Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1965, Blaðsíða 5

Ihj'á mér er þú ert á ferðinni? Fegin yrð-
um við hjón að sjá þig, þvi máttu trúa.
Þinn trúi vinur
Eirikur Magnússon.
En það varð löng bið á framkvæmd-
um. Vanþekking og vanmat á fiskirækt
og almennt umkomuleysi hefir sjálfsagt
orðið þeim fjötur um fót.
Fyrsta tilraunin að gera Lagarfoss lax-
gengan mun hafa verið gerð sumarið
1936, efalaust af vanefnum þeirra tíma.
Forsögu verksins hafði austurrískur mað
ur, dr. Rheins, sem oft var hér á ferð
á þessum árum. En hann var vatnaMf-
fræðingur en ekki verkfræðing-ur, og að
öðru leyti var treyst á hið góðkun-na
Ibrjóstvit. Þessi tilraun misheppnaðist.
Árni Friðriksson fiskifræðingur skoðaði
nokkrum árum síðar þann laxastiga, sem
þarna hafði verið steyptur. Niðurstaðan
af þeirri rannsókn varð sú, að stiginn
væri reisfur á röngum stað, sneri ekki
rétt og næði of skammt upp flúðirnar.
Þrátt fyrir all-t munu hinir fræknustu
laxar hafa fcomizt þarna upp, 'þó aldrei
í teljandi magnL
Veiðifélag mun hafa verið stofnað
þarna eystra á þessu ári -af framitakssöm
um mö-nnum, og miunu þeir ef-alaust hafa
það efst á sinni stefnusfcrá að gera Lag-
arfoss laxgengan.
Flj ótsd-alshérað er ein fegurs-ta og víð-
lendasta sveit þessa lands. Iíún er yfir 2ö
km á breidd milli fjalla við Héraðsflóa,
og þar mun nú mest selkópaveiði hér á
landi. En frá sjó og upp að Leginum
ir unu vera um 50 km. Nálega allt þetta
land er með frjósömum jarðvegi og vaf-
ið í gróðri. Ofar í dalnum er hinn glæsi-
legasti skógur hérlendis, og mun bænd-
um þar ofarlega í huga að hefja þar
ræktun á nytj-askógi.
Það mun létta allan kos-tnað við klak
og flýta fyrir árangri að allmikil lax-
veiði er í fljótinu fyrir neðan foss. Þeg-
ar nýtízku laxastigi hefði verið reist-
ur á þess-um slóðum, yrði laxinum ekiki
skotasikiuld úr frekari -göngu, því svo
ha-gar þama til, að hvergi annars staðar
á landi voru er hægt að fara um 80 km.
þvert upp frá sijó, án þess að komast
í meir en 21 m. hæð ef vö-tnum er fylgt,
en sú er hæð Lagarfljó-ts yfir sjáv-armáli.
Það er ekkert smávegis vatnasvæði,
eem opnast myndi við laxastiga í Lag-
arfljóti. island yrði meira en 10 lax-
veiðiám ríkara. Allt eru þetta bergvatns-
ár að Jökulsá í Fljótsdal einni undan-
s' Llinni, en hún rennur fyrir botni dals-
ins, auk þess hafa sum-ar þeima hliðar-
ár. Þarna yrði sannarlega um marga
hrygningarstaði að velja fyrir 1 xinn. Á
þessum slóð-um eru auk þess mörg vötn
með afrennsli í Lag-arfljót, sem sum, að
jninnsta kosti, gætu orðið laxgeng. í
nokkrum þessara vatn-a er þegar ágæt
Eilungsveiði.
