Frjáls verslun - 01.03.1974, Qupperneq 17

með í hagkvæmnisskýrslu
sinni inn lán til Sigölduvirkj-
tmar.
Því til viðbótar er reiknað
með, að 80% af áætluðum
'húshitunarmarkaði utan hita-
veitusvæða á orkuveitusvæði
Landsvirkjunar verði fullnægt
árið 1981. Að loknum rækileg-
um athugunum er þetta talið
hraðasta þróun þessa markað-
ar, sem raunhæft er að reikna
með. Veldur því ekki sízt hin
mikla fjárfestingarþörf hjá
rafveitum og notendum, sem
leggja þarf í áður en veruleg
aukning húShitunarmarkaðar-
ins geti átt sér stað.
í>á ber einnig að geta þess, að
Rafmagnsveitur ríkisins hafa
þegar fest kaup á efni í há-
spennulínu frá Borgarfirði til
Snæfellsness. Því hefur þótt
rétt að taka tillit til þessa
nýja markaðar. Með almennri
orkuþörf, og orku til ísals og
Áburðarverksmiðju þá er
orkuþörf á svæði Landsvirkj-
unar nú um 2072 gígavött. Ár-
ið 1981 er spáð 2569 gígavatta
orkuþörf og er Snæfellsnes þá
meðtalið.
MISMUNANDI SPÁR
Vegna breyttra viðhorfa eft-
ir hækkun olíuverðs er nú tal-
ið rétit að reikna með því að
orkumarkaðir Landsvirkjunar
geti vaxið allmiklu örar en
ráð er fyrir gert í framan-
greindri orkuspá. Koma þar
annars vegar til áætlanir um
nýjan orkufrekan iðnað og
hinsvegar líkindi fyrir hraðari
eftirspurn eftir raforku. Hafa
því verið gerðar eftirfarandL
tvær orkuspár til viðbótar.
Orkuspá 2 er sú sama og
orkuspá 1, að viðbættum
282 GWh á ári af forgangs-
orku til ferrosilikonbræðslu,
sem áætlað mun vera að
staðsetja norðan Hvalfjarð-
ar.
Orkuspá 3 er sú sama og
orkuspá 2 að öðru leyti en
því, að reiknað er með 8%
árlegum vexti hins almenna
markaðar í stað rúmlega 6%
og kemur það nær því sem
teljast má líklegt.
Samkvæmt þessum spám
þarf ný virkjun að taka til
starfa árið 1980 eða 1981.
Verkfræðideildin bendir á,
að miðað við það ástand, sem
skapazt hefur í orkumálum al-
mennt gæti orkuþörfin orðið
meiri en að framan er spáð.
Þó er mjög ólíklegt, að nýir
möguleikar, sem máli skipti,
til sölu á orku til iðnaðar
komi til sögunnar, fyrr en eft-
ir 1978, m. a. vegna þess
tæknilega imdirbúnings og
fjárfestingar, sem þyrfti að
eiga sér stað. Svigrúm er því
nauðsynlegt og a. m. k. verð-
ur Landsvikjun að vera við
því búin, að sinna vaxandi
markaði í framtíðinni og haga
undirbúningi virkjunarfram-
kvæmda eftir því. Það þýðir,
að nauðsynlegt er að hafa á
takteinum virkjun, sem til
starfa gæti tekið t. d. árið
1978, ef endurskoðaðar orku-
spár eftir eitt ár eða svo
kalla á.
VIRKJUNARVAL
Ef miðað er við 1978 er
•ekki um aðra vatnsvirkjun að
ræða en virkjun Tungnaáar
við Hrauneyjafoss, en hún af-
kastar 850 GWh á ári. Hag-
kvæmnisskýrsla liggur fyrir
og einnig lagaheimild. Skilyrði
fyrir því að þessi virkjun
komist í gagnið árið 1978 er
þó það, að ráðizt verði strax
í gerð útboðsgagna. Að þetta
sé gert verður að teljast nauð-
synlegt. Hrauneyjafossvirkjun
er tvímælalaust sú af stærri
vatnsvirkjunum hér á landi,
sem fyrst má koma í gagnið.
Hún er einnig sú ódýrasta á
orkueiningu, sem völ er á nú.
JARÐGUFUVIRKJUN
1 HENGLI
Fari nú hinsvegar svo, að
innan tíðar þyki sýnt að orku-
þörfin vaxi hægar en hér er
haft í huga, þá er nauðsynlegt
að eiga einnig aðrar og jafn-
framt minni virkjanir undir-
búnar sem til starfa gætu tek-
ið um eða upp úr 1980. Þsir
kostir, sem þá koma til greina
eru 400 GWh jarðgufuvirkjun
í Hengli og 450 GWh virkjun
við Sultartanga og er í báðum
tilfellum átt við ársorku. Verð-
ur að teljast nauðsynlegt, að
ráðast þegar í gerð hagkvæmn-
isskýrsla um þessar virkjanir
og ætti þeim að geta verið
lokið innan eins árs. Gefst þá
svigrúm til að velja á milli
þeirra og Hrauneyjafossvirkj-
unar snemma á árinu 1975 og
fella hagkvæmustu virkjunina
að þeim markaði, sem þá þyk-
ir líklegastur.
Framangreindur undirbún-
ingshraði er nauðsynlegur að
dómi verkfræðideildar með til-
liti til þess, hve langan tíma
það tekur í raun að koma
virkjunum upp þótt hag-
kvæmnisskýrsla liggi fyrir.
EFRI- OG NEÐRI-ÞJÓRSÁ
EÐA HVÍTA NÆST?
Eins og áður segir, hefur
hagkvæmnisskýrsla þegar ver-
ið gerð um Hrauneyjafoss-
virkjun. Ýmsar frumathuganir
hafa verið gerðar við Sultar-
tanga og allgóðar upplýsingar
liggja fyrir um eiginleika guf-
unnar bæði í Hveragerði og á
Nesjavöllum. Tímasetningar
áðurnefndrar undirbúnings-
vinnu ættu því að vera raun-
hæfar. Sultartangavirkjun er
geysilega þýðingarmikil fyrir
ísvandamálin við Búrfell. Hún
mundi útiloka þau og þar með
treysta rekstraröryggi Búr-
fellsvirkjunar á hinn ákjósan-
legasta hátt. Hvað jarðgufu-
virkjun í Hengli viðvíkur, er
gufa fyrir hendi að vissu
marki í Hveragerði. Gufan þar
er hinsvegar síður fallin til
raforkuvinnslu en gufan í
austanverðum Hengli og auk
þess er skortur á kælivatni og
umhverfisvandamálin í Hvera-
gerði mikil. Það er því líklegt,
að jarðgufuvirkjun í austan-
verðum Hengli þyki álitlegri.
í lok álitsgerðarinnar segir:
„Að framan hafa aðeins brýn-
ustu verkefnin verið rædd.
Nauðsynlegt er að sjálfsögðu
að hyggja að lengri framtíð,
þótt ekki sé hún rædd í þess-
ari umsögn.“ Er þá átt við
virkjanir í Efri- og Neðri-
Þjórsá og í Hvítá.
Gufa úr borholu á Nesjavöllum.
FV 3 1974
17