Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1983, Blaðsíða 8

Matthías Johannessen
Skúlaskeið
sumarið ’80
Við erum komin yfir meginlandið,
sagði flugstjórinn, Skúli Magnússon,
í hljóðnemann. Skýin voru einsog
breidd ull og ekki eins og skýja-
bólstrarnir yfir Englandi sem
minntu á rjómaís í stórum brauð-
formum. Síðan urðu þau úfnari og
líktust því helzt þegar kembir af Esj-
unni í norðanátt. Hvar er vitinn?
sagði Kjartan K. Norðdahl flugmað-
ur og leitaði á bláu korti. Viltu ekki
hlusta á flugturninn? sagði Ólafur
Alexandersson flugvélstjóri og setti
heyrnartækin á mig. En drengurinn
sat óspenntur í sætinu fyrir aftan
mig, eitt auga, ein hlust. Við hlömm-
uðum okkur niður á úfinn þokubakk-
ann og fleyttum kerlingar á hvítri
breiðunni. Ég var að hugsa um að
verða hræddur, en hætti við það þeg-
ar rödd sagði í heyrnartækið: Ice-
land í 310 mílna hraða. Mig minnir
við værum á 320 mílum og fann að
vel var með okkur fylgzt. Flugstjór-
inn sagði: 310 mílur, Olafur vélstjóri
kom við benzíngjöfina. Búið, sagði
hann. Þeir vilja að við séum á 310
mílna hraða, sagði flugstjórinn, en
Kjartan leit aftur á kortið og sýndi
okkur hvernig við kæmum að flug-
vellinum í Dússeldorf. En ef við sæj-
um ekki völlinn úr ákveðinni hæð
færum við upp aftur, sveigðum til
vinstri og biðum. Fyrir öllu var séð.
Við höfðum mætt þotu skammt und-
an, yfir meginlandinu. En það skipti
engu máli. Hver þota er á sín-
um stað á breiðgötum loftsins.
Enn lækkuðum við flugið. Sáum
þó ekki til jarðar. Þotan eins og
sardínudós í regnskýjum. Það
hvarflaði að mér þegar ég sá regnið
lemja rúðurnar: Eru eldingar yfir
Dússeldorf? Flugstjórinn hristi höf-
uðið eins og það skipti engu máli.
Hann einbeitti sér að hverjum hlut,
fylgdist nákvæmlega með öllu. En
samt var eins og hann hefði ekkert
að gera.
Ég hafði aldrei fyrr gert mér grein
fyrir því hvað álagið er mikið í
stjórnklefanum. Fyrir það fáum við
borgað, sagði Skúli flugstjóri. Og ef
eitthvað bjátar á, bætti vélstjórinn
við. Það er lítið að gera nema í flug-
taki og lendingu. Hægt að fljúga vél-
inni eftir tölvu, jafnvel lenda henni.
Stoltur yfir því að fá að sitja í flug-
stjórnarklefanum — og það í lend-
ingu — sagði drengurinn, Ekki vildi •
ég fljúga í flugmannslausri vél.
Nú taldi Ólafur vélstjóri upp
helztu atriðin á öryggislistanum. Við
tökum þennan sveig að flugvellinum,
sagði Kjartan og benti á nýtt kort,
en fyrst fylgdust þeir flugmennirnir
rækilega með upptalningu vélstjór-
ans. Lufthansa, heyrðist í heyrnar-
tækinu. Þar talaði hver í kapp við
annan og raunar var óskiljanlegt
hvernig þeir greindu ein skilaboð frá
öðrum. Annað veifið heyrðist þó Ice-
Erró: Tiger plane.
Erró: Matisseflugvél.
land, en mér fannst ekki mega muna
miklu að fjarskiptin færu í handa-
skolum. Það hvarflaði að mér að þau
væru veikasti hlekkur flugsins. Betra
að hafa æft eyra og vel þjálfaða
flugmenn.
Nú var engu líkara en allir töluðu
í einu í heyrnartækið. Engu líkara en
við værum orðin hluti af hugsun og
rödd óþekkts flugumferðarstjóra
sem fylgdist nákvæmlega með okkur
á jörðu niðri, hefðum vaxið inn í vit-
Erró: Lending.
und hans. Iceland, sagði hann enn
sallarólegur. Og flugmennirnir svör-
uðu einhverju sem ég heyrði ekki.
Þeir eru komnir með okkur á ratsjá,
sagði Skúli flugstjóri. Ég var satt að
segja þakklátur fyrir það. En spurði
hikandi: Er ekki allt eftir áætlun?
Við sáum ekki grilla í neitt nema
þokubakkana. Og þó var meira en
stundarfjórðungur frá því við
dembdum okkur niður í skýin. Ólaf-
ur Alexandersson brosti, sagði: Þið
væruð fljótir að sjá á okkur ef ekki
væri allt með felldu(!) Ég þakkaði
guði fyrir að þessir menn skyldu
vera eins og við: mannlegir. Ófull-
komnir. Flugmenn hafa orðið svo
hræddir í tölvulendingu að hárin
hafa risið á höfði þeirra þegar eng-
inn flugvöllur hefur verið sjáanleg-
ur, sagði Skúli flugstjóri hlæjandi.
Tölvan sér um allt. En ég hugsaði:
Mannlegir að vísu. En kunnáttan í
samræmi við þá ábyrgð sem starfinu
fylgir.
Við biðum eftir ljósunum á enn
ósýnilegri flugbrautinni. Þotan
hristist eins og þíður hestur á tölti.
Hún hefur verið vel tamin. Þá allt í
einu: ljós, flugvöllur framundan,
1500 metra skyggni, ausandi rigning.
1500 metrar, það er ágætt hafði flug-
stjórinn sagt, en nú: Ég tek við. Og
festi hendurnar á stýrinu, tók völdin
af tölvunni og renndi sér yfir marglit
húsaþökin í úthverfi Dússeldorf. Þot-
an minnti ekki lengur á hest, heldur
fugl. Hún settist mjúklega eins og
svanur á tjörn.
Enn mikið að gera í stjórnklefan-
um. Ekið að flugstöðvarbyggingunni.
Við förum aftur heim í kvöld, sögðu
þeir. Þú hugsar til okkar ef þú færð
þér eisbein og einn lítinn, sagði Skúli
Magnússon sem hefur flogið oftar
yfir hafið en flestir aðrir, en enginn
sigldi oftar yfir hafið á 18. öld en
Skúli Magnússon landfógeti. Honum
hefði þótt til þess koma að eiga
nafna sinn að þegar íslandi var
stjórnað frá kóngsins Kaupinhavn.
Um það var ég að hugsa, þegar við
kvöddumst. Og einnig að við vorum
komin til fæðingarborgar Heines.
En Neander-dalur á næstu grös-
um.
8