Frjáls verslun - 01.11.1979, Blaðsíða 40

lýðháskólarektor í Svanvik rétt við sovézku landa-
mærin, þegar við spurðum hvaða sálræn áhrif nábýlið
við Sovétríkin hefði á Norðmenn búsetta í þessum
nyrztu og austustu héruðum landsins. ,,Við höfum
algjörlega lært að búa við þetta ástand og látum það
ekki hafa áhrif á daglegt líf okkar. Þó hefur maður
undir niðri áhyggjur af krökkunum, að þeir fari
yfir á bátum eða á ís um vetur. Það skal líka játað að
ónotalegar hugsanir sækja á mann, þegar maður er
setztur í rólegheitum inn í stofu á vetrarkvöldum og
maður sér út um gluggann, að Rússarnir byrja að
beina leitarljósum sínum út á ísinn hér í nokkur
hundruð metra fjarlægð."
Varnarmálastefna Norðmanna
Norðmenn eiga sovézka risaveldið að næsta ná-
granna. Þeir hafa hagað gerðum sínum í samræmi við
þaö. Norðmenn hafa um 40 þúsund manns undir
vopnum og 160 þúsund manna varalið, sem kallað er
til æfinga í þrjár vikur á þriggja eða fjögurra ára fresti.
Herskylda í Noregi er 12—15 mánuöir, sem menn
verða undantekningalaust að gegna. Hægt mun vera
að fá lítilsháttar tilhliðrun varðandi herþjónustutím-
ann ef illa stendur á t.d. í námi. Útgjöld Norðmanna til
varnarmála eru um 8 milljarðar norskra króna eða um
10% af fjárlögum ríkisins. Víðtæk pólitísk samstaða
hefur tekizt um stefnuna í varnar- og utanríkismálum,
sem tekur mið af því að Norðmenn hafa ekki átt
möguleika á því eftir síðari heimsstyrjöldina að skapa
á eigin spýtur nægilegt hernaðarlegt mótvægi gegn
hernaðarlegu risaveldi sem næsta nágranna. í álits-
gerð varnarmálanefndar, sem skipuö var fulltrúum
norsku stjórnmálaflokkanna og skilaði af sér í marz í
fyrra, segir meðal annars:
„Okkur hefur fyrst tekizt að tryggja raunhæfar og
trúverðugar varnir með því að leggja saman okkar
eigin varnarmátt og aðild að varnarbandalagi. Það
ber að leggja áherzlu á nauðsyn þess að framkvæma
stefnu okkar gagnvart bandalaginu þannig að séð sé
fyrir varnarþörf okkar sjálfra en að hún skapi á sama
tíma sem minnsta spennu í okkar heimshluta."
Að mati varnarmálanefndarinnar verður ekki horft
fram hjá þeim möguleika að hernaðarmáttur verði
látinn skera úr í viðskiptum þjóða í okkar heimshluta,
einnig í samskiptum við Noreg. Það er höfuðatriði
norskrar varnarmálastefnu að fyrirbyggja að hervaldi
verði beitt gegn Noregi. Við ríkjandi aðstæður muni
þetta stefnumið krefjast varnargetu, sem Norðmenn
einir sér geti ekki staðið undir hvorki af fjárhags-
ástæðum né með tilliti til mannafla. Einvöröungu með
skuldbindandi varnarbandalagi við önnur ríki í
Vestur-Evrópu og Bandaríkin og Kanada telja þeir sig
geta bægt frá hættunni á hugsanlegum hernaðarað-
gerðum. Úrsögn úr NATO og afturhvarf til hefðbund-
inna varna utan bandalags yrði ekki af árásaraðila
skilin öðru vísi en að dregið væri úr varnarstyrknum
og að jafnframt væri minni hætta á að beiting her-
valds gegn Noregi leiddi til víðtækari átaka. r-1
Kokkurmn / kokkhúsinu
sér um veislumatinn
Á aö halda party, bjóöa nokkrum kunningjum og hafa
huggulegt eina kvöldstund? Þá skaltu láta kokkinn í
Kokkhúsinu sjá um matinn, kalt borö eða heitt.
Pantið í síma 10340, meö fyrirvara.
KOKK fy HUSIÐ
Lækjargötu 8. Reykjavik simi 10 3 40
40