Morgunblaðið - 15.06.2001, Síða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. JÚNÍ 2001 11
TVEIR menn, sem játað hafa á sig
fimm vopnuð rán í söluturnum í byrj-
un ársins, báru fyrir dómi í gær að
þeir hefðu þurft á peningunum að
halda til að greiða fíkniefnaskuldir
og til að fjármagna fíkniefnaneyslu.
Þeim hafi verið hótað vegna
skuldanna og því hafi þeir þurft að
útvega fé með einhverjum hætti.
Ríkissaksóknari ákærir mennina,
sem eru báðir fæddir árið 1979, fyrir
fimm vopnuð rán og eina tilraun til
ráns. Mennirnir hafa játað að hafa
farið grímuklæddir og vopnaðir hníf-
um inn í söluturnana, ógnað starfs-
fólki með hnífunum og þannig neytt
það til að afhenda sér peninga. Í einu
tilfellinu ógnuðu þeir afgreiðslu-
stúlku með bareflum. Ránsfengur
þeirra nam alls um 235.000 krónum.
Lögreglan í Reykjavík handtók
mennina 11. febrúar sl. og hafa þeir
síðan setið í gæsluvarðhaldi.
Ránin frömdu þeir öll seint að
kvöldi. Samkvæmt framburði þeirra
var aðeins fyrsta ránið skipulagt, hin
voru öll ákveðin með litlum fyrir-
vara. Þeir hafi ekið um og athugað
hvar fátt fólk væri á ferli og hvar
væri auðvelt að komast undan áður
en þeir létu til skara skríða. Í eitt
skiptið hörfuðu þeir af vettvangi þar
sem þeir komu að læstum dyrum.
Þeir höfðu reyndar rænt þennan
sama söluturn tveimur vikum áður.
Engin meiddist í ránunum. Af-
greiðslufólkið sem bar vitni fyrir
dómnum sögðust þó öll hafa verið
skelkuð enda mennirnir ógnandi.
Ein afgreiðslustúlkan lagði fram
bótakröfu að upphæð 200.000 krónur
þar sem hún hafi ekki enn jafnað sig
á því andlega áfalli sem hún varð fyr-
ir við ránið. Hún sé hrædd við að
vera ein og treysti sér ekki lengur til
að vinna í söluturninum á kvöldin.
Einkennin hrjái hana þó ekki jafn-
mikið nú og fyrst eftir ránið.
Mennirnir sögðust báðir hafa rætt
það áður en þeir hófu ránin að veitti
einhver mótspyrnu myndu þeir ekki
beita ofbeldi heldur hætta við og
leggja á flótta.
Lágmarksrefsing er sex
mánaða fangelsi
Kolbrún Sævarsdóttir, fulltrúi rík-
issaksóknara, sagði við málflutning-
inn að báðir hefðu mennirnir verið
undir áhrifum fíkniefna þegar þeir
frömdu ránin. Kannski hefði ekki
þurft mikið að koma upp á til að allt
færi úr böndunum.
Í öllum tilvikum nema einu rændu
mennirnir söluturn þar sem aðeins
einn afgreiðslumaður var að störfum
og enginn viðskiptavinur innandyra.
Þegar þeir rændu söluturn við Háa-
leitisbraut voru hinsvegar þrír við
störf. Eigandi söluturnsins, dóttir
hans og vinkona hennar, 15 og 16 ára
gamlar. Eigandinn og vinkona dótt-
ur hans báru fyrir dómi að annar
þeirra hefði rifið í hár dótturinnar og
haldið hnífi við háls hennar. Dóttirin
sagðist ekki hafa orðið vör við hníf-
inn en maðurinn hefði rifið í hár
hennar og haldið henni upp við af-
greiðsluborðið. Þessu neitaði maður-
inn eindregið fyrir dómi.
Með brotum sínum rufu mennirnir
skilorð en þeir höfðu verið dæmdir
fyrir að standa saman að því að ræna
pitsasendil. Lágmarksrefsing fyrir
vopnað rán er sex mánuðir en há-
marksrefsing er 10 ár. Ítrekun brota
hefur áhrif til refsiþyngingar.
Rændu söluturna til að
borga fíkniefnaskuldir
FJÁRHAGSRAMMI í fjár-
hagsáætlun Reykjavíkurborgar
fyrir árið 2002 hækkar um rúma
2,2 milljarða króna frá þriggja
ára áætlun sem lögð var fram
um síðustu áramót. Að sögn
Ingibjargar Sólrúnar Gísladótt-
ur borgarstjóra stafar hækkun-
in að langmestum hluta af
launahækkunum í samræmi við
kjarasamninga. Rekstrargjöld
fyrir árið 2002 eru áætluð
21.375.570 milljónir króna en
voru áætlaðuð í þriggja ára
áætlun 19.142.364 kr. fyrir árið
2002. Frávikið er 2.233.206 kr.
Hækkun fjárhagsrammans frá
fjárhagsáætlun 2001 er tæpir
þrír milljarðar króna. Hlutfall
rekstrargjalda af skatttekjum
borgarinnar hækkar úr 75,6%
frá þriggja ára áætluninni í
81,1%.
