Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1941, Blaðsíða 6

430
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Mynd ai Guðbrandi biskupi, sem er á prjedikunaistoin-
um úr Hóladómkirkju frá hans dögum. (Sbr. grein
M. p. i Jólablaði Morgunblaðsins).
ei skuli vera með öllu svo sam-
þykkilegt með yðar þingapresti,
síra ólafi, í nokkrum greinum,
hvað ei er með mínum vilja. —
Sje það hans skuld skal hann
fullar ávítur af mjer fyrir fá.
En sje yður nokkuð hjer úti að
kenna, af eftirleifum þess
gamla súrdeigs páfalærdóms-
ins, þá gjörið fyrir guðs skuld
og látið yður segjast . . .
Þar næst þá vil jeg ei dylja
fyrir yður, &ð mjer hafa nokk-
ur orð hermd verið eftir yður,
hvað jeg hefi valla trúað, því
að jeg þenkti yðar ráðvendni
cg kvenprýði, dygð og guð-
hræðsla mundi hálfu meiri en
það að segja skammir, löstu og
lýti upp á framliðna menn, yð-
ur jafnkristna, sem þó eru ó-
sannindi, svo sem jeg hefi átt
til að spyrja, að þjer ætíð sýnið
yðvart hjarta til þess forrotn-
aða og fyrir löngu dauða Jóns
Sigmundssonar, sem þjer þO
vitið fyrir Guði, að saklaus er
við yður og alla yðar forfeðui
að minni ætlun . . . Og ef jeg á
oftar við slíkar sagnir að vakna,
þá segi jeg yður í trú, að jeg
berst fyrir að leita og sækja
rjett þeirra fátækra beina í
hvern máta mjer mögulegt er
etc. . . .“
Hjer var öðru vísi á vopnun-
um haldið en í tíð ólafs bisk-
ups. Enda segir Guðbrandur í
brjefi til prests eins, sem hann
er að ávíta: „Þjer vitið, að ráð
herra ólafs (góðrar minning-
ar) eru nú úti!“
Og ekki má orðinu halla hjá
prestum, þá skella á þeim þung
orð frá Guðbrandi. Hefir hann
það meira að segja til að skrifa
þeim bein skammabrief. T. d.
þetta til síra Odds Þorkelssonar
náfrænda hans á Hofi í Vopna-
firði, mikils höfðingja og of-
stopamanns: ,,. . . en þó að þú
virtir mig ekki þess, að svara
brjefi mínu með einu orði góðu,
þá skal jeg ei láta svo mikið,
að vilja þjer ekki til skrifa. Kom
mjer það á óvart, að þú for-
aktaðir og vildir ei nýta þær
bækur, og hefði verið þing fyrir
sig, hefðir þú haft nokkra er-
lega orsök þar til, og þar ekki
að farið með ókennimannlegum
látum, jeg vil ekki að kveða
ærslum og haturlegum galin-
skap og illum orðum og stórri
foraktan. Þó jeg hefði lofað
þjer tveimur eða þremur biblí-
um, þá máttir þú fyrst taka
þessa eina, heimta síðan hinar.
Ekki var jeg pliktugur að senda
bækur til þín. Af góðvildi minni
og eftirlæti gerði jeg það. Þú
launaðir það vel, svo sem þín
art ög náttúra er til, að vilja
ekki virða mig einum bókstaf.
6.
Það sem lengst mun halda
nafni Guðbrands biskups á
lofti, er bókaútgáfa hans. — I
þeirri grein skarar hann svo
fram úr öllum, að margar aldir
liðu þar til nálægt honum varð
komist, og þá var alt svo breytt,
að enginn samanburður kemst
að í raun og veru.
. . . En með það kot eða kúgildi
vil jeg mig ekki lengur drífa og
enginn af þeim, jeg má við ráða
og hvorki hafa við þig kaup nje
skifti eftir þennan dag, vegna
þíns stinkandi hofmóðs og
tráðs, á hverju jeg átti nú sak-
laus síst von. . . . Guð hefir nú
nokkur ár lagt á þig hirting þó
lítil sje. En hvernig þú batnar
þar við, það má af þessu litlu
merkja. Svo bíhalt nú þínu
stolta, stinkandi drambi, og lif
með það svo lengi þú mátt.“
Um 50 ára skeið hjelt Guð-
brandur þessum spretti. Þó að
hann tali hvað eftir annað um
það, að hann sje orðinn þreytt-
ur á að reka þetta kostnaðar-
sama prentverk og fái ekki
annað en ónot og vanþakklæti,
þá hjelt hann samt áfram. Þó
að hann kvarti undan að enginn
50 ára bókaútgáfa