Morgunblaðið - 14.06.2001, Blaðsíða 6
FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 14. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FLEST stærri bifreiðaumboðin hafa
þurft að grípa til uppsagna í kjölfar
um 50% samdráttar í sölu á nýjum
bílum fyrstu fimm mánuði ársins.
Ekki er útséð um að ekki þurfi að
grípa til enn frekari uppsagna þar
sem ekki er útlit fyrir að salan glæðist
að ráði á næstunni. Meðaltalssala síð-
ustu fimm ára er 12.144 bílar á ári og
9.411 bílar síðustu tíu ár. Fyrstu fimm
mánuði ársins hafa selst 3.346 nýir
bílar sem er aðeins tæplega 28% af
meðaltalssölu síðustu fimm ára. Erna
Gísladóttir, framkvæmdastjóri B&L
og formaður Bílgreinasambands Ís-
lands, segir að flestöll bifreiðaumboð-
in hafi gripið til uppsagna í kjölfar
samdráttar í bílasölu. „Við erum að
horfa upp á samdrátt sem er 50%
fyrstu fimm mánuði ársins. Salan
fyrstu tvær vikur þessa mánaðar eru
alls ekki marktæk vegna mikilla af-
hendinga á bílaleigubílum en að þeim
frátöldum seldust 70-80 nýir bílar síð-
ustu tvær vikur, sem er minni sala en
í lélegasta desembermánuði. Það
myndi flokkast undir bjartsýna spá
að tala um sölu á 9 þúsund bílum á
þessu ári,“ segir Erna.
Uppsagnir starfsfólks hafa staðið
yfir hjá B&L frá því um mitt síðasta
ár og ekki hefur verið ráðið í stað
þeirra sem hafa hætt. Alls hafa um 20
manns hætt í starfi hjá fyrirtækinu
frá því í júní í fyrra. Hún segir að eng-
in niðursveifla hafi orðið í þjónustu-
hluta fyrirtækisins og er núna langur
biðlisti eftir viðgerðum. „Sé líftími
bílsins 10 ár þá er sala á 13 þúsund
bílum eðlilegt ástand. Það er hin eðli-
lega endurnýjunarþörf en það skekk-
ir myndina að hér er fólksfjölgun og
stöðugt fleiri fá bílpróf. Talað er um
að 3 þúsund nýir ökumenn bætist við
á hverju ári,“ segir Erna.
Samanburður við tvö
síðustu ár ekki marktækur
Hjá Bílheimum og Ingvari Helga-
syni hf. hefur verið fækkað um fimm
til sjö manns og ekki hefur verið ráðið
til sumarstarfa. „Við ætlum að sjá til
hvort markaðurinn fari að hressast
en ekki eru sérstök merki um það,“
segir Júlíus Vífill Ingvarsson, fram-
kvæmdastjóri Bílheima og Ingvars
Helgasonar.
Hann telur nokkuð ljóst að mikill
samdráttur verði í bílasölu frá fyrra
ári, en hann bendir á að árin 1999 og
2000 voru mestu bílasöluár sem kom-
ið hafa hérlendis. Það sé því óeðlilegt
að miða við þau til að fá raunhæfan
samanburð. „Þessi stóru ár valda því
líka að þessi litli markaður á Íslandi
mettast. Það er því eðlilegt að sam-
dráttur verði og við bjuggumst allir
við því í bílgreininni. Ofan á þennan
samdrátt kemur síðan þróun gjald-
miðlanna og blikur í lofti í efnahags-
málum ásamt verkföllum sem draga
ákveðinn kjark úr bílakaupendum.
Þetta kemur ofan á spá okkar um
samdrátt sem flestir bjuggust við að
yrði á bilinu 15-20% en það er sýnt að
hann verður mun meiri. Bílgreinin
hefur byrjað árið með hærri birgðir í
nýjum og notuðum bílum en menn
hefðu kosið en mér sýnist flestir vera
farnir að nálgast eðlilega stöðu í þess-
um efnum. Áherslan hefur færst yfir
á notuðu bílana hjá okkur þar sem
verð á þeim lækkaði um áramótin.
Það er núna orðin mjög viðunandi
staða hjá okkur í notuðum bílum ,“
segir Júlíus Vífill.
Fastráðnir starfsmenn bílasviðs
Heklu eru átta færri nú en á sama
tíma á síðasta ári, en færri sumaraf-
leysingamenn hafa verið ráðnir nú en
undanfarin ár.
Sigfús Sigfússon forstjóri kveðst
ekki búast við miklum breytingum frá
því sem nú er í sölu á nýjum bílum á
þessu ári. „Á tímum samdráttar
verða fyrirtæki að herða sultarólina
og menn ættu að hafa þol til að taka á
sig áhrif minnkandi markaðar,“ sagði
Sigfús.
Engar uppsagnir hjá Toyota
Engar uppsagnir hafa verið hjá P.
Samúelssyni hf., umboðsaðila Toyota.
