Morgunblaðið - 16.02.2001, Síða 42

HESTAR
42 FÖSTUDAGUR 16. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MEISTARAMÓT Taflfélagsins
Hellis stendur nú yfir. Vaxandi
þátttaka hefur verið í mótinu und-
anfarin ár og fjöldi keppenda að
þessu sinni er 37 sem þýðir að
þátttökumetið er slegið þriðja árið
í röð. Mótið verður reiknað til al-
þjóðlegra skákstiga.
Þegar fimm umferðum af sjö er
lokið er Davíð Ólafsson efstur og
hefur vinningsforskot á næstu
menn. Hann hefur unnið allar sín-
ar skákir. Helstu úrslit í fimmtu
umferð urðu þessi:
1 Sigurður D. Sigfúss. - Davíð Ólafss. 0-1
2 Vigfús Vigfúss. - Sævar Bjarnas. 0-1
3 Þorvarður Ólafss. - Sigurbj. Björnss. 0-1
4 Björn Þorfinnss. - Kjartan Guðm.s. ½:½
5 Dagur Arngrímss. - Jón Á. Halldórss.
½:½
6 Rúnar Gunnarss. - Andrés Kolbeinss.
½:½
Staða efstu manna þegar tvær
umferðir eru til loka mótsins er
þessi:
1. Davíð Ólafsson 5 v.
2.-3. Sigurbjörn J. Björnsson,
Sævar Bjarnason 4 v.
4.-10. Sigurður Daði Sigfússon,
Jón Árni Halldórsson, Björn Þor-
finnsson, Róbert Harðarson,
Kjartan Guðmundsson, Dagur
Arngrímsson og Andrés Kolbeins-
son 3½ v.
11.-17. Þorvarður F. Ólafsson,
Vigfús Ó. Vigfússon, Halldór Garð-
arsson, Rúnar Gunnarsson, Rafn
Jónsson, Sveinbjörn Jónsson, Ósk-
ar Maggason 3 v. o.s.frv.
Davíð stendur því best að vígi
fyrir lokasprettinn. Hann á góðan
möguleika á að tryggja sér í fyrsta
skipti meistaratitil Hellis, þar sem
helsti keppinautur hans og þrefald-
ur Hellismeistari, Björn Þorfinns-
son, er 1½ vinningi á eftir honum.
Hins vegar er ljóst að baráttunni
um efsta sætið er engan veginn
lokið þar sem Davíð á eftir að
mæta bæði Sigurbirni og Sævari
Bjarnasyni. Það er því ljóst að síð-
ustu umferðirnar verða spennandi
en sjötta umferð verður tefld á
mánudag og lokaumferðin á mið-
vikudag. Teflt er í Hellisheimilinu
og hefjast umferðir klukkan 19:30.
Áhorfendur eru velkomnir.
Norðurlandamót í skólaskák –
einstaklingskeppni
Einstaklingskeppni í norrænni
skólaskák 2001 verður haldin að
Laugum í Sælingsdal dagana 16.-
19. febrúar. Keppt verður í fimm
aldursflokkum og á hvert Norður-
landanna rétt á að senda tvo kepp-
endur í hvern flokk. Þó hafa móts-
haldarar rétt á þriðja manni í þeim
flokkum þar sem keppendatala
stendur á stöku.
Íslendingar hafa verið mjög sig-
ursælir á þessum mótum og eign-
ast fjölmarga Norðurlandameist-
ara. Í fyrra sigruðu Guðmundur
Kjartansson og Jón Viktor Gunn-
arsson í sínum flokkum og Dagur
Arngrímsson varð í öðru sæti.
Fulltrúar Íslands í keppninni í ár
verða eftirtaldir:
Riðill A (1981-83)
Stefán Kristjánsson
Bragi Þorfinnsson
Sigurður Páll Steindórsson
Riðill B (1984-85)
Guðjón Heiðar Valgarðsson
Halldór Brynjar Halldórsson
Riðill C (1986-87)
Dagur Arngrímsson
Elvar Þór Hjörleifsson
Hjörtur Jóhannsson
Riðill D (1988-89)
Guðmundur Kjartansson
Ágúst Bragi Björnsson
Víðir Petersen
Riðill E (1990-)
Jón Heiðar Sigurðsson
Örn Ágústsson
Skákstjóri á mótinu verður Har-
aldur Baldursson. Það verður fróð-
legt að fylgjast með árangri ís-
lensku keppendanna. Við eigum
tvo stigahæstu keppendurna í A-
riðli, þannig að ekki kæmi á óvart
þótt sigur næðist þar. Það sama
má segja um C-riðil, þar sem Dag-
ur Arngrímsson er stigahæstur og
í D-riðli er Guðmundur Kjartans-
son eini keppandinn með alþjóðleg
skákstig.