Það er síður en svo að hér hafi nokkr-
ir hugarórar verið á ferð hjá Eiríki
Magnússy-ni. Hann var maður fjölfróðux
lan-gt út fyrir si'tt verksvið og hafði bæði
áh-uga og skiinin-g á verklegum fram-
förum,
Nú er þjóð vorri ekkert að vanbúnaði
eð framkvæma þessa hugmynd hans um
laxaræfct í Lagarfljóti. Hún á fiskifræð-
inga og verkifræðinga með reynslu um
byggingu laxastiga og nægilegt fjár-
magn. Til þess má ætlasit, að þeir, sem
íjárfestingum ráða, styðji hið nýstofnaða
VeiðiféiLag Austfirðinga. Þá verður hin
88 ára forna hugsjón Eiríks Magnússonar
um a'llt þetta veiðisvæði brátt að veru-
leika: Lagarfljót eitt liið mesta laxavatn
í Norðurálfu.
Kjartan Sveinsson.
24. desember 1965 ______________________

Séra Arngrimur Jónsson:
Á JOLAHATID
J.
Lúk: 2, 1—20.
lólahátíðin rennur upp. Hún
á mikil ítök í oss. Það verður séð
af mörgu því, er vér höfum að-
hafzt og framkvæmt undanfarna
daga. Vér höfum undirbúið þessa
hátíð af megni og í þeim tilgangi,
að hún færi oss fögnuð og gleði.
Hátíðin orkar þannig á oss að vér
leggjum allt kapp á að njóta
hennar í gleði.
Þessi hátíð jólanna rennur upp
æ og æ, boðskapur hennar er end-
urtekinn æ og æ, og þó er oss
mönnum þannig farið, að oss þyk-
ir endurtekning hversdagsleg. Hið
endurtekna verður ærið oft lit-
laust og áhrifalítið. Vér gefum
tæpast gaum að rás tímans, af því
að hann býr yfir endalausri end-
urtekningu, hver dagur öðrum
líkur, hvert andartakið öðru líkt.
En íhugum þó, að á hverri tíð, á
hverju augabragði getur orðið
breyting á högum vorum. Með
hverju andartaki getum vér orðið
fyrir nýrri og óvæntri reynslu,
eitthvað gerzt, sem altekur hug
vorn, nýtt viðhorf ber að, ný inn-
sýn í atburði og lífshræringar,
sem vér eigi áður gáfum gaum né
gáfum oss á vald. Þannig gæti því
verið farið um hið gamla jóla-
guðspjall, það gæti orðið nýtt, það
gæti gætt þig nýrri reynslu, skiln-
ingi, sem þú áttir ekki áður. í þoð-
skap þess gætir þú komið auga á
það, sem reynist óendanlega dýr-
mætt, en hefir ekki áður náð tök-
um á sál þinni.
uðspjall jólahátíðarinnar
er einkar einföld frásaga einstæðs
atburðar. Þessi einfaldleiki ætti að
orka á oss til auðveldari skynjun-
ar þessa atþurðar fremur en að
verða til hindrunar, að menn líti
þennan einfaldleika svo smáum
augum, að þeim sjáist yfir ríkdóm
hans.
Frá hverju skýrir þetta guð-
spjall?
Vér setjum oss fyrir sjónir það
svið, er það birtir. Þá verður fyrst
fyrir oss gripahús. Þar hafa búizt
fyrir ung kona og maður hennar,
af því að ekki var annað hæli að
hafa meðal framandi manna. Þar
fæðir þessi unga kona fyrsta sinni.
Enginn aumkar sig yfir hana né
tekur sárt til hennar. Hér vanhag-
ar hana um flest, sem til slíkra
atburða er nauðsynlegt, og jatan
verður fyrsta hæli nýfædds barns.
Enn skiptir um svið.
Himneskur boðberi kunngjörir
auðmjúkum, trúuðum mönnum
það, sem er að gerast, kunngjörir
hið einstæða: „Yður er í dag
frelsari fæddur“.
Hvað gerðist þá í þessu gripa-
húsi? Ekkert minna en það, að
sjálfur Guð sté niður til vor í
þessu litla þarni, Frelsaranum.
Hvert er erindi hans til vor? Að
opinbera oss huga sinn, hver örlög
hann býr oss, hver hann sjálfur
er, er hann gengst undir kjör vor.
Þetta sjáum vér, er vér lítum inn
í gripahúsið.
