Vísir - 01.12.1979, Blaðsíða 26

VÍSIR
Laugardagur 1. desember 1979
Nú er Edward Kennedy kominn i kosningaslaginn af fullum krafti, og hér sést hann I hópi stuöningsmanna sinna eftir að hann tilkynnti ákvörbun sina ab keppa vib Carter forseta
um forsetaframbobib fyrir demókrata.
„Þetta var martröd!
Þetta oeröist ekki”
— sagöi Edward Kennedy eftir slysiö viö Chappaquiddick sem kann
að hafa afgerandi áhrif á möguleika hans á aö veröa forseti
gekk framhjá mörgum upplýst-
um húsum á leib sinni.
Pólitlska þýbingu Chappa-
quiddick-harmleiksins nú er
erfitt ab meta. Abdáendur hans
og vinir láta sig þab litlu skipta
er þeir mynda sér skobun á hon-
um. Þab sem e.t.v. skiptir
mestu eru vibbrögb hans: ótti og
ringlun.
Skapgerðargalli
Kennedys
Sálfræbileg áhrif málsins efar
hins vegar enginn. Talab hefur
verib um skapgerbargalla I
leiburum dagblaba sem annars
hefbu stutt hann. Þannig skrif-
abi New York Times daginn
sem hann tilkynnti frambob
sitt: „Eftir reynsluna af Water-
gate skiptir þab höfubmáli ab
menn viti ab forsetanum er
treystandi til ab halda lög lands-
ins. Allir þeir sem Chappa-
quiddick snerti á sinum tlma
skulda þjóbinni ýtarlega
greinargerb sem þeir, ein-
hverra hluta vegna, hafa van-
rækt I 10 ár.”
Sögurnar um þennan skap-
gerbar-galla Kennedys — ab
hlaupast á brott frá erfibleikum
og reyna svo ab breiba yfir þab
— hafa miklu meiri áhrif en
þær kvennafarssögur sem af
honum ganga. Hann er tengdur
mórölskum vandalisma Ric-
hard Nixons. Teiknub hefur ver-
ib skopmynd sem segir mikib,
hlakkandi,drjúgur fyrrverandi
forseti situr I hægindastól fram-
an vib sjónvarp, þar sem andlit
Kennedys er á skerminum og
segir: „Jæja, þá þab, hann hélt
sjónvarpsræbu og laug — hvab
meb þab???”
Abfaranótt 10. júli 1969. Smibshöggib er rekib á undirbúning
lendingar Bandarikjamanna á tungli . Nálægt Chappaquiddick í
Massachusetts er bifreib ekib út á litla trébrú. ökumabur missir
stjórn á bllnum og hann fer útaf, hafnar i vatninu.ökumanninum
tekst ab komast út úr bilnum en farþegi sem I honum er, lokast
inni. ökumaburinn er Edward Kennedy öldunadeildarþingmabur,
farþeginn 28 ára gömui kona, Mary Jo Kopechne. Kennedy reynir
árangurslaust ab kafa nibur ab bilflakinu til ab bjarga stúlkunni út.
Hann gefst upp og heldur brott. Hann tilkynnir ekki slysib, þó mörg
uppljómub hús hafi orbib á vegi hans á leib til hótelsins sem hann bjó
á. Billinn meb liki konunnar finnst ekki fyrr en næsta morgun, tiu
klukkustundum sibar.
Máliðaftur í
sviðsljósið
Sú ákvöröun Kennedys ab
gefa kost á sér gegn Jimmy
Carter forseta til forsetakjörs
hefur enn á ný fært slysiö vib
Chappaquiddick I svibsljósib, og
þaö getur haft afgerandi áhrif á
möguleika Kennedys til aö ná
tilnefningu Demókrataflokks-
ins. Kennedy hefur sjálfur rofiö
þögn sina um máliö og svaraö
nærgöngulum spurningum um
máliö.
Svör hans nú eru reyndar ná-
kvæmlega þau sömu og hann
gaf I sjónvarpsviötali 1969 er
rannsókn á slysinu stóö yfir.