Bogi Pálsson forstjóri fyrirtækisins
segir að þetta helgist af því að meðan
samdrátturinn í sölunni sé um 50%
hafi hann þó ekki verið nema 16% hjá
fyrirtækinu.
„Við höfum trú á því að velgengni
okkar sé að miklu leyti byggð á veru-
lega hæfileikaríku starfsfólki. Það er
því engin heppni að okkur hefur
gengið svo vel og við búum við minni
samdrátt en aðrir. Þess vegna viljum
við fyrst og síðast halda í þetta góða
fólk,“ segir Bogi.
Hann kveðst ekki telja að ástandið
nú verði viðvarandi. Sú endurnýjun á
bílaflotanum sem nú er í gangi sé
langt undir lágmarksendurnýjunar-
þörfinni með tilliti til þeirra sem koma
nýir inn á markaðinn og bíla sem
lenda í tjóni og fara út af markaðnum.
„Það er mín skoðun að það geti ekki
verið áfram svo lítil sala. En á hinn
bóginn hefur verið of mikið af óvissu-
fréttum upp á síðkastið. Það er komin
meiri ráðdeild í hugsun fólks og ég
hef trú á því að þegar fer að líða á árið
fari rykið að setjast og menn að sjá að
ástandið er ekki eins alvarlegt og talið
var,“ segir Bogi.
Hann segir að flestir séu sammála
því að gengisbreytingarnar hafi verið
full stórtækar og von sé til þess að
þær gangi að einhverju leyti til baka.
Hann bendir á að raungengi íslensku
krónunnar hafi ekki verið lægra síðan
1983. „Öll framleiðniaukning og allt
sem gert hefur verið í efnahagslífinu
á síðastliðnum tuttugu árum hlýtur að
standa undir sterkari gjaldmiðli nú en
þá.“
Egill Jóhannsson framkvæmda-
stjóri hjá Brimborg segir að ennþá
hafi ekki komið til uppsagna hjá fyr-
irtækinu. „Það er náttúrulega gífur-
legur samdráttur í nýbílasölunni en
við höfum verið að halda okkar hlut-
deild og auka hana í þjónustunni. Við
erum að halda sjó í notuðum bílum og
minnka birgðir þar. Við sáum að ein-
hverju leyti fyrir samdrátt í sölu
nýrra bíla og höfum minnkað birgðir
þannig að þær eru í samræmi við sölu.
Við höfum skorið niður kostnað gríð-
arlega. Við höfum því reynt að gera
allt annað en að segja upp starfsfólki.
Við höfum reyndar ekki ráðið fyrir þá
sem hafa hætt. Í augnablikinu er ég
svartsýnn á að nýbílasalan aukist.
Verðið hefur hækkað í takt við geng-
isbreytingar og sömuleiðis er vaxta-
stigið hátt og menn hika við að taka
lán fyrir bílakaupum,“ segir Egill.
50% samdráttur í sölu á nýjum bílum fyrstu fimm mánuði ársins
Uppsagnir
og ekki ráðið
í laus störf
Flest hinna stóru bílaumboða hafa neyðst til
að grípa til uppsagna í kjölfar minni sölu á
nýjum bílum. Guðjón Guðmundsson kann-
aði viðhorf stjórnenda til markaðarins.
!"# "$#$ !
% & "$#$
! % ' "$#$ ! %
(
SAMSTARFSSAMNINGUR um
verkefni sem felst í að auka meðvit-
und foreldra og kennara um óæski-
legt efni á Netinu, var undirritaður
af foreldrasamtökunum Heimili og
skóli og Símanum í gær. Hér er átt
við efni á borð við ofbeldi og klám en
í undirbúningi er útgáfa á stuðn-
ingsefni og notkunarleiðbeiningum
fyrir foreldra og kennara, að sögn
Jónínu Bjartmarz, formanns Heim-
ilis og skóla.
„Við þykjumst vita að þrátt fyrir
alla þá kosti sem Netið hefur í námi
og þekkingaröflun almennt, þá er
ýmislegt efni á Netinu sem börnum
og unglingum er ekki hollt og við
viljum benda foreldrum og kenn-
urum á að það sé þeirra hlutverk að
þekkja þessa nýju tækni jafnvel og
börnin gera, til að við vitum hvað
þarna fer fram,“ sagði Jónína. Atli
Sigurðsson, sem stýrir verkefninu
segir að til standi að kynna verk-
efnið vel bæði í skólum og inni á
heimilum. Þetta verði meðal annars
gert með því að gefa út bækling um
efnið og setja upp heimasíðu þar
sem foreldrar geti nálgast upplýs-
ingar um hvers beri að gæta varð-
andi netnotkun barna. „Það vill svo
til að í flestum tilfellum eru börnin
klárari en foreldrarnir í að nota Net-
ið,“ sagði Atli.
