Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1941, Blaðsíða 11

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
435
í fátæktinni. Margar nætur vakti hann í þeirri von
að sjá hinn ókunna velgerðarmann sinn. En Niku-
lás fór ekki út fyrir dyr steinkastalans.
Eftir að næstelsta dóttirin var gift kastaði Niku-
lás enn einni gullpyngju inn um gluggann og var
meira í þeirri pyngju en í hinum fyrri. Hávaðinn,
sem varð er þessi þungi sjóður fjell á gólfið, vakti
aðalsmanninn og hann hljóp út á strætið til að sjá
andlit velgjörðarmanns síns.
Sveinninn Nikulás flýði og aðalsmaðurinn hljóp
á eftir honum og hrópaði: „Herra minn. Flýið ekki,
nemið heldur staðar svo að jeg megi bera kensl
á yður“.
Að lokum komst Nikulás til kastalans, en hann
tafðist við að opna dyrnar. Aðalsmaðurinn náði
honum þá, og er hann sá hver það var, vildi hann
krjúpa og kyssa fætur velgjörðamanns síns. En
Nikulsás vildi ekki leyfa honum það; í stað þess
tók hann af honum loforð og lét hann sverja að
hinar þrjár gullpyngjur skyldu vera leyndarmál
þeirra í milli og að þetta leyndarmál skyldi ekki
opinbert gert á meðan þeir lffðu báðir.
Gjafirnar til þriggja dætra hins fátæka aðals-
manns voru fyrstu góðverk Nikulásar. Jólagjafir
eiga rót sína að rekja til þessara gjafa. Nikulás
var með þeim fyrstu í upphafi hins kristna heims
til að breiða út hamingju. Frá barnæsku lét Nikul-
ás stjórnast af rjettlætiskend. Og í öllum gjörðura
hans í framtíðinni virtist hamingjan og rjettlætið
taka höndum saman.
Kraftaverk Nikulásar skeðu fyrst eftir að hann
varð biskup yfir Myra. Mörg af kraftaverkum
hans skeðu á sjó og oft vakti hann böm upp frá
dauðum. Ást hans til barnanna leiddi til þess, að
hann var síðar gerður að verndarengli þeirra.
Sííikulás verður Siskup i Mltjra
SAGAN um það, hvernig Nikulás varð biskup
yfir Myra, á unga aldri, er í sjálfu sjer hin^
einkennilegasta og í þessari sögu er nafn hans fyrst^j
tengt dulrænum fyrirbrigðum.
I liinni gömlu helgisögn er skýrt frá því, að
skömmu eftir lát gamla biskupsins í Myra hafi
f jöldi kirkjulegra yfirvalda og preláta safnast sam-
an í dómkirkjunni í Myra til að syngja síðustu
messu yfir hinum látna biskupi og til að kjósa
eftirmann hans. Sumir komu til Myra í austur-
lenskum klæðum, en aðrir komu norðan að. Sumir
ferðuðust á múldýrum yfir fjöllin, en aðrir komu
yfir sjó.
1 margar vikur voru menn að koma. Dómkirkj-
an í Myra var full af litauðugum skrautklæðum,
því að þar voru biskupar frá öllum kristnum
löndum. Gamall gráskeggjaður erkibiskup var fyr-
ir þeim og ákvað kosningardaginn.
Gamli erkibiskupinn lá á bæn og fastaði. Og
sama dag, sem kosningin átti að fara fram, sofn-
aði hann og í svefninum heyrði hann rödd, sem
talaði greinilega. Röddin sagði við hann: „Hafðu
gát á kirkjudyrunum, þegar dómkirkjuklukkurn-
ar hringja á miðnætti. Sá fyrsti, sem kemur inn
í kirkjuna eftir miðnætti og heitir Nikulás ,er sá
sem valinn er af himnum. Hann er biskup þinn“.
Þetta voru orðin, sem hann heyrði í svefninum.
Undir eins og hann vaknaði, fór hann á fund
prelátanna og sagði þeim hvað hann hefði heyrt í
draumi sínum.
láurnir brostu og tóku ekki orð hans alvarlega.
Og aðrir voru það, sem voru ákveðnir að láta kosn-
inguna fara fram strax. En gamli erkibiskupinn
skipaði öllum að koma niður á steingólfið og ljet
alla krjúpa á knje og biðjast fyrir og bíða þar til
eftir'miðnætti.
Á miðnætti kyrjuðu yfirprestarnir frá öllum
löndum, sálmasöng sinn, í skini hundrað kerta. Er
klukkurnar hættu að hringja, mændu allra augu
á hinar voldugu kirkjudyr.
Hægt, afarhægt, tók hurðin að hreyfast. Og er
gættin stækkaði, var hægt að sjá út í stjörnubjart-
an bláan himininn. Unglingur, sem ýtti á hurðina
af öllum sínum mætti, kom í ljós í dyrunum.
_ Gamli erkibiskpuinn gekk með biskupsstaf sinn
til drengsins og leiddi hann fram fyrir allan söfn-
uðinn.
„Segðu okkur hvað þú heitir“, sagði erkibisk-
upinn.
Drengurinn hneigði höfuð sitt og sagði: „Jeg
heiti Nikulás".
„Það er hann?“ hvísluðu sumir.
„Svona ungur“, sögðu aðrir í mótmælatón.
„Hreinasti unglingur", kallaði einn upphátt.
En erkibiskupinn skifti sjer ekkert af þessum
athugasemdum. Hann leiddi Nikulás að gullna
stólnum og hjelt biskupsstaf sínum yfir höfði hon-
um á meðan hann tilkynti hátt: „Nikulás, þjónn
og vinur guðs, sakir helgi þinnar skalt þú verða
biskup yfir þessum stað. Og þú átt að ríkja yfir
öllum hjer í Myra“.
Nikulás reyndi að mótmæla og neitaði að ganga
upp þrepin að gullstólnum. Hann sagði, að ein-
hver einkennileg öfl hefðu látið sig ferðast frá
Patara þetta kveld og hann hafði komið einungis
til að sjá hina heilögu menn í kirkjunni.
Þessi mótmæli voru ekki tekin til greina. Þegar
hann hafði staðið góða stund við stólinn, klæddu
þeir hann í skrúða biskupsembættisins. Og er hann
var setstur, settu þeir biskupshúfuna á höfuð hon-
um og erkibiskupinn sjálfur fjekk honum biskups-
stafinn. Enn einu sinni var klukkum hringt. Það
var kominn nýr biskup í Myra og hann hjet
Nikulás.
ef$raffav@r& á sjó
SKÖMMU eftir að Nikulás var gerður að bisk-
upi í hafnarborginni Mjyra, urðu nokkur
kraftaverk á sjó, sem tengd eru nafni hans. Eitt
þessara kraftaverka var á þá leið, eftir því sem
sagan segir, að skip nokkurt hafði hrept aftaka-
veður og hrakið af leið. Sjómennirnir óttuðust all-
ir, að þeir myndu farast. Þeir voru óheflaðir menn;