Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.11.1960, Qupperneq 16

Frjáls verslun - 01.11.1960, Qupperneq 16
Fríverzlunarsamningurinn er oft nefndur „sjö- veldasamningur“ og Fríverzlunarsvæðið „sjövelda- markaður“ til aðgreiningar frá hinum Sameiginlega markaði sexveldanna. Þessi sjö lönd ná yfir landssvæði, er nemur sam- tals 1.278.000 ferkm og er það aðeins stærra en landssvæði Sameiginlega markaðsins. íbúatala Frí- verzlunarsvæðisins nemur um 90 millj. eða rúmlega helmingi af íbúatölu Sameiginlega markaðsins. Langfjölmennasta aðildarríkið er Bretland með um 52 milljónir íbúa.l) Aðildarríki Fríverzlunarsvæðisins eru sum mikil iðnaðarlönd á háu þróunarstigi, eins og Bretland og Sviss, sum hafa jafnframt mikinn landbúnað, eins og Danmörk og Portúgal. Hlutdeild þessara landa sem heildar í heimsviðskiptum er mikil og hlutfallslega mun meiri en hlutdeild sexveldanna, miðað við fólksfjölda. III. Eðli og tilgangur 1. Almennt Eins og þegar var tekið fram, er tilgangurinn með stofnun Sameiginlega markaðsins bæði efna- hagslegur og stjórnmálalegur. Tilgangurinn með stofnun Fríverzlunarsvæðisins er hins vegar fyrst og fremst efnahagslegur. Fríverzlunarsvæðið miðar ekki að stjórnmálalegri sameiningu aðildarríkjanna. Samkvæmt sjöveldasamningnum, er tilgangurinn með stofnun Fríverzlunarsvæðisins í fyrsta lagi: að stuðla að stöðugri framþróun at- vinnulífsins, nægri atvinnn, aukinni framleiðni, hagkvæmri nýtingu auðlinda, fjárhagslegu jafnvægi og stöðugt bættum lífskjörum; í öðru lagi: að tryggja aðstöðu til heiðarlegrar sam- keppni í viðskiptum milli aðildarrikjanna; í þriðja lagi: að tryggja, að öll aðildarríkin eigi að- gang að hráefnum, sem eru unnin innan svæð- isins; í fjórða lagi: að stuðla að eðlilegri þróun og aukn- ingu heimsviðskipta og að beita sér fyrir af- námi takmarkana, sem hindra eðlileg viðskipti milli landa.2) Tilgangi þessum liyggjast sjöveldin ná með því að afnema tolla í viðskiptum sín á milli, af- nema ýmsar hindranir á frjálsri samkeppni, og með því að auka frelsi varðandi staðarákvörðun fram- leiðslufyrirtækja innan svæðisins. 2. Vöruviðskipti Höfuðatriðið er afnám innflutningstolla og ann- arra hliðstæðra gjalda, svo og afnám takmarkana 1) Beilage zu Wirtschaftlichen Milteilungcn der Deutsclien Bank, janúar/febrúar 10C0. 2) Sjöveldasamn'ngur'nn, § 2. á magni í viðskiptum milli sjöveldanna. Fjáröfl- unartollum má því aðeins halda við, að þeir séu ekki hærri en skattar þeir, sem kunna að vera lagð- ir á sanis konar innlenda framleiðslu. Innlend fram- leiðsla á þannig ekki að njóta verndar, miðað við vörur fluttar inn frá öðrum aðildarríkjum. Afurðir landbúnaðar og fiskveiða falla almennt ekki undir ákvæði sjöveldasamningsins um afnám tolla og takmarkana á magni í viðskiptum milli aðildarrikjanna. Samningurinn nær að vísu til land- búnaðarvara og fiskafurða, en um þessa vöruflokka hvorn um sig gilda sérstök ákvæði. — Það er tekið fram, að stefna beri að því að auka viðskipti milli aðildarríkjanna einnig varðandi afurðir landbúnað- ar og fiskveiða, þannig að þau lönd, sem að veru- Iegu leyti eru háð þessum atvinnugreinum, geti notið gagnkvæmra réttindad) Fyrsta skrefið til að afnema innflutningstolla innan Fríverzlunarsvæðisins var stigið 1. júlí sl., en þá voru þeir lækkaðir um 20%. Jafnframt voru innflutningskvótar hækkaðir, einnig um 20%. Er þá miðað við tolla og kvóta eins og þeir voru 1. jan- úar sl. Frá 1. júlí sl. hafa þannig bæði Sameigin- legi markaðurinn og Fríverzlunarsvæðið lækkað heildartolla í viðskiptum milli aðildarríkja hvors svæðis fyrir sig um 20%. Afnám tollanna innan Fríverzlunarsvæðisins fer síðan fram samkvæmt hliðstæðri tímaáætlun eins og hjá Sameiginlega markaðnum og skal því einnig hér vera lokið eigi síðar en 1. janúar 1970. Portúgal hefur þó í því sambandi nokkra sérstöðu. Eftir 1. janúar 1962 er ekki heimilt að leggja á útflutningstolla eða önnur útflutningsgjöld. Sömu- leiðis er þá ekki heimilt að takmarka útflutning að magni til. Útflutningsuppbætur eru bannaðar við útflutning til aðildarríkja.2) Andstætt Sameiginlega markaðnum kemur Frí- verzlunarsvæðið eklci upp hjá sér sameiginlegri toll- skrá gagnvart „þriðju“ löndum. Ilér er reginmunur á eðli þessara tveggja markaðssvæða. Innan Frí- verzlunarsvæðisins ákveður hvert land fyrir sig sína tolla gagnvart löndum utan svæðisins eins og ver- ið hefur hingað til, þó ber þeim við breytingar á tollum að taka tillit til þeirra áhrifa, sem af því kann að leiða fyrir önnur lönd á markaðssvæðinu. Þar sem tollar hinna einstöku aðildarríkja gagn- vart „þriðju“ löndum eru misjafnlega háir, er nauð- sjmlegt að hafa ákvæði um upprunaskírteini fyrir vörur, sem fluttar eru milli aðildarrikjanna. Væri ekkert slíkt eftirlit, mundi innflutningur vara frá 1) Die Stockholmer Konvention iiber die Europaische Frei- handelszone (EFTA), Verlag August Lutzeyer, Baden-Baden, Bonn. 19G0, bls. 45, 4G og 71. 2) Sjöveldasamningurinn, § 13. 16 FRJALS VERZLUN

x

Frjáls verslun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.