita
sér að vörumerki, sem hægt væri að bera fram
á öllum tungumálum heims. Sú leit endaði þann
veg, að hann valdi orðið Kodak — sem gert hef-
ir nafn hans frægt um allar jarðir.
Þessi filma var enn á þróunarskeiði í áttina
til „celluloid“-filmunnar, sem nú er notuð, þeg-
ar Edison kom að máli við Eastman og spurði,
hvort það væri satt, að hann framleiddi gegn-
sæar filmur. Eastman kvað svo vera og Edison
bað hann þá um filmu í þá vél sína, sem hann
nefndi „Minetoscope“ og varpaði myndum á
hvítt tjald, ef hægt var að fá gegnsæar filmur.
Eastman framleiddi þessa filmu fyrir Edison
og í fimm ár unnu þeir að sameiginlegum rann-
sóknum á þessu sviði. Þá var Edison búinn að
smíða fyrstu ljósmyndasýningar-vélina, en East-
man hafði lokið við celluloid-filnuma, sem
hleypti ljósunum í gegnum sig og sló þannig
tvær flugur í einu höggi: Nú gat ljósmynda-
smíðin orðið almenningseign og Edison tekið
kvikmyndir.
FRJÁLS VERZLUN
Það voru því þessir tveir menn — Edison með
vélina sína og Eastman með gegnsæu filmuna
— sem gerðu hina miklu kvikmyndaframleiðslu
mögulega.
En þótt svona langt væri komið unni East-
man sér engrar hvíldar. Hann færði út kvíarn-
ar jafnt og þétt, en vann jafnframt að endur-
bótum á öllum sviðum. Næst kom „útdregna“
myndavélin, „linsurnar“ bötnuðu og smám sam-
an varð vasa-ljósmyndavélin, sem við þekkjum
í dag, að veruleika.
Geoi’ge Eastman hafði ætlað sér að græða fé
og honum hafði tekizt það. Hann græddi svo
mikið, að hann hætti bráðlega að hugsa um pen-
inga, en hélt áfram starfi sínu, af því að hann
vildi að allir gæti tekið myndir í frístundum
sínum, án þess að þurfa að burðast með dráps-
klyfjar, eins og hann í Vestur-lndíum forðum.
Fyrirtæki hans teygir nú anga sína um allan
heim. Stærsta Kodak-verksmiðjan — í Banda-
ríkjunum — tekur yfir 2 </o km.2 og er 120 bygg-
ingar frá 7—14 hæðir að stærð. Þar tekur t. d.
ein deild verksmiðjunnar við tuskum og breytir
þeim í myndapappír, önnur býr til öskjurnar
utan um filmurnar o. s. frv.
Silfur-bronsíð eða silfurklóríð eru notuð til
að gera filmurnar ljósnæmar og sú verksmiðju-
deild notar meira silfur en nokkuð annað fyrir-
tæki í Bandaríkjunum, að myntsláttu hins opin-
bera undanskilinni.
Hvorki meira né minna en um 325 þús. km.
af kvikmyndafilmum eru framleiddar árlega
hjá Kodak. Sumarið 1928 tilkynnti Eastman enn
nýja framleiðslu — filmur er gæti tekið lit-
myndir. Önnur hlið filmunnar er þá þakin smá
örðum, og þær drekka í sig aðallit þess, sem
myndin er tekin af. Og enn síðari uppfinning
þessa „töframanns" gerir öllum, sem aðeins
taka kvikmyndir sér til skemmtunar, — kleift
að taka litmyndir án þess að breyta þurfi vél-
unum að nokkru leyti.
Og öll þessi víðfeðma starfsemi — verksmiðj-
urnar í Bretlandi eru jafnstórar þeim, sem eru
í Bandaríkjunum, — er ávöxtur verka u.ng;
bankaþjóns, sem hóf starfsemi sína í smáher-
bergi með einum aðstoðarmanni. George East-
man hefir sannað heiminum, að því eru engin
takmörk sett, hve langt má komast með hinni
réttu hugmynd — elju og áhuga.