Frjáls verslun - 01.08.1990, Síða 31

þar sem endanlegt verð er ekki gefið
upp, heldur einungis fyrsta afborgun
og þannig gefið í skyn að varan sé á
hlægilegu verði. Hann víkur einnig að
svonefndum dulbúnum auglýsingum
sem eru í formi viðtala eða frétta og
gera neytendum erfitt fyrir varðandi
það að greina muninn á auglýsingu og
eðlilegu efni fjölmiðils.
Eiður Guðnason tók einnig til máls í
þessum umræðum og nefndi til fleiri
dæmi, þ.á.m. svonefada kostun eða
„sponsorship“, sem er mjög algeng,
sérstaklega í sjónvarpi. Hann sagði að
oft væri slíkri kostun beitt á mjög
vafasaman hátt þannig að skilin á milli
dagskrárefnis og auglýsingar væru
harla lítil. í framhaldi af þessum um-
ræðum samþykkti Alþingi ályktun þar
sem ríkisstjórninni var falið að setja á
laggimar nefnd til að vinna að undir-
búningi frumvarpsins. Þingsályktun-
artillagan var samþykkt 1987 og þess
sérstaklega getið að nefridin skyldi
hraða störfum til þess að hægt væri
að gera væntanlegt fmmvarp að lög-
um. Síðan eru liðin þrjú ár.
Viðskiptaráðherra skipaði nefnd
15. mars 1988 til að undirbúa heildar-
löggjöf um auglýsingar. Nefndina
skipuðu Jón Ögmundur Þormóðsson
lögfræðingur, Jón Magnússon hdl.,
Markús Öm Antonsson útvarps-
stjóri, Sólveig Ólafsdóttir, lögfræð-
ingur og framkvæmdastjóri Sam-
bands íslenskra auglýsingastofa, og
Þórhildur Gunnarsdóttir, verslunar-
og markaðsstjóri.
Nefndin kynnti sér lög og reglur
um auglýsingar hér á landi, svo og
ýmis lög og reglur sem gilda erlendis,
m.a. á hinum Norðurlöndunum og
breska auglýsingasamþykkt. Einna
helst var stuðst við siðareglur Al-
þjóðaverslunarráðsins um auglýs-
ingastarfsemi. Nefndin taldi ekki rétt
að ganga svo langt að steypa dreifð-
um ákvæðum laga og reglna um aug-
lýsingar saman í eina heildarlöggjöf,
fyrst og fremst vegna þess hve ólík
ákvæðin eru og um margt sérfræði-
leg, t.d. ákvæði lyfjalaga. Heppilegra
þótti að setja í eitt fmmvarp ákvæði
er byggðu á hinni almennu grein verð-
lagslaganna um villandi auglýsingar
þar sem bætt væri við ákvæðum um
ýmis grundvallaratriði auk þess sem
byggt væri upp kerfi til að hafa eftirlit
HVAB SEGJA MU UM MALID?
Steingrímur J. Sigfússson var
upphafsmaðurinn að auglýs-
ingafrumvarpinu með ræðu
sinni á Alþingi 1986, þar sem
hann mælti með setningu heild-
arlöggjafar varðandi auglýsing-
ar, sem tryggt gæti eðlilega og
nauðsynlega neytendavernd.
Hann lagði ríka áherslu á það,
að það væri auglýsendum sjálf-
um fyrir bestu að fastákveðnari
reglur giltu í þessum efnum.
Jóhannes Gunnarsson, formað-
ur Neytendasamtakanna, telur
að frumvarpið sé skref fram á
við, sérstaklega vegna þess að
með gildistöku þess verða það
ekki bara auglýsingastofur inn-
an SÍA sem verði að hlíta regl-
um siðanefndar. Hann er hins-
vegar ekki bjartsýnn á að frum-
varpið nái fram að ganga á
þessu ári.
Sólveig Ólafsdóttir, lögfræð-
ingur og framkvæmdastjóri
Sambands íslenskra auglýsing-
astofa, segir frumvarpið ekki
vera komið til að þeirra ósk.
Hún telur það ekki vera bestu
lausnina að setja sérstök lög
varðandi auglýsingar og telur
það hafa verið þrýstingur ein-
stakra stjórnmálamanna að
setja slík lög. Hinsvegar sé
betra að vinna með þeim en að
fá yfir sig lög sem þau fái engu
ráðið um.
Verslunarráð íslands hefur
gagnrýnt auglýsingafrumvar-
pið harðlega. Vilhjálmur Egils-
son, framkvæmdastjóri ráðs-
ins, telur það í hæsta máta
óeðlilegt að setja upp við hlið-
ina á Verðlagsráði, annað
stjórnvald til þess að annast
sömu mál. í framhaldi af þess-
um athugasemdum hefur Versl-
unarráð mælt gegn endurflutn-
ingi frumvarpsins í núverandi
búningi.