Mest frávik frá þriggja ára
áætlun eru í liðnum fræðslumál
sem hækkar um rúman 1,4
milljarð kr. Þá er aukið framlag
til Leikskóla Reykjavíkur tæpar
312 milljónir kr. sem helgast að
mestu af nýjum kjarasamning-
um. Séu frávik einstakra liða frá
fjárhagsáætlun 2001 skoðuð
kemur í ljós að fjárhagsrammi
fyrir stjórn borgarinnar hækk-
ar um rúmar 17 milljónir kr. frá
fjárhagsáætlun 2001, hækkun
til skipulags- og byggingamála
er rúmar 13 milljónir kr., hækk-
un til menningarmála tæplega
13 milljónir kr., hækkun til
fræðslumála tæpur 1,8 milljarð-
ur, hækkun til æskulýðs-,
íþrótta- og tómstundamála 136
milljónir kr., hækkun til Leik-
skóla Reykjavíkur 398 milljónir
kr. og hækkun til Félagsþjón-
ustunnar 130 milljónir kr.
Fjárhagsrammi vegna rekst-
urs eigna hækkar frá fjárhags-
áætlun 2001 um rúmar 28 millj-
ónir kr. og önnur útgjöld um
rúmar 495 milljónir kr., þar af
breyting á lífeyrisskuldbind-
ingu um 300 milljónir kr. og
launapottur vegna nýs starfs-
matskerfis um 190 milljónir kr.
Áætluð
útgjöld
aukast um
3 milljarða
Úthlutun fjárhags-
ramma Reykjavík-
urborgar 2002
HITAVEITA Suðurnesja og Orku-
veita Reykjavíkur gætu orðið í stakk
búnar að framleiða raforku til Ísals
árið 2004–2005 verði tekin ákvörðun
um stækkun álversins í Straumsvík.
Forsvarsmenn Norðuráls hafa einnig
átt viðræður við Hitaveitu Suður-
nesja um raforkukaup og skyndilega
virðist enginn hörgull á stórum kaup-
endum raforku hér á landi. Hitaveita
Suðurnesja er komin áleiðis með
rannsóknir á nýrri virkjun á Reykja-
nestá sem gæti skilað 60–70 mega-
vöttum árið 2004 og hugsanlegt er að
auka framleiðsluna þar upp í 100
megavött. Einnig hefur Hitaveitan
hafið boranir í Trölladyngju þar sem
talið er hugsanlegt að reisa virkjun
sem geti gefið af sér allt að 100 mega-
vött en hún yrði ekki tilbúin fyrr en
nokkrum árum síðar en virkjunin á
Reykjanestá.
Þá er Orkuveita Reykjavíkur að
hefja tilraunaboranir á Hellisheiði og
þar er talið að virkjun geti verið risin
árið 2005 sem skili í fyrstu 40 mega-
vöttum en sé síðan stækkanleg í 80–
120 megavött. Jafnframt eru virkj-
anakostir í Brennisteinsfjöllum og
Krísuvík auk lítilsháttar stækkunar-
möguleika á Nesjavöllum.
Virkjanakostir Landsvirkjunar í
neðri hluta Þjórsár
Friðrik Sophusson, forstjóri
Landsvirkjunar, segir að Emery P.
LeBlanc, forstjóra hráálsframleiðslu
Alcan, móðurfélags Íslenska álfélags-
ins, hafi verið kynnt starfsemi Lands-
virkjunar og fyrirhugaðar virkjanir,
þar á meðal áform á Þjórsársvæðinu,
og það séu sömu áætlanir og hafi ver-
ið kynntar fyrir Norðuráli. Friðrik
bendir á að hugsanlegt sé að önnur
fyrirtæki, þ.e. Hitaveita Suðurnesja
og Orkuveita Reykjavíkur, geti tekið
þátt í raforkusölu til stóriðju.
Friðrik segir að viðræður við Norð-
urálsmenn hafi fyrst og fremst snúist
um stækkun verksmiðjunnar upp í
180.000 tonna framleiðslugetu og
ekkert liggi nú fyrir um enn frekari
stækkun þar. Lýsi Ísal einnig yfir
vilja til stækkunar verði að líta á alla
kosti sem fyrir hendi eru. Hvað
Landsvirkun áhrærir eru virkjunar-
kostirnir í neðri hluta Þjórsár.
„Það kemur í sjálfu sér ekki á óvart
að Ísal hafi áhuga á því að stækka sitt
álver. Það hefur verið hlé á viðræðum
Ísals við íslensk orkufyrirtæki vegna
eigendabreytinga hjá þeim en nú má
gera ráð fyrir því að hugsanleg
ákvörðun um stækkun verði á næsta
ári. Við fögnum því að sjálfsögðu ef
viðskipti okkar aukast við Ísal, en þau
hafa staðið yfir í 37 ár,“ segir Friðrik.
