Vísir - 18.03.1978, Blaðsíða 11

Verslunargata í Jeddha. Björn Stefánsson er fremstur á myndinni.
Múgur og margmenni
,,Við ókum sem leið lá frá hótel-
inu sem við bjuggum á við flug-
völlinn og inn i borgina. Þar lögð-
um við bilnum skammt frá aðal-
torginu meðan við gerðum inn-
kaupin. Hagstætt verð er á mörgu
þarna, ekki sist gulli og útvarps-
og hljómflutningstækjum þar
sem vörur eru tollfrjálsar”, segir
Björn.
Þemenningarnir gera innkaup
sin i velbúinni verslun þar sem
vöruúrval er ótrúlega gott.
Búðarmenn eru þægilegir og búa
um pakkana i einum kassa sem
einn þeirra ber siðan fyrir félag-
ana að biinum. Þá hefur bilum
verið lagt allt i kringum hann svo
hann verður ekki hreyfður. Ómur
af æstum röddum berst handan
við götuhornið og þangað hraðar
sér múgur og margmenni. Eitt-
hvað stórkostlegt hlýtur að vera i
aðsigi.
Þeir F'lugleiðamenn eru á báð-
um áttum um hvað gera skuli.
Ekki geta þeir gengið til flugvall-
arins og skilið bilinn eftir. Þeir
lita spurnaraugum til búðar-
mannsins sem bar kassann. Hann
skælbrosir, strýkur visifingri
þvert á hálsinn og bendir i átt að
torginu.
Aftökutorgið
,,Það varð úr að við göngum i átt
að torginu. Auðvitað vorum við
forvitnir en þó var einhver beyg-
ur i okkur og við vorum hikandi.
Þegar við komum á torgið er
þar mikill mannfjöldi. Sumir
hrúguðust upp á bilþök til að sjá
betur og á vinnupöllum húss sem
verið var að gera við var krökkt
af fólki”, segir Björn.
,,Á miðju torginu var auður
ferningur og visuðu tvær járn-
stengur upp i loftið. Lögreglu-
menn sáu um að engir færu inn á
þetta svæði og börðu til fólks með
kylfum ef það þrengdi of mikið
að. Allt i kringum okkur ræddu
menn ákaft saman og það var
eftirvænting á hverju andliti. Enn
var ferningurinn auður og fólkið
hélt áfram að streyma að eins og
þarna væru meirháttar hátiða-
höld i vændum”.
Hrópað og klappað
Úr þessu er of seint fyrir þá
Flugleiðamenn að snúa við.
Skikkjuklæddir Arabar þrengja
að þeim úr öllum áttum og þeir
geta sig ekki hrært. En biðin
verður ekki löng og Björn heldur
áfram:
,,Skyndilega ryðja lögreglu-
þjónar braut i gegnum mann-
þröngina. A hæla þeirra ekur
'lögreglujeppi og viðstöndum i um
tveggja metra fjarlægð. Með
lögregluþjónunum i bilnum er
maður klæddur að sið Araba, i
hvitum kufli með höfuðfat. Við
sáum aðeins dökkleitt andlitið
með stingandi augum.
‘Billinn ekur að ferningnum og
maðurinn er leiddur út. Mann-
fjöldinn tekur mjög að ókyrrast
og við gerum okkur grein fyrir að
manninn eigi að hálshöggva.
Arabarnir fara að hoppa upp til
að sjá betur. Okkur var farið að
liða illa og við hoppuðum ekki.
Eftir skamma stund hrópuðu
allir og klöppuðu, andrúmsloftið
var fullt af einhverum óhugnaði
og okkur varð flökurt. Það siðasta
sem við höfðum séð til fangans
var að hann kraup i ferhyrningn-
um og við höfðum satt að segja
ekki löngun til að sjá höfuðið
sneitt af bolnum. Við vorum
miður okkar þegar við komum
aftur á hótelið eftir þennan
óskemmtilega atburð”.
Myrti fjölskylduna
Björn sagði að þeir hefðu verið
að velta þvi fyrir sér hvers vegna
þessi aftaka fór fram á mánudegi
en ekki á föstudegi eins og venjan
var. En skýringin fékkst daginn
eftir þegar blað sem gefið er út á
ensku i Jeddha barst á hótelið.
,,Ég rak augun i litla eindálks
frétt i blaðinu. Þar stóð að daginn
áður hefði maður verið tekinn af
lifi fyrir að myrða fjölskyldu
sina, móður og fimm aðra. Jafn-
framt hafði hann sært fimm ná-
granna sem reyndu að skakka
ieikinn. Þessi hroðalegi atburður
hefði átt sér stað siðdegis á föstu-
dag þegar hinum venjulegu
refsingum var lokið og ekki þótt
rétt að geyma aftöku morðingj-
ans fram til næsta föstudags. Satt
best að segja leið mér betur eftir
að hafa lesið um ástæðuna fyrir
aftökunni”, sagði Björn Stefáns-
son.
