Frjáls verslun - 01.06.1971, Blaðsíða 32

32
1965. Og svipað gekk við næsta
hús. En við þriðja húsið 1966
kom heldur en ekki annað
hljóð í strokkinn. Þá voru lagð-
ar inn 12 umsóknir. út á eina
fékkst fullt lán, en hinar ekk-
ert. Og endirinn varð sá, að
það var komið á fjórða ár,
þegar síðustu lánin komu. Það
þarf ekki að útskýra, hvers
konar vanda þetta skanaði. og
enda þótt lán út á fjórða hús-
ið (kæmu nokkurn veginn eðli-
leffa, urðum við fyrir miklum
töfnm off tjóni, sem margir
hefðu orðið fullsaddir af. Nú
er samí vandinn kominn uno
aftur. Út á það hús, sem fok-
helt varð á síðasta ári, hafa
að°ins komið 5 ián, von er á
fyrri hluta 13 lána um mitt
þetta ár. en um seinni hiutann
er ekkert vitað nú, hvenær
hann kemur. Með sama áfram-
haidi verður næsta hús orðið
fokhelt löngu áður en iánin
sem nú vantar, koma. Það geta
ailir séð. hvernig er að reka
þessa starfsemi við bvílíkar að-
stæður, ríkislánin á húsið frá
í fyrra eru um 10 milliónir og
á næsta hús um 12, og það
gefur auga leið. að ekki er
sama hvenær lánin koma.
FV: Þessi tmnnugangur og
dráttnr á lánsúthlutunum. hlvt-
ur að koma fram í hækkuðum
kostnaði.
ÁÁ: Það er aupiióst. að
fyrsta verkunin verður sú. að
samninpar við undirverktaka
og starfsmannahald fer úr
skorðum og nýting dvrra tækia
minnkar. og bað höfum við
miög ábreifanlega orðið varir
við á síðustu framkvæmdunum.
Ef hins vegar fiármagnið væri
fyrir hendi væri hægt að stvtta
byggingartímann og byggja
meira á sama t.íma, og ég gæti
trúað að með þeim tækiabún-
aði, sem við ráðum yfir nú.
gætum við bvgat helmingi
meira. ef ekki þyrfti að hafa
sífelldar áhyggjur af fjármagni.
FU.4MKV3f.Mn/'I,ÁMi\ k»F-
f «KRIFFINNSKU OG
KOCTNAÐI.
FV: Nú er farið að veita
framkvæmdalán beim sem
bvggja söluíbúðir. Er það ekki
einhver lausn?
ÁÁ: Því miður er sú lausn
ákaflega takmörkuð, og ef kost-
ur væn á öðrum lánum, myndi
ég frekar kjósa þau. Að vísu
gæti verið mikil hjálp í fram-
kvæmdalánunum, þótt þau séu
allt of lítill hluti af byggingar-
GREINAR OG VIÐTÖL
kostnaðinum, aðeins helmingur
af fullu láni út á hverja íbúð.
En skilyrðin, skriffinnskan og
kostnaðurinn keyra langt úr
hófi fram, og kaffæra þessa
fyrirgreiðslu. Það er óhjá-
kvæmilegt að taka fram-
kvæmdalánin til endurskoðun-
ar. ef ætlunin er að þau þjóni
þeim tilgangi, sem að baki
þeim býr og hefur höfuðþýð-
ingu.
ÍRÚnAFRAMLEiÐSLA í
FR-TÁLSRI SAMKEPPNI
HAPPADRÝGST.
FV: Ef við víkjum þá ?ð
því hveriir eigi að byggia. Um
langt skeið hafa einstaklingar
byggt mikið sjálfir, eða bygg-
ingameistarar fyrir þá einn og
einn, síðan hafa meistarar og
fyrirtæki hafið talsverða íbúð-
framleiðslu. og loks eru ríki
og sveitarfélög í spilinu. Hver
á að byggja?