Erfitt að sía út óæskilegt efni
Aðstandendur verkefnisins benda
á að hin öra tækniþróun og framfar-
ir valdi því að uppalendur standi nú
ver að vígi en þeir gerðu áður og
nauðsynlegt sé að bregðast við þessu
með því að auka þekkingu og með-
vitund þeirra um þessi mál. Á fund-
inum var bent á að enn sem komið er
sé tækni við síun á óæskilegu efni
ófullkomin, fjölbreyttar aðferðir
sem hægt er að beita við dreifingu á
efni valdi því að ekki hafi tekist að
þróa hugbúnað sem geti lokað fyrir
alla hluta netsins. Heimili og skóli er
samstarfsaðili í Evrópuverkefni sem
samanstendur af sjálfstæðum félög-
um og samtökum foreldra frá Bret-
landi, Spáni, Hollandi og Íslandi.
Samningurinn sem undirritaður var
í gær stendur til haustmánaða 2002
en heildarkostnaður verkefnisins er
áætlaður um 4,4 milljónir. Síminn,
sem er aðalstyrktarðili verkefnisins
á Íslandi mun leggja 1,5 milljón
króna til þess og sagði Heiðrún
Jónsdóttir, forstöðumaður kynning-
armála hjá Símanum, verkefni eins
og þetta falla vel að markmiðum fyr-
irtækisins um stuðning við listir,
íþróttir og menningu. Verkefnið er
auk þess styrkt af menntamálaráðu-
neyti, samgönguráðuneyti og Evr-
ópusambandinu og lýstu fulltrúar
ráðuneytanna á fundinum yfir
ánægju með að samtökin Heimili og
skóli tækju að sér að hafa milli-
göngu um verkefni á borð við þetta,
vegna hinna nánu tengsla sem sam-
tökin hafa við foreldrafélög, skóla
og heimili í landinu.
Landssamtökin Heimili og skóli og Síminn í samstarf gegn notkun barna á óæskilegu efni á Netinu
Aukin meðvitund
uppalenda mikilvæg
Morgunblaðið/Billi
Heiðrún Jónsdóttir, forstöðumaður kynningarmála hjá Símanum og
Jónína Bjartmarz, formaður Heimilis og skóla.
RJÚPNATALNINGAR á vegum
Náttúrufræðistofnunar Íslands í vor
sýndu fækkun eða kyrrstöðu miðað
við árið á undan. Rjúpnastofnar eru í
lágmarki víðast hvar um landið, að-
eins á Austurlandi er varpstofninn
yfir meðallagi að stærð. Í friðuðu
hólfi við Reykjavík fjölgaði rjúpu
umtalsvert. Íslenski rjúpnastofninn
sveiflast mikið og hafa yfirleitt liðið
um tíu ár milli toppa.
„Rannsóknir sýna að vetrarafföll
ráða stofnbreytingum. Munur á
stofnstærð milli hámarks- og lág-
marksára hefur verið þre- til tífald-
ur. Vortalningar á óðalsbundnum
körrum á sömu svæðum ár eftir ár
hafa verið notaðar sem mælikvarði á
stofnstærð,“ segir í frétt frá Nátt-
úrufræðistofnun.
Þar kemur einnig fram að vortaln-
ingar hafa sýnt að stofnbreytingar
voru samstiga um allt land á 7. og 8.
áratugnum. Síðustu 15-20 árin hefur
samsvörunin ekki verið jafn góð og
áður var. Greinilegir toppar voru
1966 og 1986. Eftir hámarkið vorið
1986 fækkaði ár frá ári og lágmarki
var náð 1991 til 1994 og nýtt hámark
var 1997 til 1998.
Í vor var talið á 29 svæðum í öllum
landshlutum.
Rjúpna-
stofnar í
lágmarki
víðast hvar
VERSLUNIN Habitat flytur um set
í næsta mánuði úr Kringlunni í Aska-
lind 1 í Kópavogi, þar sem verslunin
verður í eigin húsnæði og mun þá
verslunin stækka nokkuð. Að sögn
Árna Ólafs Lárussonar, eiganda
Habitat, er ástæðan sú að erfitt sé að
reka húsgagnaverslun í Kringlunni
þar sem aðstaðan bjóði ekki upp á að
hafa verslun og lager á sama stað.
Í nýja húsnæðinu verði hins vegar
verslun og lager í sömu byggingu, til
hagræðis bæði fyrir viðskiptavini og
starfsfólk verslunarinnar og því
hægt að afgreiða vöruna um leið og
hún er keypt.
Habitat hefur sagt upp leigusamn-
ingi sínum í Kringlunni en Árni segir
það koma í ljós með haustinu hvort
Habitat verði áfram með verslun í
Kringlunni. „Ég býst ekki við að það
sé markaður fyrir tvær svona búðir,
þannig að ég á nú von á því að þess-
ari búð verði lokað fljótlega eftir að
búið verður að opna uppfrá. En ég vil
á þessu stigi ekkert loka dyrunum
varðandi það.“
Habitat
í Askalind
♦ ♦ ♦