Skákmót á næstunni
24.2. SA. Hraðskák, yngri fl.
25.2. Hellir. Kvennameistaramót
25.2. SA. Akureyrarmót í
hraðsk.
26.2. Hellir. Atkvöld
Morgunblaðið/Daði Jónsson
Davíð Ólafsson er efstur á meistaramóti Hellis.
Davíð Ólafsson
með fullt hús í
Hellismótinu
SKÁK
H e l l i s h e i m i l i ð
5.-21.2. 2001
SKÁK
Daði Örn Jónsson
MEISTARAMÓT HELLIS
ÁGÚST Sigurðsson telur að hrossa-
ræktendur á Íslandi séu á ákveðnum
tímamótum. Umhverfið sé að breyt-
ast og ný staða blasi við þegar farið
sé að falast eftir sæði úr stóðhestum
á Íslandi. Þó sé vitað að áhugi út-
lendinga á því hafi verið að aukast
jafnt og þétt um nokkurt skeið.
„Auðvitað fer þetta allt eftir því
hvaða stefnu hrossaræktendur vilja
taka,“ sagði hann, „en lagalega séð
er ekkert sem getur stöðvað útflutn-
ing á sæði úr stóðhestum. Hugsan-
lega gætu hrossaræktendur þó
bundist samkomulagi um að selja
ekki sæði til útlanda. Hjá sumum
hrossakynjum hefur verið tekin upp
svokölluð „náttúrustefna“ sem bann-
ar að tekið sé úr þeim sæði eða fóst-
urvísar. Einnig er líklegt að ef ein-
staklingar eða hópur einstaklinga
sem á góða stóðhesta og er alfarið á
móti útflutningi á sæði geri það
ekki.“
Engin lög banna inn- og
útflutning á erfðaefni
Fagráð í hrossarækt hefur verið
spurt álits um beiðni sem barst um
að flytja út sæði úr íslenskum stóð-
hesti. Það hafði áður rætt þann
möguleika að falast yrði eftir sæði og
því látið athuga hvort eitthvað í lög-
um eða reglugerðum gæti hindrað
slíkt. Niðurstaðan var sú að svo virð-
ist ekki vera.
Einnig spurðist Fagráð fyrir um
hvort flytja mætti inn til landsins
erfðaefni, sæði eða fósturvísa. Ágúst
segir að niðurstaða úr þeirri athugun
væri sú að málið væri mjög flókið.
Allt erfðaefni þyrfti að fara í áhættu-
mat og það væri mjög dýrt. Því yrði
ekki farið út í slíkt mat nema til
kæmi bein beiðni um innflutning. Í
raun og veru væri því lagalega séð
ekki útilokað að flytja inn erfðaefni,
en talið er mjög hæpið að slíkt yrði
leyft vegna þess hve mikið er um alls
kyns sóttir í hrossum erlendis sem
hross á Íslandi hafa algerlega slopp-
ið við. Talin er veruleg hætta á að
sjúkdómar bærust með erfðaefni til
landsins og ólíklegt að innflutningur
yrði leyfður vegna þess.
„Dýralæknar hafa ekki náð tökum
á að djúpfrysta sæði,“ sagði Ágúst.
„Þar er fyrst og fremst um að ræða
vandamál við að finna rétt íblöndun-
arefni áður en sæðið er fryst. Það
liggur við að það sé svo mismunandi
hvað hentar að finna þurfi sérstakt
íblöndunarefni fyrir hvern hest.
Meiri rannsókna er þörf því þetta er
tækni sem við þurfum að búa yfir.
Sérstaklega vegna þess öryggis sem
felst í að hægt sé að geyma erfðaefni
úr stóðhestum ef eitthvað kæmi fyrir
þá eða ef þeir yrðu seldir úr landi.“
Annars sagði Ágúst að hægt væri
að fljúga með ferskt sæði á nokkrum
klukkutímum til útlanda, ekki síður
en innanlands. Árangur úr sæðing-
um með fersku sæði hafi verið góður
hér á landi miðað við það sem gengur
og gerist í útlöndum. Ágúst er þó
sannfærður um að útflutningur á
sæði verði ekki að gagni fyrr en
frysting kemur til.