Hann segir að Landsvirkjun hafi
ekki ótakmarkaða virkjunarkosti, en
þeir kostir eru fyrir hendi sem stjórn-
endum Norðuráls hefur verið skýrt
frá vegna fyrirhugaðrar stækkunar
álverksmiðjunnar á Grundartanga
upp í 240.000 tonna framleiðslugetu.
Þar er um að ræða Núpsvirkjun og
Urriðafossvirkjun, sem eru neðstu
virkjanirnar í Þjórsá. Enn fremur
komi til greina stækkun Kröfluvirkj-
unar en aðrir virkjunarkostir séu fjar-
lægari eins og sakir standa.
Hitaveitan gæti framleitt
60–70 megavött fyrir 2004
Júlíus Jónsson, forstjóri Hitaveitu
Suðurnesja hf., segir að fulltrúar Al-
can hafi ekki komið að máli við Hita-
veituna. „Við höfum sagt að við gæt-
um framleitt 60–70 megavött fyrir
2004 fyrir Norðurál. En þegar áform
Alcan eru ekki sérstaklega tímasett
er erfitt að gefa svör við þessu. Norð-
urál hefur viljað vera tilbúið með sína
stækkun 2004 og það hefur dálítið
ráðið málinu,“ segir Júlíus.
Þessi 60–70 megavött yrðu fram-
leidd í nýrri virkjun á Reykjanestá og
það væri hugsanlega hægt að auka
upp í 100 megavött. Einnig hefur
Hitaveitan hafið boranir í Trölla-
dyngju. Sú framkvæmd eigi eftir að
fara í gegnum umhverfismat. Júlíus
segir að það geti verið orðið kostur
nokkrum árum eftir 2004 sem sú
virkjun gæti komist í gagnið. Það er
talið hugsanlegt að hún gefi ekki
minna en Svartsengi, eða hugsanlega
100 megavött í rafmagni. Júlíus segir
alls ekki útilokað að samningar gætu
tekist um raforkusölu til Ísal. Miðað
við að þessir virkjanakostir komist til
framkvæmda er hugsanlegt að þeir
ásamt virkjuninni í Svartsengi skili
samtals um 250 megavöttum.
Nú eru framleidd 45 megavött í
Svartsengi og viðbótin, ef af verður,
er engum bundin. Júlíus segir að við-
ræður hafi verið í gangi við Norðurál
um orkusölu en þær eru ekki langt
komnar. Til þess að tvöfalda fram-
leiðslugetu Grundartangaverksmiðj-
unnar þarf Norðurál 150 megavött af
raforku.
Guðmundur Þóroddsson, forstjóri
Orkuveitu Reykjavíkur, segir að senn
hefjist borun tveggja rannsóknarhola
á Hellisheiði þar sem hugsanlegt er
að risin verði virkjun í fyrsta lagi árið
2005. Líklegt er að hún gefi af sér um
40 megavött fyrstu eitt til tvö árin en
síðan væri hugsanlegt að stækka
hana upp í 80–120 megavött. Til-
raunaborun á að vera lokið í haust og
nokkra mánuði tekur að meta niður-
stöður rannsóknanna. Guðmundur
telur að unnt verði að gefa afgerandi
svör um þennan virkjunarkost um
þetta leyti á næsta ári.
„Fleiri háhitasvæði eru einnig til
skoðunar, eins og t.d. í Brennisteins-
fjöllum og Krísuvík,“ segir Guðmund-
ur. Hann segir að jafnframt sé hugs-
anlega hægt að auka raforku-
framleiðsluna á Nesjavöllum um 16
megavött. Guðmundur segir að
Krísuvík sé þekkt jarðhitasvæði en
það líði almennt 4–6 ár frá því að
skoðun á virkjunarkosti hefst þar til
byggingu virkjunar er lokið. Það taki
t.a.m. tvö ár að láta framleiða túr-
bínur í slíka virkjun.
Stórar jarðvarmavirkjanir á
Reykjanestá og Hellisheiði
Alcan-álfélagið skoðar nú möguleika á
stækkun álversins í Straumsvík en til þess
vantar raforku. Innan tíðar hefst tilrauna-
borun á Hellisheiði á vegum Orkuveitu
Reykjavíkur og Hitaveita Suðurnesja gæti
framleitt 60–70 megavött í fyrirhugaðri
jarðvarmavirkjun á Reykjanestá árið 2004.
Guðjón Guðmundsson ræddi við forsvars-
menn fyrirtækjanna.
Hitaveita Suðurnesja sem rekur orkuverið í Svartsengi er komin áleiðis
með rannsóknir á nýrri virkjun á Reykjanestá.
gugu@mbl.is