Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1941, Blaðsíða 10

434
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
t$elgiscgur frá fyrsfu cllum krisininnar
um kinn gcða éiskup i Œflgra
Jó L IN voru ekki haldin hátíðleg hjer á jörðu
Það liðu í raun og veru margar aldir, þar
fyr en langa löngu eftir dauða Jesú Krists.
menn fóru að halda fæðingardag Frelsarans
hátíðlegan. Mannkynið hefir verið lengi að snúast
frá heiðni til kristinnar trúar. Það var aðallega
sökum kraftaverka Nikulásar helga, að jólin urðu
almenn hátíð.
Nikulás helgi er vinsælasti, víðkunnasti og sæl-
astur allra dýrðlinga. Hann er vemdarengill skólá-
pilta, kirkjuþjóna, ógiftra meyja, sjómanna og
allra barna. Stundum, og í nokkrum löndum, hefir
hann verið skoðaður sem vemdari kaupmanna,
peningalánara og jafnvel sjórséningja og þjófa.
Heilagur Nikulás er, ásamt heilagri Maríu og
Andrési helga, verndari Rússlands. Hann er vemd-
arvættur Noregs, ásamt Ólafi helga og í fjelagi við
heilagan Júlíus gætir hánn mikils hluta Ítalíu.
Hann er sjerstakur verndarengill Moskvaborgar og
Aberdeen, ásamt margra smáborga víðsvegar í
Evrópu.
Heimsókn Santa Claus (jólasveina hjá okkur)
með gjafir á jólunum má rekja til velgjörða Nikul-
ásar helga og jafnvel í gömlum munnmælasögum
um hann er getið um sokka, sem gjafir voru sett-
ar í, en sá siður er enn hafður víða um lönd, að
hengja sokka við eldstóna á jólakvöldið til að fá
gjafir í þá. Það er auðvelt að rekja upphaf margra
jólasiða, sem okkur þykir svo vænt um, til Nikul-
ásar helga.
Fyrir langa löngu síðan, þegar villimennimir
komu að norðan til árása á Rómverja og róm-
verska keisaraveldið var að líða undir lok og þeg-
ar flestir íbúar Evrópu voru heiðingjar og aðeins
fáir voru til að halda uppi merki Krists, þá, á
þeim óróatímum, fæddist Nikulás. Hann fæddist í
borginni Patara, sem er ekki langt frá hafnar-
borginni Myra á ströndum Miðjarðarhafsins, í út-
norður frá Sýrlandi og Landinu helga.
Faðir hans var ríkur kaupmaður, sem hjet
Epiphanes. Hann var trúaður vel og skírði bamið
með þessum orðum: ..111 öfl flæða nú yfir heiminn
og þess vegna skíri jeg þenna dreng Nikulás, sem
þýðir bæði gigur og þjóð. Sameinað þýðir orðið
þjóðarsigur, sem er það sama og að segja sigur
yfir hinu illa, rem legst á þjóðina. Og þess vegna
skíri jeg hann Nikulás og megi góður Guð vernda
hann og blessa og veita honum hamingjusamt líf“.
Bamfóstran fór upp á efri hæð í húsinu til að
segja frá nafni hins nýfædda barns, en hún var
varla komin inn í herbergið er hún sneri við, hljóp
niður í miðjan stigann og kallaði: „Komið, komið
öll og sjáið svo að tunga yðar geti endurtekið það,
sem augu ykkar sjá. Komið fljótt!“
Hinn hamingjusami faðir hikaði ekki, heldur
hljóp upp stigann og vinir hans, sem komið höfðu
til að fagna með honum yfir fæðingunni, fylgdu
á eftir honum. Það var verið að lauga hið nýfædda
barn í heitu vatni, þarna á efri hœðinni. Augu
barnsins voru opin, það brosti og er það sá hinn
undrandi mannfjölda stara á sig, settist það upp,
opnaði litla munninn sinn, horfði til himins og
sagði með þýðri röddu: „Jeg þakka guði fyrir fæð-
ingu mína“.
(Wullpgngjurnar þrjár
* -i • k' .
JÓLAGJAFIR eiga upptök sín í sögunni um
gullpyngjurnar þrjár.
Ekki fjarri steinkastalanum, sem var heimili
hins unga Nikulásar, bjó aðalsmaður einn, sem
átti þrjár fagrar dætur. Ættin hafði fyr á tímum
verið auðug, en vegna hinna óróasömu tíma hafði
hún lent í fátækt og basli.
Elsta dóttirin var að komast á fullorðins ár og
vegna fátæktar sinnar leit svo út, að faðir hennar
neyddist til að selja hana í þrældóm. Til þess að
geta gift hana heiðarlega hefði hann orðið að gefa
henni heimanmund. Það virtist engin önnur leið
en að selja stúlkuna. En faðir hennar hikaði, í
þeirri von að hamingjan snerist honum í vil, svo
að hann þyrfti ekki að skilja við barnið sitt, sem
honum þótti svo vænt um.
Sveinninn Nikulás frjetti um vandræði nábúa
síns, og sú skelfing, að þessi fallega stúlka yrði
seld, lagðist svo þungt á hann, að hann fjekk eng-
an frið í sálu sinni. Að lokum fann hann upp ráð.
Seint um kvöld, þegar dimt var orðið nálgaðist
hann hús aðalsmannsins og kastaði inn um glugga
á húsi hans klúti, sem var vafinn utan um hand-
fylli af gullpeningum. Þegar hann heyrði sjóðinn
falla á gólfið flýtti hann sjer í burtu.
Um morguninn, er aðalsmaðurinn vaknaði og
fann gullið, fjell hann á knje og þakkaði guði.
Nokkrum dögum síðar var dóttir hans gift og
hann gaf henni gullið í heimanmund.
Nú leið að því, að næstelsta dóttirin yrði gjaf-
vaxta. Nikulás bjó út nýjan sjóð með gullpening-
um, sem var heimingi stærri en sá fyrri, og kast-
aði honum leynilega að næturþeli inn um glugg-
ann. Aftur þakkaði aðalsmaðurinn guði og honum
ljek mjög forvitni á að vita hver aðstoðaði hanh