Hinn Hæsti stígur niður í myrk-
ur vor, svo að vér fáum upplýstst.
„Ég er ljós í heiminn komið til
þess að hver, sem á mig trúir, sé
ekki í myrkrinu heldur hafi ljós
lífsins“.
H
lann talar sannindi sín til
vor, svo að vér fáum þekkt þau:
„Ég er þrauð lífsins, verið í mér,
þá verð ég líka í yður“. „Til þess
er ég fæddur og til þess kom ég í
heiminn, að ég beri sannleikanum
vitni. Hver sem er sannleikans
megin heyrir mína rödd“.
Hann opinberar dýrð sína, vald
sitt og mátt, sem ekki verða með
orðum skýrð. Hann auglýsir vald
sitt til að fyrirgefa syndir, auglýs-
ir ómælis miskunn og gefur oss
hlutdeild í þessum gæðum sínum
fyrir trúna á hann með því að
taka á sig eymd og synd vora.
„Mannssonurinn er ekki kominn
til að láta þjóna sér, heldur til að
þjóna og gefa líf sitt til lausnar-
gjalds fyrir marga“.
Allt þetta felst í komu hans í
myrkur mannlegs heims til að
upplýsa oss sínu ljósi. Þetta er
boðskapurinn á jólahátíð.
Svo er þá þetta eigi orð ein-
göngu og frómar keruaingar, því
að þeir, sem Drottinn valdi að
vottum sínum, til eftirfylgdar við
sig og til útbreiðslu ríkis síns,
orða reynslu sína í samfélagi við
hann á þessa leið: „Náðin og sann-
leikurinn kom fyrir Jesúm Krist“.
„Lífið er opinberað og vér höfum
séð og vottum og boðum yður líf-
ið hið eilífa, sem var hjá Föðurn-
um og var opinberað oss. Það, sem
vér horfðum á, og það, sem hend-
ur vorar þreifuðu á, það er orð
lífsins".
Hér ræðir ekki um ævintýri,
ekki um hillingar eða fallega
kenningu. Hér ræðir ekki um í-
smeygilegan orðaflaum né rós-
flúraða mærð, heldur það sem
þeir með höndum sínum þreifuðu
á. Hér birtist sannleikurinn frá
Guði og þá um leið gleðitíðindi
þau, er þessi helga hátíð hefir til-
Séra Arngrímur Jónsson
efni sitt af. Þetta er það, sem lað-
ar fram fögnuð og gleði þarna
Guðs.
H,
Lið þriðja svið þessa at-
burðar birtist í atferli hirðanna á
Betlehemsvöllum, hinna auð-
mjúku, trúuðu manna. Hvað höfð-
ust þeir að? Tvennt var það. Þeir
vegsömuðu og lofuðu Guð fyrir
allt það, er þeir höfðu heyrt og
séð, og þeir kunngjörðu það, sem
talað hafði verið við þá um barn
þetta.
í þessu atferli þeirra skynjum
vér vort atferli. Vér höldum þessa
hátíð til þess að tilbiðja barnið í
jötunni, sem öll kristnin hefir líf
sitt af. Veruleiki þessarar hátíðar
laðar fram tilbeiðslu þeirra, er
lifa atburð hennar í trú og fá not-
ið hennar í samneyti himneskra
hirðsveina. Sé afstaða vor hin
sama og hirðanna, þá er afleiðing
trúar vorrar og tilbeiðslu hin
sama og þeirra. Þeir kunngjörðu
það, sem talað hafði verið við þá
um barn þetta. Vort hlutverk er
hið sama og þeirra. Megi því allt
í lofgjörð vorri og í samneyti voru
við barnið í jötunni styrkja oss í
því, í orði og atferli, að boða öðr-
um allt það, sem vér höfum heyrt
og numið um barn þetta, og frið-
ur Guðs, sem er æðri öllum
skilningi, varðveiti hugsanir vor-
ar og hjörtu í samfélaginu við
Krist Jesúm.
Amen.
I
•LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 5