Frjáls verslun - 01.04.1970, Blaðsíða 29

FRJÁLS VERZLUN
29
FJÁKMÖGNIJN
ÍBÚÐABYGGINGA
Grein eftir Ottó Schopka viðskiptafrœðing, sem fjallar um
fjármögnun íbúðabygginga og œskilega stefnu og aðgerðir í
því efni.
Inngangur. —
Húsnæðismálafrumvarpið.
FYRIR nokkru síðan var
lagt fram á Alþingi frumvarp
til laga um Húsnæðismálastofn-
un ríkisins. Tilgangurinn með
því lagafrumvarpi er að koma
nýrri skipan á fjármögnun í-
búðabygginga og miðar m. a.
að aukinni samþjöppun ákvörð-
unarvalds um lánveitingar frá
því sem nú er.
Líklegt er að fjármuna-
myndun í íbúðarhúsnæði á
næstu árum þurfi að nema urn
2,5 milljörðum króna á ári mið-
að við núverandi verðlag ef
fólksfjölgun og efnahagsástand
verður með eðlilegum hætti.
Síðastliðin 2 ár hefur fjár-
munamyndunin numið um 2
milljörðum króna á ári og árið
1968, en frá því ári eru til
nýjastar upplsingar, var upp-
runi fjármagnsins sem hér seg-
ir:
Frá húsnæðismálastjórn og Byggingasj. ríkisins . . 530 millj. kr.
— Stofnlánadeild landbúnaðarins ............... 24 — —
— lífeyrissjóðunum ..........
— Byggingasjóði verkamanna. .
— bönkum og sparisjóðum . . . .
Onnur lán og eigið fé..........
Á næstu árum er búizt við
geysilegri aukningu á ráðstöf-
unarfé lífeyrissjóðanna og
munu þeir eiga eftir að gegna
vaxandi hlutverki í fjármögn-
un íbúðabygginga. Með hinum
nýju lögum um Húsnæðismála-
stofnunina er gert ráð fyrir að
lífeyrissjóðirnir verði skyldaðir
til að lána Byggingasjóði ríkis-
ins, sem aftur fjármagnar hús-
næðismálast.jórn, Va af árlegu
ráðstöfunarfé sínu. Er talið að
þessi upphæð muni skipta
hundruðum milljóna króna á
ári eftir nokkur ár.
Þá er gert ráð fyrir að stjórn
Byggingasjóðs verkamanna
verði falin húsnæðismálastjórn,
sem mun annast úthlutun lána
til verkamannabústaða. Enn-
fremur verður tekjuöflun Bygg-
ingasjóðs verkamanna efld
verulega frá því sem nú er.
Ef ofangreint yfirlit yíir
fjármögnun íbúðabygginga væri
borið saman við sams konar yf-
irlit frá einhverri af þjóðum
Vestur-Evrópu kæmi fram eftir-
tektarverður munur að tvennu
leyti. Annars -vegar er hlut
deild eigin fjár (og einkalána)
mjög há hér á landi og vafa-
laust óvíða hærri. Hins vegar
vantar hér á landi stofnanir,
sem eru mjög öflugar erlendis
á húsnæðislánamarkaðnum, þ.
e. a. s. fasteignaveðlánastofn-
anir. Ennfremur gegna bankar
350 — —
33 — —
150 — —
890 — —
Alls: 1977 millj. kr.
og sparisjóðir veigameira hlut-
verki erlendis á fasteignalána-
markaðnum en hér á landi. Að
vísu er Húsnæðismálastofnunin
fasteignaveðlánastofnun, en
fjáröflunarleiðir hennar, eða
Byggingasjóðs ríkisins, eru yfir-
leitt allt aðrar en þeirra veð-
lánastofnana, sem veigamestu
hlutverki gegna á erlendum
fjármagnsmörkuðum, og útlána-
reglur hennar eru einnig að
ýmsu leyti öðru vísi og bera
með sér, að um er að ræða rík-
isstofnun, sem einkum er ætlað
að mæta þörfum hinna efna-
minni einstaklinga og ungs
fólks, sem er að hefja búskap.
Helztu tekjustofnar Bygginga-
sjóðs eru 1% launaskattur,
skyldusparnaður ungs fólks og
bein framlög af fjárlögum, auk
vaxtatekna. Þessu fjármagni er
varið til að kaupa bankavaxta-
bréf Veðdeildar Landsbankans,
en andvirði þeirra gengur síðan
til lánveitinga Húsnæðismála-
stjórnar. Annar þýðingarmikill
kaupandi bankavaxtabréfa Veð-
deildarinnar er Atvinnuleysis-
tryggingasjóður, en honum ber
lögum samkvæmt að verja jafn-
miklu fé til vaxtabréfakaupa og
nemurframlagi ríkissjóðs í sjóð-
inn samkvæmt lögunum um at-
vinnuleysistryggingar. Um aðra
kaupendur bankavaxtabréfa
hefur varla verið að ræða nú
um margra ára skeið, þrátt fyr-