Frjáls verslun - 01.04.1962, Blaðsíða 41

WANAMAKER
stofmmdi fyrstu stórverzlunarinnar
Um þessar mundir eru liðin rúm 100 ár frá því, að
John nokkur Wanamaker hóf kaupsýslustörf fyrir
eigin rcikning í Fíladelfíu, sem var þá ein helzta
borg Bandaríkjanna. Wanamaker var ])á tuttugu
og tveggja ára gamall, og hann átti eftir að verða
frægur, því að það var hann, sem síðar stofnsetti
fyrstn stórverzlunina með fjölmörgum deildum,
„department store“, eins og slíkar verzlanir nefn-
ast á ensku.
Wanamáker byrjaði á því, að hann kevpti karl-
mannabuxur í stórum stíl, kom sér upp skýli og
byrjaði að verzla. Hann gerði sér frá öndverðu
grein fyrir gildi auglýsinga, og af þeim 24,07 doll-
urum, sem inn komu hjá honum fyrsta daginn,
notaði hann 24 dollara til auglýsinga, en 07 sentin
hafði hann eftir í kassanum sem skiptimynt til
næsta dags. Og Wanamaker hélt uppteknum hætti,
auglýsti mikið og með allskonar óvenjulegum
brellum til að vekja athygli á verzlun sinni og
varningi hennar. Þegar hann hafði verið við kaup-
sýslu í 27 ár, gerði hann það, sem enginn kaup-
maður hafði gert áður í Bandaríkjunum. Hann
setti svo stóra auglýsingu í blað, að hún fyllti hcila
síðu. Það vakti undrun margra, sem fannst hann
eyða ofmiklu í þetta, en það vakti líka athygli al-
mennings, sem streymdi í verzlunina til hans.
Fyrsta verzlun Wanamakers var engin nýjung
nema í því, að hann setti ákveðið verð á hverja
vöru og frá því var ekki vikið. Þar með var úr
sögunni prútt það og þref um verð, sem tíðkazt
hafði áratugum saman í Bandaríkjunum og víðar.
Hann lofaði líka að taka hverja vöru aftur, sem
kaupendur væru ekki ánægðir með.
Árið 1870 réðst Wanamaker svo í stórvirkið.
Hann keypti gamla járnbrautarstöð, sem notuð
hafði verið til vöruflutninga, og breytti henni í
verzlun, þar sem fá mátti að kalla allt, sem selt
hafði verið einungis í sérverzlunum áður. Hann
kallaði verzlun „Grand Depot“ (sjá myndina) og
auglýsti, að þar væri að finna þúsundir hluta, sem
FRJÁLS VERZLUN
41