Lesbók Morgunblaðsins - 23.12.1968, Síða 22

Kirkjuklukkurnar hafa
hringt inn jólin og fólkið geng-
ur prúðbúið út úr kirkjunni.
Fólkið í klettunum við hafið.
Menn heilsast og óska hver
öðrum gleðilegra jóla og hand-
tökin eru föst og traust. Það
er ekkert hálfkák í handtak-
inu eins og hjá smeðjulegum
smáborgara, þarna heilsast
vinnandi hendur, sjó, regn og
vindbarnar. Það er hátíðasvip-
ur á fólkinu, því að jólin eru
komin inn í hjörtu fólksins og
heimilin og það er líka hátíð-
legt að skila einu árinu enn í
safn tímans. Fólkið streymir
ennþá út úr kirkjunni og kirkj-
an er eins og blómkróna, sem
springur út af mislitum blóm-
um.
Það er eitthvað tóm í huga
mínum þar sem ég geng í logn-
kyrrum snjó frá kirkjunni.
Guðshúsi, sem getur sameinað
alla til þess að líta hærra.
Ekki tóm þreytu eða lífsleiða,
heldur tóm djúprar kyrrðar.
Á ieiðinni heim frá kirkj-
unni kem ég við í kirkjugarð-
inum til þess að ganga fram
hjá leiðum míns fólks, sem þar
hvílir. I garðinum loga þúsund-
ir Ijósa, sem ástvinir hafa kom-
ið fyrir á skreyttum grenigrein-
um, og jólatrjám. Eins og ljós-
in loga í kirkjugarðinum, loga
minningarnar í huga okkar um
félaga og vini, sem hafa kvatt
þetta ævistig. Söknuðurinn get-
ur verið sár, en við þökkum
fyrir fylgdina það sem af var
leiðinni og eigum stoðir í minn-
ingunni.
Kirkjugarðshliðið lokast að
baki mér, heimur minninga, og
ég geng aftur inn í iðandi um-
hverfi hversdagsleikans, sem
nú hvílist í helgi jólanna. Það
brakar í troðnum snjónum og
það eru heiðskír hvít jól.
Allsstaðar stafar ljómabiirta
út úr gluggum húsanna og
einnig þeir bera svip jólanna,
róseminnar og hreinleikans.
í mútímaþjóðfélagi er um-
myndunin margskonar, bæði á
betri og verri veg, en eru ekki
jólin takmark þar sem menn
byggja sig upp aftur eftir at-
hafnir í eitt ár. Kyrrð, sem yf-
irleitt getur aðeins sikapazt úti
í náttúrunni verður vettvangur
fólksins á jólum.
Það er kannski ys og þys á
jólunum nú til dags, en samt
sem áður lsetur fólkið eril hvers
dagsleikans í friði og vindur
sér yfir í gleðina frá boðskap
jólanna. Menn gefa sér tíma tiíl
að setjast niður og hugleiða ár-
ið og árin, sem eru liðin og það
stórkostlega er að menn ná
aldrei fremur en á jólum sátt-
■um við sjálfa sig og aðra.
í stofunni, sem við erum í
stendur gamii ruggustóllinn á
sama stað og hann hefur stað-
ið frá því að ég man eftir mér.
Hann er á sínum stað, hann
ruggar eins, það brakar eins í
honum, hann hvílir mann,
og hjá honum er maður aldrei
einm. Hann er eins og jólin.
Ruggustóllinn er kyrr eins og
lygn þarapollur á k'löppum, þeg
ar fjara er. Ég sezt í stólinn
og hann fer á hreyfingu. Það
er eins og að henda steinvölu
í spegilsléttan sjó, hann hreyf-
ist og hreyfist eins og hring-
gárarnir á vatnisfletinum og
minningarnar koma og fara
eins og hringarnir frá stein-
kastinu, sem að lokum hverfa
inn í sjál'fa sig í fjarlægðiinni.
f gamni og alvöru tek ég
nokkra gára úr liðnum at-
burðum og huigleiðingum.
Minningar, seim koma og
■fara eins og hvað annað,
og hripa þær niður án sér-
staks tilgangs eða fyrirheits.
