Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1944, Blaðsíða 25

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
Halldór Kiljan Laxness.
ins, til þess að gangast fyrir því
að útrýma þeim. Ef jeg hefði vitað
nokkuð um útilegumenn, þá hefði
jeg haldið að Jón væri einn þeirra.
★
FAÐIR MINN, Guðjón Helgi
Ilelgason var vegavinnuverkstjóri.
líann var ættaður ýr Borgarfirði.
Hann var við vegavinnu víðs-
vegar um landið á sumrin. En á
veturna held jeg að hann hafi lítið
haft að gera, meðan hann var í
Reykjavík. Hann hafði yndi af
músik og spilaði á fiðlu. Jeg man;
eftir að heilu dagana var músieerað
heima. Það voru góðir dagar. .Teg
elska tónlist mest allra lista. Þess
vegna hefi jeg alltaf hljóðfæri hjá
mjer, þegar jeg get. En'mig vantar
alla leikni og tækni. .Teg öfunda
Helgu systur mína. Ilún hefir leikn-
ina. En hana vantar allan metnað.
Ef jeg hefði tækni hennar, þá
myndi jeg fyrir löngu vera kominn
íit í heim og spila fyrir þjóðir.
— Svo komst þú í Laxnes á
fjórða ári?
— Já, þar átti jeg indæl hernsku
og æskuár. Faðir minn keypti jörð-
ina og rak þar snoturt bú. Hann
var góður búmaður. Hann átti dá-
gott bókasafn. Jeg lá mikið í bók-
um, bæði .þeim sem voru til heima
og fjekk aðrar lánaðar. Þegar jeg
stálpaðist, var jeg hafður til snún-
inga en aldrei útþrælkað við erfiði.
En ætti jeg að stunda reglulega
vinnu heima við, hjálpa til við.
heyskap og þessháttar, þá var jeg
fremur hyskinn.
öðru máli var að gegna er pabbi
tók mig með sjer í vegavinnu á
vorin. Það var hátíð. Að liggja í
t.jöldum uppi á Mosfellsheiði.
teyma kerruhesta eða hjálpa til
við matseld. Og sofna í tjaldinu á
kvöldin og vakna á morgnana við
fuglasöng. Það var ævintýri.
En þegar jeg var heima, þótti
mjer mest til þess koma að aka
mjólk í bæinn. Bændurnir í Mos-
fellsdalnum skiptust á að annast
flutningana. Pabbi átti að sjá
um þá einu sinni í viku. Jeg var
snemma leikinn í því að fara með
þunga mjólkurbrúsa, sveifla þeim
upp á kerruna og taka þá þaðan
aftur. Og sæmilega hreykinn þegar
allt var komið vel á veg áleiðis til
bæjarins, og hringlið í brúsunumi
var þægilegt fyrir eyrað alla leið-
ina.
★
SVO KOMU ÞETR HEIM Gil-
fersbræður, Eggert og Þórarinn. Þá
urðu þáttaskifti í lífi mínu. Þá fór
jeg að heiman. Faðir minn ætlaði
að gera mig að tónlistamanni og
sendi mig til Eggerts. Tlann átti a<\
kenna mjer.
— Gekk það ekki vel?
— Jæja. Mjer gekk í sjálfu sjer
ekkert illa. En þá var jeg svo mik-
ið farinn að hugsa um að skrifa
skáldsögur og allan skrattann. —*
Þetta tók hug minn frá öllu resrlu-
legu námi. Nenti þá ekki að læra
annað en það, sem var í einhverju
sambandi við skáldsagnagerðina.
Jeg hvorki heyrði eða sá það, sem
jeg hafði ekki áhuga fyrir, og gat,
ekkert af því lært.
Jeg var líka í Iðnskólanum unt
tíma. Lenti víst þar vegna þess að
r>37
Guðjón Helgason og Sigriður Hall-
dórsdóttir, foreldrar Halldórs Kiljans
Laxness.
Jón Þorláksson var forstöðumaður
^þess skóla. En þeir voru góðir kunn
ingjar faðir minn og hann. Þá var
jeg 12 ára. Lærði þar teikningu hjá
Þórarni Þórlákssyni. Þar 'voru menn
sem voru þrisvar sinnum eldri en
jeg. Var jeg eins og pappírsbúkur
innanum þessa fílelfdu járnsmiði.
Nærri því hræddur við þá. Þar kom
líka ÁsmundUr Sveinsson vestan úr
Dölum.
•Teg gafst upp á teikningunni,
fannst hún hundleiðinleg. Að teikna
eftir daviðu gibsdóti, hausum og
skrokkum og allavega löguðum
klumpum, sem lagðir vortv fyrir
framan mann á ýmsaji hátt. Þetta
vnrð til þess að drepa allan neista
í mjer í þessa átt. En þegar jeg
var krakki þótti mjer gaman að
teikna.
— Svo þú hefir verið rjett á
þröskuldi tveggja listgreina.
— Já. Mjer sýnist nú, sem þáð
hafi verið hrein tilviljuft, að jeg
lenti út á skáldskaparbrautinni.
IJklega var það af þtd,. að. íyrir
fvrra stríð var hjer ertginn skóli
eða neitt. sem ýtti manni út í tón-