Frjáls verslun - 01.11.1977, Blaðsíða 13

nálægt 315 þús. tonnum í ár en
þorskafli erlendra skipa a.m.k.
10 þús. tonn og yrði heildar-
þorskaflinn á íslandsmiðum því
um 325 þús. tonn eða um 20
þús. tonnum minni en á árinu
1967. Enn mun verða di'egið úr
sókn erlendra skipa á miðin við
ísland á næsta ári og sé gert
ráð fyrir, að takmarkanir á
sókn innlendra skipa verði
fremur hertar en léttar, gæti
þorskafli íslendinga orðið svip-
aður og í ár eða um 315 þús.
tonn. Afli bctnfisktegunda ann-
arra en þorsks verður að lík-
indum nálægt 165 þús. tonnum
í ár og að öllu óbreyttu svipað-
ur á næsta ári. Heildarþorskafl-
inn yrði því nokkru meiri en
Hafrannsóknastofnunin hefur
lagt til. Þessi afli virðist þó
geta samræmst þeirri fiskveiði-
stefnu að styrkja þorskstofninn
smám saman með minnkandi
sókn, þannig að þorskaflinn
verði næstu 3—4 árin takmark-
aður við 290—320 þús. tonn á
ári. Þessi skoðun er reist á
framreikningi þorskafla næstu
fimmtán til tuttugu árin. Reikn-
ingsaðferðin og öll gögn eru í
fullu samræmi við aðferðir og
tölur Hafrannsóknastofnunar,
en hins vegar gert ráð fyrir, að
endurreisn hrygningarstofns og
hagkvæmari nýtingu þorsk-
stofnsins verði náð með sóknar-
minnkun í áföngum á næstu sjö
árum, en ekki í einu vetfangi.
MEIRI LOÐNUAFLI
EN í ÁR?
Lcðnuveiðar hafa gengið
mjög vel á þessu ári. Á vetrar-
vertíð veiddust um 550 þús.
tonn af loðnu og ætla má, að
aflinn á sumar- og haustvertíð-
inni verði a.m.k. 250 þús tonn.
Loðnustofninn er talinn mjög
sterkur um þessar mundir og
skilyrði til móttöku og vinnslu
loðnunnar hafa verið bætt að
undanförnu. Á þessum forsend-
um sýnist mega vænta jafnmik-
ils og ef til vill meiri loðnuafla
1978 en í ár. Veiðar á humri,
rækju og hörpudiski verða sem
fyrr háðar kvótum, en ástand
þessara stofna virðist nú þann-
ig að gera má ráð fyrir nokkurri
rýmkun veiðikvóta. Þegar á
heildina er litið verður niður-
staðan sú, að ekki sé fjarri lagi
að búast megi við 2—3% afla-
aukingu og að sjávarafurða-
framleiðslan aukist að sama
skapi.
Horfur um aðra útflutnings-
framleiðslu benda einnig til um
2% aukningar 1978. Álfram-
leiðslan verður jafnmikil og i
ár, 72 þús. tn. Framleiðsla ann-
arrar iðnaðarvöru til útflutn-
ings hefur farið stöðugt vax-
andi nokkur undangengin ár og
horfur um áframhaldandi aukn-
ingu sýnast bærilegar, þótt
rekstrarstaða þessara greina sé
erfið um þessar mundir. Kísil-
gúrframleiðslan er þó næsta ó-
trygg, eins og kunnugt er.
MJÖLMARKAÐUR NOKKUÐ
ÓTRYGGUR
Nú í október er talið, að út-
flutningsverð sjávarafurða sé
18—19% hærra í erlendri mynt
en að meðaltali 1976. Verð
frystiafurða hefur hækkað
hægt og sígandi á þessu ári, en
á hinn bóginn féll fiskimjöl og
lýsi mikið í verði um mitt sum-
ar, en verð bræðsluafurða var
orðið afar hátt fyrri hluta árs-
ins. Mjölverð hækkaði hins veg-
ar á ný á haustmánuðunum en
markaðurinn virðist nokkuð ó-
tryggur. Markaðurinn fyrii
frystan fisk virðist alltraustur
um þessar mundir. Ekki er
hægt að búast við, að útflutn-
ingsverð sjávarafurða hækki
mikið á næsta ári og vart meira
en að meðaltali um 7% í er-
lendri mynt. Verðlag annars út-
flutnings er talið hækka um
svipað hlutfall og er þá byggt
á spám ýmissa aþjóðastofnana
á sviði efnahagsmála um verð-
lag í utanríkisviðskiptum árið
1978. Spáin um hækkun inn-
flutningsverðlags er því hin
sama og þannig gert ráð fyrir,
að viðskiptakjörin í utanríkis-
verzluninni haldist óbreytt frá
1977 til 1978.
Kjarasamningarnir, sem gerð-
ir hafa verið á þessu ári, á-
kveða verulegar launahækkan-
ir, bæði með áfangahækkun
grunnkaups og verðbótum, sem
mjög mun gæta á næsta ári.
Torvelt er að áætla nákvæm-
lega, að hvaða kaupmáttaraukn-
ingu gerðir samningar stefna,
en einkum á-grundvelli samn-
inga Alþýðusambandsfélaga
virðist aukning kaupmáttar
stefna á 7—8% að meðaltali á
næsta ári. í fjárlagafrumvarp-
inu fyrir árið 1978 er hins vegar
gert ráð fyrir breytingum á
skattheimtu, bæði hvað varð-
ar beina skatta og benzíngjald
(og aðra skatta af bifreiðanotk-
un), sem héldi nokkuð í við
vöxt ráðstöfunartekna heimil-
anna. Fari svo fram eykst
kaupmáttur ráðstöfunartekna
um 5V2—6% og er reiknað með
sömu aukningu einkaneyzlu.
f heild er útflutningsframleiðslan talin geta aukizt um 2—3%.
FV 11 1977
13