Frjáls verslun - 01.06.1954, Qupperneq 11

Harctldur Hannesson, hagíræðingur:
Dr. Schacht og
ummœli hans
um efnahagsmál
Indónesíumanna
Hinn heiinskunni fjármálasnillingui’, Dr.
Hjalmar Schacht, mun ao líkindum vera einn
mesti áhrifamaður á sviði alþjóðafjánnála, sem
verið hefur í Evrópu að lokinni heimsstyrjöld-
inni fyrri og allt til þessa dags. I umróti eftir-
stríðsáranna fyrri kom hann föstu skipulagi á
fjármál Þýzkalands, sem komin voru í fullkomið
öngþveiti, og beitti þá nýjum aðferðum, sem
fóru íullkomlega í bága við hefðbundnar venjur
og kenningar fyrri tíma. Hann var gerður að
bankastjóra ríkisbankans þýzka og stjórnaði
honum um árabil með þeim myndugleik og
festu að við var brugðið. Hann benti fyi’stur
manna á þau efnahagslegu vandamál og þær
hættur, sem fjármálakerfi álfunnar voru búnar
og fólgnar voru í hinum gífurlegu skaðabóta-
kröfum, senx gerðar voru til Þýzkalands að
styrjöldinni lokinni. Það hefur kastað nokkrum
skugga á þennan stórbrotna mann, að það var
hann, sem með fjármálavizku sinni og reynslu,
liélt fjárhagskerfi Hitlers í skorðum og hafði
með höndum yfirstjórn fjármögnunar hins gífur-
lega vígbúnaðar Þýzkalands fyrir heimsstyrjöld-
ina síðari. Fyrir aðild sína á þessu sviði var hann
dreginn fyrir stríðsglæpamannadómstóhnn í
Niirnberg, en hlaut þar fulla sýknu og uppi-eisn
æru sinnar. Og eftir því sem öldur tilfinning-
anna hafa hjaðnað, hefur hann aftur hlotið við-
urkenningu sem einn af slyngustu íjármálamönn-
um þessarar aldar. Hefur hann á nndanförnum
árum verið íenginn til ýmissa landa til leiðbein-
inga og ráðagerða um fjárhágsmál, meðal annars
til Egyptalands og Indónesíu. — Nýtur hann nú
mikillar vrðingar, og eru ráð hans hvarvetna
vel þegin. Dr. Schacht er nú merri áttræður að
aldri. Þrátt fyrir mikið andstreymi og harða
baráttu hin síðari ár, er hann enn við fulla
heilsu. Starfsþrek hans er óbilað og hefur hann
nú á elliárum stofnað mikilsmetinn banka í
Dússeldoi-f í Vestur-Þýzkalandi. Sýnir það bezt,
hver þróttur býr með þessum manni. Dr. Schacht
hefur ritað mai-gt á langri ævi. Að sjálfsögðu
fyrst og fremst um fjármál og hagíræðileg efni,
en einnig um bókmenntir og fagrar listir. Og á
síðastliðnu ári gaf liann út endurminningar sín-
ar, og nefnir hann þær „7ö Jahre meines Lebens“,
þ. e. 76 ár æ\d rninnar. Kennir þar svo sem vænta
má margra grasa og má heita, að þær séu um
leið fjármálasaga álfunnar um nærri 30 ára
skeið. Engin tök eru á því að rekja hér efni
þessarar bókar, enda er hún nærri 700 þétt-
prentaðár blaðsíður að stærð. En það, sem kemur
mér til að minnast á þær hér, er að í 36. kafla
bókar sinnar ræðir hann um för sína til Indó-
nesíu og þau ráð, sem hann veitti hinu unga
indónesiska lýðveldi. Með því að mér virðast
þessar hugleiðingar hans um efnahagsmál Indó-
FIXJÁLS VEIIZLUN
63