Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1944, Blaðsíða 12

524
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
sjer. er bæjarhús voru hrunin eða
önnur spjöll og eignatjón hat'ði
steðjað að.
Jeg hat'ði aldrei litið á störf
prestanna frú þessari hlið. Heim-
sókn sr. ólafs vakti því alveg sjer-
staka athygli mína. Það sem hann
sagði, festist mjer í miniú, og hefi
jeg líklega er á daginn leið, farið að
nota sömu orðatilta-ki og presturinn,
því stúlka ein. sem var á bænum.
sagði við heimilisfólkið og átti við
mig. „Það bregst mjer ekki, að þessi
strákur verður prestur?
Ifeimsókn sr. Ólafs Ólafssonar
að Þúfu í ölfusi að morgni þess 6.
september 1896 vakti mig til um-
hugsunar um það, hve prestsstarf-
ið væri veglegt starf. Að hug-
hreysta þá, sem í raunir rötuðu.
Þetta starf skvldi jeg velja mjer.
Sú ákvörðun festi rætur í huga
mínum upp frá þessum degi.
Nokkrum dögum seinna, er Björn.
Jónsson ritstjóri. Kristján Ö. Þor-
grímsson og fleiri, fóru að smala
saman börnum í austursveitunum
og flytja þau af jarðskjálftasvæð-
inu til Reyk.javíkur, kom til orða,
að jeg færi líka. En jeg tók það
ekki í mál. Vildi vera áfram í
Þúfu og sjá hver endir yrði á,
þessn öllu saman.
Við vorum öll í heygarðinum um
haustið. Því þó baðstofan hjengi
uppi, þótti ekki tiltækilegt að
hætta á að vera þar. Tíðin var góð
um haustið og leið okkur furðan-
lega. Þetta var síðasta sumarið mitt
í Þúfu, og það viðburðaríkasta.
Man jeg, að það sumar var jeg
oft látinn lesa sunnudagslesturinn,
og alt fólkið hlýddi á. — Ilelgi-
dagavinna þektist þar ekki.
Undanfarin þrjú sumur, sem jeg
hafði verið þarna var það mín
heitasta ósk. að fá að sjá ölfusár-
brúna, er jeg taldj eitt af mestu
furðuverkum heims. En það vai'
ekki fyrr en á þessu sumrj að jeg
fjekk þessa ósk mína uppfylta. Það
kom til af því, að Björn húsbóndi
minn þurfti að fá mig með sjer
upp í Grafning. Þá fórum við svo
nálægt brúnni. að jeg fjekk að
leggja lykkju á leið mína þangað.
Eftir þetta sumar hafði jeg ná-
in kynni nf sr. Jóhanni Þorkelssyni,
sem fermdi mig og sr. Jóni Ilelga-
svni, sem hjelt uppi barnaguðsþjón-
ustum hjer í ba*. Og því na*st komst
jeg í mikla vináttu við sr. Fiiðrik
Friðriksson og varð meðal fvrstu
meðlima hins nýstofnaða K.F.U.M.
ðlá nærri getn, að þessi andlegu
kynni hafi ekki dregið úr þeirri á-
kvörðun minni að jeg skyldi ein-
hversstaðar fá prestsstarf að vinna.
Föðurmissir ok
lærdómsbraut
UM HAUKTIÐ fór jeg svo í
Latínuskólann og var heima á
sumrin eftir það.
Sumarið 1898 misti jeg föður
minn.
Það var á þjóðhátíðardegi Frakka.
Ilerskip voru hjer á höfninni og
skotið var úr fallbyssum til þess
að minnast dagsins.
Jeg kom heim um miðaftansleyt-
ið, hafði unnið mjer inn 50 aura.
niðri í bæ, er þótti skildingur. Við
höfðiun stakkstæði við bæinn okkar.
I’abbi var að flytja heim fisk til
verkunar, sem hann ók á hand-
kerru. Ilann steypti úr kerrunni
á stakkstæðið, en jeg átti að stakka
fiskinn. Hann sagði við mig um,
leið og hann fór af stað í næstu
ferð. „Nú verður þú að láta hend-
ur standa fram úr ernium. Þú verð-
ur að sýna að þú dugir!“
„Skárri er það vinnuharkan",
hugsaði jeg með sjálfum mjer, en
sagði vitanlega ekkert.
Faðir minn kom ekki heim aftur.
Er hann ók kerrunni eftir Vestur-
götunni fjell hann niður á sama
stað og hann datt í skaflinn á
aðfangadagskvöld og var þegar
örendur.
Lík hans var borið inn í Dúks-
kot, lítinn bæ, seni stóð þar sem
Garðastræti og Vesturgata mætast.
Þrjátíu árurn áður varð móðurafi
minn, Ilafliði Nikulásson, bráð-
kvaddur á nákvæmlega sama stað.
Hafði lík hans einnig verið borið
inn í þenna sama bæ. Dúkskot.
Nú er Dúkskot horfið. Svo aldrei
verð jeg borinn ]>angað inn, hvað
sem annars verður um mig.
Nærri má geta, að við lát föður
mins, hafi mjer dottið í hjjg að nú
væri úti um allar vonir mínar um
prestsstöðuna.
En þetta fór á annan veg. Jeg
hjelt skólanámi áfram. Eftir þetta
fjekk jeg hærri námsstyrk en áð-
ur, 150 krónur á ári, 75 krónur
tvisvar sinnum árlega. Þegar jeg
í fyrsta sinn kom með þá fjárhæð
lieim til móður minnar, sagði hún
við mig, að þetta væri hæsta pen-
inga upphæðin, sem komið hefði í
einu, inn á hennar heimili. I gleði
sinni gaf hún mjer þrjár krónur,
svo jeg gæti farið út að skemta
njjer.
í Hróarskeldu
dómkirkjunni
SVO GEKK þetta fyrir mjer
stig af stigi. Jeg varð stúdent 1902.
Til þess að geta nokkurntíma hugs-
að svo hátt að verða prestur í
Reykjavík, en það var mín æðsta
ósk þurfti jeg að sigla til háskól-
ans í Ilöfn. Iljá því varð ekki
komist. En hvernig jeg klauf það,
að komast af stað til Hafnar, er
mjer hufin ráðgáta.
Jeg treysti vitanlega á Garð-
styrkinn, enda fjekk jeg engan
fjárstyrk að heiman á Hafnarárum
mínum.
Þegar jeg fór að heiman gaf
mamma m.jer 18 króna gullpening.
Jeg hugsaði mjer að þann pening
skyldi jeg ekki skilja við mig fvrri
en í fulla hnefana.
Er jeg hafði dvalið nokkra mán-