Þau eru á ýmsa lund ónákvæm
og ófullkomin og þeir eru marg-
ir sem ekki taka skýringar
Kennedys og vina hans góöar og
gildar.
Kennedy: Mary Jo leið
illa ísamkvæminu
Kennedy var, aöfararnótt 10.
júli 1969, I veislu þar sem voru
12 manns. Sex ungar konur —
sem allar höföu veriö þátttak-
endur I kosningabaráttu
Roberts Kennedys sem endaöi
svo sviplega 13 mánuöum fyrr
— og sex karlmenn á aldrinum
37—63 ára.
Undir miönætti — nákvæm
timasetning er eitt þeirra atriöa
sem óljós eru — yfirgaf
Kennedy samkvæmiö ásamt
ungfrú Kopechne. Hann kveöur
klukkuna hafa veriö 23.15, þaö
er fuliyröing sem allir hinir I
veislunni styöja. Rétt eftir slys-
iö sagöist aftur á móti enginn
hafa veitt athygli timanum.
Eftir þvl sem Kennedy segir
leiö Mary Jo illa og vildi komast
aftur á hótel sitt og bauöst hann
til aö aka henni. En I staö þess
aö fara malbikaöa aöalveginn
til vinstri, sem er vel merktur,
sneri Kennedy til hægri og ók
eftir lélegum malarvegi. öku-
feröin endaöi undir brúnni sem
aldrei heföi oröiö ef hann heföi
ekiö rétta leiö.
Hann heldur þvl staöfastlega
fram aö ekki sé auövelt aö
þekkja muninn á malbikuöum
aöalvegi og lélegum malarvegi
á Chappaquidick. Hann heldur
þvi og fram aö tilgangur öku-
feröarinnar hafi ekki veriö
neinn annar en aö keyra Mary
Jo heim á hótel. Hún var hins
vegar ekki meö lykla slna meö
sér, og bjó á ööru hóteli en
Kennedy. Hann segir aö slysiö
hafi oröiö rétt fyrir miönætti.
Var ringlaður og
magnþrota
Morguniisii eftir fór Kennedy á
fætur, keypti dagblööin,fékk sér
göngutúr og hitti kunningja sinn
sem segir hann hafa virst
áhyggjulausan. Þegar vinir
Kennedys tveir hittu hann uröu
þeir forviöa yfir þvi aö hann
haföi ekki tilkynnt slysiö. Þá
svaraöi hann: „Þetta var mar-
tröö! Þetta geröist ekki!” Lög-
fræöingurinn Paul Markham
svaraöi aöeins: „Ojú, vist gerö-
ist þaö. Og tilkynntu slysiö nú.”
I sjónvarpsræöu sinni 25. júll
1969 sagði Kennedy aö fram-
koma sín hafi verið órökrétt,
óútskýranleg, ófyrirgefanleg og
óverjandi, og aö hann hafi alla
nóttina vonaö aö Mary Jo
Kopchne myndi birtast heil á
húfi. „I hreinskilni sagt þá var
ég yfirbugaöur af þeim tilfinn-
Brúin vib Chappaquiddick
ingum sem heltóku mig, — sorg,
ótta, efa, sársauka, ég var
ringlaður og magnþrota.”
Viö réttarrannsókn 1970 fékk
Kennedy 2já mánaöa skilorös-
bundinn dóm fyrir aö yfirgefa
slysstaö og missti ökusklrteini
sitt I eitt ár. Dómarinn gaf ótvl-
rætt til kynna aö hann væri ekki
ýkja sannfærður um aö saga
Kennedys væri rétt og þá sér-
staklega þaö aö hann hafi ekið
malarveginn af misgáningi.
1 nýlegu sjónvarpsviötali
sagöi Kennedy aö hann hafi, á
leið sinni aftur aö veisluskálan-
um, veriö mjög upptekinn af
timanum,aö þaö væri enn timi
til aö bjarga Mary Jo. Þetta ýtti
undir efa fólks fremur en hitt
þvi þaö er staðreynd aö hann
Þessu vildi Kennedy sennilega helst geta gleymt. Mary Jo Kopechne, 28 ára, t.h. og bíllinn núour uppúr vatninu til vinstri.