ÁÁ: Ég tel hiklaust. að þeir
eigi að byggja, sem byggia bezt
og ódýrast. Og þar er það hin
frjálsa samkennni, sem á að
skera úr. En þeir sem geta sýnt
og sannað hæfni sína, eiga þá
að fá næejanlega fyrir-
greiðslu að dugi til að nýta
hæfileikana. Hér á Akurevri
var það svo. þegar við vorum
að hefia okkar bvgpingarstarf-
semi, að menn t.öldu siálfsagt
að bveeia hver fvrir sig. Nú er
hins veear svo komið, að bað
er aðeins óvernleeur hluti
manna. sem í bað ræðst. t d
á bessu bvgginearári. Það hef-
ur svnt sig. að flestir beir sem
bvggia sjálfir, blekkia siálfa
sig. bað er um raunverulegan
verðmun að ræða. miðað við
íbúðir í fiölbvlishúsum, o g
hann ekki iítinn. Inn í bá mvnd
komu svo einnig gatnaeerðar-
giöld fvrir tveim árum. Um od-
inborar framkvæmdir á bessu
sviði vil ég ekki fiölvrða. við
hér á Akureyri feneum það
staðfest fyrir nokkrum árum.
að slíkar framkvæmdir eiga
ekki rót.t á sér. Á sama tíma
oe BTR hóf bvgeingu fyrsta
fiölbviishússins. hófst Akurevr-
arbær einnia handa. o<r byg“ði
16 íbúða hús við ’hliðina. Út-
koman varð sú. að bærion seldi
sinar íbúðir á sama verði aa v'ð
okkar. en taDaði samt 7 milljó-
um króna á tiltækinu.
Það er að mínu viti tvímæla-
iaust,. að íbúðaframle'ðsla bvgg-
ingarfvrirtækia í friálsri sam-
kenoni er hannadrýest. Þau
hafa yfir að ráða sérhæfingu
FRJÁLS VERZLUN NR. 6 1971
í tækjum og mannafla, og
reynzlu, og hafa þetta hlutverk
Hitt er svo annað mál, að auð-
vitað geta framkvæmdirnar
verið á mismunandi grundvelli,
sjálfstæðar eða skv. útboðum
og samningum við félög eða
opinbera aðila, og við það er
vissulega ekkert að athuga, þótt
stofnanir, sem hafa það hlut-
verk að lána til íbúðabygginga,
hafi sitt eftirlit með fram-
kvæmdum og setji sín skilyrði,
sé það innan skynsamlegra
marka og e'kki til tjóns. En
eins og ég sagði áðan, höfuð-
atriðið er að fjármagninu sé
beitt þannig, að hæfni þeirra,
sem hæfastir eru í byggingar-
iðnaðinum komi í ljós og fái
notið sín.
SKIPULAG OG LÓDAMÁL
EINNIG STÓR ATRIÐI.
FV: En 'hvað er þá að segja
almennt um aðstöðu bygging-
arfyrirtækja, að slepptu fjár-
magninu?
ÁÁ: Það er bæði margt og
mikið, ef allt ætti að ræða. Ég
vil nefna mikilvæei þess. að
skÍDulaei og lóðaúthlutunum
sé hagað þannig. að stöðlun oe
framkvæmdahraða verði við
komið í sem ríkustum mæli.
sé fjármagnið annars til. Það
eru einnig stór atriði.
Mereurinn málsins ei'
kannski sá, að stjórnendur rík-
is og sveitarfúlaga þurfa e. t. v.
að staidra aðeins við og evða
nokkrum tíma í að endurmeta
aðstöðu byggingariðnaðarins
miðað við nútímakröfur og
möguleika og nauðsvn bess að
lækka byggingarkostnaðinn og
metta markaðinn. Næeilegt
fiármagn er fyrir hendi. sé þvi
rétt beitt, og það á að vera
útilokað að ósamræmi sé i
skinulagi og lóðamálum. sé
fullur skilningur og vilji fyrir
hendi.
Það er eðlileg krafa. að
stiórnvöld meti rétt, mikilvæei
þess, að húsnæðisþörfum verði
fullnægt á sem hagkvæmastan
hátt. Og það er einnig eðhlegt,
að þau ýti undir arðbæran
bvegingariðnað. sem þau geta
síðan heimt af skatta oe skvid-
ur. Þótt bað sé auðvitað of-
rausn til lenedar bá erum við
talsvert hrevknir af að borga
tvöfalt aðstöðueiald. fyrst af
vörunum úr búðinni og siðan
aftur af beim i húsunum, sem
við byggium. Alla vega væri
það hagkvæmara fyrir ríki og
bæ, ef við fengjum aðstöðu til