Frjáls verslun - 01.03.1974, Qupperneq 18

Fljótandi
asfalt
flutt til
landsins
Loftleiðir 30 ára
Fyrir skömmu voru hér á
landi tvö skip, sem fluttu
hingað samanlagt yfir fjögur
þúsund tonn af fljótandi as-
falti. Voru það skipin Engels-
berg, sem flutti 3.500 tonn, og
Nynas, sem flutti 1.350 tonn.
Þar sem Engelsberg gat ekki
lagzt að bryggju við Malbik-
unarstöð Reykjavíkurborgar,
ferjaði Nynas asfaltið úr því í
land.
Skip þessi eru sérstaklega
smíðuð til þessara flutninga,
þar sem flytja verður asfaltið
160 stiga heitt á Cejsius, til
að það stirðni ekki. í skipun-
um eru einangraðir tankar,
sem haldið er heitum með því
að leiða heita olíu um rör í
þeim. Ekki er hægt að nota
vatn, þar sem það verður að
gufu við hundrað stiga hita.
Asfaltið er flutt hingað á
vegum Malbikunarstöðvar
Reykjavíkurborgar, sem hefur
sérstaka tanka til að geyma
asfaltið. Kemur það hingað
frá Svíþjóð, þar sem það er
unnið úr hráolíu frá Venezu-
ela. Hefur verð á asfalti haekk-
að um helming á síðasta ári,
sem stafar af verðhækkunum
á olíu, bæði til vinnslunnar og
til flutninga.
Tvö ár eru síðan möguleik-
ar sköpuðust hér á landi til
að kaupa asfalt í fljótandi
formi. Áður var það keypt í
tunnum og varð síðan að
bræða það úr tunnunum. Þessi
nýja tækni gefur möguleika á
mun hagstæðari innkaupum og
eru þau boðin út árlega.
Asfaltið er frá fyrirtsekinu
As. Nynás Petroleum í Gauta-
borg, sem er hluti af Johnson
samsteypunni í Svíþjóð. Pól-
stjarnan s.f. hefur umboð fyr-
ir Nynás Petroleum á íslandi
og er Davíð Scheving Thor-
steinsson framkvæmdastjóri
fyrirtækisins.
Þrjátíu ára saga Loftleiða er flestum landsmönnum svo
gjörkunn, að óþarfi er að fjölyrða um bana í Frjálsri
verzlun. Segja má, að íslendingar hafi upp til hópa fund-
ið til stolts yfir glæsilegum ferli fyrirtækisins, sem fyrir
þrautseigju og áræði ungra dugnaðarmanna varð þess
megnugt að bera merki íslands víða um heiin. íslenzku
þjóðinni var slíkt mjög kærkomið og reyndar na'uðsynlcgt
á fyrstu áratugunum eftir að hún endurheimti sjálfstæði
sitt. Á sinn hátt hefur því starf Loftleiða verið táknrænt
fyrir vilja þjóðarinnar allrar til að sýna sig sem virkan
þátttakanda á alþjóðlegum vettvangi. í því tilliti hafa
l'Iugmálin reynzt okkur geysiþýðingarmikil eins og svo
mörgum öðrum þjóðum, sem eins hefur verið ástatt um.
Loftleiða-ævintýrið birtist fyrst á flotholtum inni í
Vatnagörðum í marz 1944, þegar félagið eignaðist nokk-
urra vikna gamalt, fyrstu sjóflugvélina af gerðinni Stinson
Reliant. Alfreð Elíasson og Kristinn Olsen voru aðaleig-
endur fyrirtækisins og fyrstu flugmenn. Víða var flogið
og flugmaðurinn flutti fréttir á milli dreifðra byggða
landsins eins og Iandpóstarnir forðum. Myndin af Alfreð
með blaðabunkann Iýsir bezt þessu hlutverki hinnar nýju
stéttar en á forsíðu Vísis er sagt frá því að Himmler hafi
fyrir hönd Þjóðverja boðizt til að gefast upp.
Árið 1947 urðu mikil þáttaskil í Sögu Loftleiða, er
félagið eignaðist fyrstu millilandaflugvél sína, Heklu. Hún
kom til landsins í júní það ár og fór fyrsta millilanda-
flugið frá íslandi á þjóðhátíðardaginn. Leiðin lá til Kaup-
mannahafnar. Hekla, sem var fyrsta millilandaflugvél í
eigu íslendinga, var af gerðinni í)C-4, Skymaster, keypt i
Bandaríkjunum og hafði viðkomu í Winnipeg á leiðinni til
íslands, þar sem glaðvær hópur 27 farþega sté um borð.
Árið 1947 flutti félagið 13.607 farþega, bæði í innanlands-
og millilandafl'ugi og notaðar voru auk Heklu nokkrar
langtum minni vélar eins og flugbáturinn Grumman
Goose.
Síðar stækkaði flugflotinn og í hann bættust Catalina-
flugvélar og vél af gerðinni DC-3, sem hlaut nafnið Helga-
fell. Með þessum vélakosti kepptu Loftleiðir um flutning-
ana innanlands við Flugfélag íslands og þótti mörgurn nóg
um á stundum. í orrahríð um hylli farþeganna var bros
flugfreyjunnar í nýtízk'u einkennisbúningi þeirra tíma
gulls ígildi.
18
FV 3 1974