Strangar refsinar
Arabarnir i Saudi Arabiu fara
sftir þvi sem Kóraninn býður þeg-
ar refsingar eru ákveðnar. Sam-
kvæmt þvi sem kunnugir sögðu
Birni Stefánssyni fara refsingar
fram opinberlega öðrum til við-
vörunar og eru þær strangar.
Áfengisneysla er bönnuð og þeim
refsað sem bannið brjóta. Er það
gert á þann hátt að hinir ölkæru
eru leiddir á torgið og þeir barð-
irmeð staurum þar til þeir hniga
niður meðvitundarlausir.
Þjófar fá aðvörun við fyrsta og
annað brot ef ekki er um stór-
þjófnað að ræða. Láti þeir sér
ekki segjast er engin miskunn
sýnd. Þá er önnur höndin hoggin
af og ef legátinn stelur enn er hin
látin fjúka lika.
Morðingjar og nauðgarar eiga
sér ekki lifs von. Þeir eru háls-
höggnir og þar farið eftir fyrir-
mælum hinnar helgu bókar Mú-
hameðstrúarmanna Kóransins.
Miklar andstæður
1 Jeddha búa nú 1.100 þúsund
manns og andstæður eru gifurleg-
ar. Aldagamlar siðvenjur eru
hafðar i heiðri af oliufurstum sem
aka um i dýrum bilum og
byggja glæsihallir með öllum
þægindum. Viða eru uppi skilti
sem banna körlum og konum að
leiðast, en algengt er að sjá tvo
karlmenn leiðast hönd i hönd.
Það gefur auga leið, að margs
þarf að gæta i umgengni við hina
innfæddu, en Flugleiðir hafa
þarna sem annars staðar i ver-
öldinni öðlast traust ráðamanna.
Við breytum ekki siðvenjum
Araba enda kærðum við okkur
ekki um ef þeir vildu fara að
umbylta okkar venjum hér
heima. En þetta með aftökurnar
er nokkuð sem við skiljum seint.
Loftleiðaþotan Snorri Þorfinnsson sem flutti
pilagrímana frá Alsír til Jeddha var merkt Air
Algerie meðan á flutningunum stóð.
Hér hefur einn innfæddur keypt sér sjónvarps-
tæki og ber heim á leið. Dagskrá sjónvarpsins
er að mestu trúarleg# en klukkan átta á kvöldin
eru fréttir á ensku. Þar er svo til eingöngu
fjallað um hvað konungsfjölskyldan hefur að-
hafst þann daginn.
Tveir karlmenn leiðast eins og algengt er i
Saudi Arabiu en konum og körlum er bannað
að leiðast á almannafæri.
MJMJW
VÍSIB Laugardagur 18. mars 1978
Rœtt við Björn Stefánsson,
sem var viðstaddur er maður
var hálshöggvinn á torgínu
í Jeddha
|FYLLTUMST^^^
OHUGNADI VIÐ AF
„Föstudagur eru hinir opinberu refsingardag-
ar og svara til sunnudaga hjá okkur. Þá eru
stórglæpamenn hálshöggnir, þjófar handar-
höggnir og áfengisneytendur barðir með stayr-
um. Athöfnin hefst eftira'ð menn koma ur
moskunum á hádegi og múgur og margmenni
safnast saman á aðaltorgjnu til að fylqjast með.
Aðra daga er torgið notað sem bílastæði.Við fyllt-
umst óhughaði við aftökuna sem við urðum óvart
viðstaddir..."
Sviðið sem við Björn Stefánsson starfsmaður
Flugleiða erum styddir á, er aðaltorgið í borginni
Jeddha í Saudi Arabíu. Dagurinn er ekki hinn
hefðbundni refsingardagur, föstudagur, heldur
er mánudagur i desember árið 1977.
Björn var stöðvarstjóri Flugieiða i Jeddha og
þangað flytja Flugleiðir pilagríma ítugþúsunda-
tali frá Kano i Nígeriu og Oran í Alsír. Sólin er
jafn brennandi heit og aðra daga þennan mánu-
dag, hitinn um 40 stig er Björn ákveður að fara
inn í borgina að versla í fygld með tveim Flug-
leiðamönnum, Grétari Kristjánssyni og Júl* Sæ-
berg Þorsteinssyni. Þetta varð eftirminnileg
verslunarferð.
TÖKUNA
Viðtal: Sœmundur Guðvinsson