Því að ósjálfrátt reikar hug-
urinn vítt og breitt þar, sem
ég sit í ruggustólnum:
FYRSTI GÁRI
Niðri í kjal’lara heima hjá
mér er blómaverzlunin. Nú
dormar hún í rökkrinu og það
eru fá blóm eftir í vösum, því
að blómin fylgja jólaljósunum.
Rétt áður en jólamessan hófst
lauk mamma við að skúra í
búðinni og pabbi sópaði í geymsl
unni þar, sem skreyttu greni-
greinarnar höfðu verið í fyrra-
dag. Það er svolítið undarlegt
að sjá harðskeyttan skipstjóra
eins og hann skreyta greni-
greinar á leiði. En það er venja
að setja greinar á leiðin og það
er venja að fá þær í b'lómabúð-
inni, og það er líka skemmti-
legt að skreyta.
Annars er það ennþá undar-
legra að sjá þegar hásetar og
skipstjórar koma inn í búðina
á Þorláksmessu með danska
eða kúbanska vindla og velja
blóm í vasann á jólaborðið. Þeir
mylja ekkert moðið í orðavali
og hafa gaman af öllu saman.
Oft koma þeir sem verzla í
blómabúðinni í kaffi upp á loft
þar, sem eldhúsið er, fyrir eða
eftir erindið í búðina. En fyr-
ir stórhátíð hefur enginn tíma
til þess, því að það er margt,
sem þarf að gera fyrir jólin og
ekki hægt að skeggræða í bi'li
yfir rjúkandi kaffibolla. Ann-
ars er nú í rauninni stöðugt á
könnunni og etnn og einn skýzt
upp.
Allt árið er umferð í eldhús-
inu heirna, stundum eins og á
járnbrautarstöð. En nú er eng-
in umferð; jólin eru kom-
in og nú haida aliir hátíð
á sérhverju heimili og niðri
er blómabúðin með örfáum túli-
pönum búin að rækja hlutverk
sitt fyrir þessi jól. Það er stund
um talað um að kaupmennsk-
an sé orðin of mikil um jólin
og auðvitað er hægt að gera of
mikið af öl'lu, en fólk vill hafa
eitthvað sérstakt á jólunum og
„þau eru nú aðeins einu sinni á
ári“, sagði göm'Ul kona,
sem ihlakkaði tii. Reyndin
er líka sú, að f'ólk dríf-
ur í mörgu, sem það hef-
ur ætlað að gera fyrir jól-
in, það er einmitt að ljúka við
'ákveðið markmið á árinu.
Stundum er að vísu óforsjálni
í fjármálum, en kannski verða
jólin breytt þegar við íslend-
ingar verðum orðnir forsjálir í
þeim málum.
Það hafa ailtaí frá örófi alda
verið gefnar gjafir og fóilk gef-
ur fyrst og fremst vegna þess
að því finnst gaman að gefa.
Gjafir eru engin tízka og fólk
ætti að skilja að atriðið er
ekki að gefa stórt endilega,
heldur að gefa eitthvað fallegt.
Mesta ánægjan fyrir þiggjand-
ann er gjöfin sjálf, viljinm og
hugurinn á bak við.
f þessu umhverfi ólzt ég upp
og lærði að gera stórt úr
smáu, lærði að líf okkar verð-
ur ekkert merkilegra en hjá
öðrum hvað svo sem á dynur,
það verður bara öðru vísi. Einn
berst meira á en annar og þann
ig verður það alltaf en allir
Gygn þarapollur á klöppum Álseyjar. Maður og drengur standa á flánni milli klettanna og horfa
út yfir liafið. í fjarska rís ein af Vestmannaeyjunum, Suðurey, upp úr úðaslæðu morgunsólar-
innar. — Ljósmynd: Sigurgeir Jónasson.
GÁRAR
á hljóðri nótt
Eftir Árna Johnsen
Lítið barn við ströndina horfir á gárur speglaðs hafs. í fjarska: Yzti-klettur, Elliðaey og Bjam-
arey til hægri. — Ljósmynd Sigurgeir Jónasson.
22 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
23. des. 1968