„Ég er ekki í vafa um að ef farið
verður að flytja út sæði verði það til
þess að breiða út góða hesta og bæta
íslenska hrossastofninn í heild. Það
mun örugglega auka hróður íslenska
hestsins í heiminum. Auðvitað er það
spennandi fyrir erlenda ræktendur
að hafa aðgang að öllum góðum stóð-
hestum. Ég held að það mundi auka
áhuga á að rækta góða hesta.
Í ljósi innflutningsbanns þurfa Ís-
lendingar að standa sig enn betur til
að halda forskotinu í ræktun ís-
lenska hestsins. Það er erfitt að
ímynda sér hvaða áhrif útflutningur
á sæði hefur á markaðsstöðu ís-
lenskra hrossaræktenda. Hugsan-
lega hefði hann áhrif á sölu á trypp-
um undan þeim stóðhestum sem selt
verður sæði úr og einnig á sölu á
stóðhestum sem hefur verið mikill
markaður fyrir. Að vísu eru það yf-
irleitt hestar sem hafa verið notaðir
hér á landi og notkun hefur minnkað
á.“
Stærra skref að ákveða að
flytja út stóðhesta á sínum tíma
Mikill ágreiningur var um hvort
selja ætti stóðhesta úr landi á sínum
tíma. Ágúst sagði að það hafi í raun
og veru verið mun stærra skref en ef
sæði verður flutt út. Hann telur að
þetta hafi verið rétt ákvörðun því
ræktunarframfarir hafi líklega orðið
mun meiri í íslenska hrossastofnin-
um í heild við þennan útflutning. Auk
þess sem þetta hafi breitt út íslenska
hrossakynið og því fylgdi meiri út-
flutningur á hrossum. Hann sagðist
sannfærður um að svo hefði ekki ver-
ið hefði einungis verið leyft að flytja
út geldinga. Auðvelt væri að sjá að
hvar sem íslenski hesturinn er vakn-
ar áhugi á ræktun hans.
„En við eigum bestu hrossin og
höfum úr miklum fjölda að spila.
Hvergi er fleira fólk sem kemur að
hestamennskunni og hér, auk þess
sem umhverfi hestsins hér á landi er
sérstakt og hér er hans uppruni. Ef
við stöndum okkur vel og spilum úr
gæðum á öllum stigum verður áfram
litið upp til okkar og fólk heldur
áfram að koma hingað til að sækja í
hross og hestamennsku.
Það er nauðsynlegt að ræða þessi
mál til hlítar og má búast við snörp-
um umræðum meðal hestamanna á
fundunum sem forysta hestamanna
hefur boðað til víða um land á næst-
unni.
Vissulega skapar þessi nýja staða
óvissu, en ég er sannfærður um að
það sé bjart framundan í hrossa-
ræktinni,“ sagði Ágúst.
Breytir engu
„Ég held að þetta breyti engu,“
sagði Gunnar Arnarsson, hrossaút-
flytjandi og -ræktandi. „Eins og er
er ekki til neitt sæði til að flytja út
ennþá. Dýralæknar hafa ekki náð
tökum á að frysta það ennþá svo not-
hæft sé. Líkurnar á að hægt sé að
fylja með frystu sæði eru um 30%
þannig að margt er í veginum og
málið alls ekki einfalt. Þeir sem vilja
fá fryst sæði þurfa í fyrsta lagi að
hafa aðgang að sæði úr þeim stóð-
hesti sem þeir óska að nota, síðan
þarf að frysta það og þá að flytja út
og svo eru ekki meiri líkur en þetta á
að hryssan fyljist. Það er því engin
hætta á að sæði úr stóðhestum verði
flutt út í stórum stíl á næstunni.“
Ný staða í
íslenskri
hrossarækt
Sumir hafa áhyggjur af markaðsstöðu
íslenskra hrossaræktenda vegna beiðni
um útflutning sæðis úr stóðhesti, en aðrir
sjá fyrir sér meiri útbreiðslu íslenska
hrossakynsins og ábatasama sæðissölu.
Ásdís Haraldsdóttir leitaði álits Ágústs
Sigurðssonar, hrossaræktarráðunautar BÍ,
og Gunnars Arnarssonar hrossaútflytjanda.
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
Beiðni Andreas Trappe um að fá að flytja út sæði úr stóðhesti sínum, Galsa frá Sauðárkróki, hefur vakið ýmsar
spurningar um stöðu íslenskra hrossaræktenda. Hér situr Baldvin Ari Guðlaugsson Galsa.