Morgunblaðið - 26.10.2001, Blaðsíða 45

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. OKTÓBER 2001 45
færa það sem bilað var. Fram á síð-
ustu stund var hann að leita leiða til
þess en líkaminn var búinn.
Pabbi reis hæst í erfiðleikunum og
sýndi hve stór og mikill hann var í
sjálfum sér. Í fjölmörgum sjúkrahús-
legum og þjáningunum öllum kveink-
aði hann sér lítið og aðspurður um líð-
an síðustu dagana þar sem hann lá og
gat enga björg sér veitt sagði hann:
„Ég ligg hér eins og framliðinn háf-
ur“ eða „ég er alveg kaput“ og þá var
nú mikið sagt.
Pabbi var stór maður og skilur eftir
sig stóran fjársjóð sem við afkomend-
ur hans búum að. Hann skilur eftir
sig bjartar minningar sem ylja manni
um hjartaræturnar og lærdóm sem
ekki er hægt að nema í skólum. Hann
kenndi okkur að vera við sjálf og þora
að takast á við lífið eins og það mætir
okkur. Hann kenndi okkur með for-
dæmi sínu að gefast ekki upp þótt
móti blási og hvað það er sem skiptir
raunverulega máli í lífinu. Ég þakka
Guði fyrir hann pabba og hugga mig
við það að nú hvílir hann í faðmi hans.
Petrína Mjöll Jóhannesdóttir.
Í dag verður borinn til grafar
tengdafaðir minn Jóhannes G. Jó-
hannesson frá Gauksstöðum í Garði.
Mín kynni af Jóhannesi hafa staðið
yfir í rúm 20 ár eða síðan ég og dóttir
hans Petrína Mjöll kynntumst og
byrjuðum að vera saman eins og það
var kallað þá og líklega enn í dag. Jó-
hannes tók strax vel á móti mér eins
og hans var von og vísa. Stór og sterk
hönd hans heilsaði manni þannig að
15 ára unglingspiltur eins og ég skalf
af hræðslu en það var bara til að byrja
með því hlýtt bros hans bræddi fljótt
óttann í burtu. Bros sem einkenndi
hann alla tíð. Hann var af þeim skól-
anum sem spurði um föður manns og
móður og brosti enn meir þegar hann
vissi að pabbi minn var sjálfstæðis-
maður af bestu gerð líkt og hann
sjálfur. Þá má segja að maður hafi
verið samþykktur í fjölskylduna. Sjó-
mennska var Jóhannesi í blóð borin
og stundaði hann hana frá unglings-
árum. Jóhannesi farnaðist vel í starfi
bæði sem afbragðs skipstjóri og at-
vinnurekandi. Hann var formaður
sjómannadagsráðs Keflavíkur í nokk-
ur ár og átti frumkvæði að því að
heiðra aldraða sjómenn á sjómanna-
deginum. Jóhannes var maður með
stórt og gott hjarta og fátt líkaði hon-
um betur en að gefa og gleðja aðra.
Hjálpaði hann börnum sínum sem
mest hann mátti meðan þau voru að
koma undir sig fótunum á þeirri hálu
braut sem lífið getur orðið. Hann var
mikið jólabarn og skreytti hús sitt
mikið og í jólaveislum lék hann jóla-
svein aðra mínútuna og hina skar
hann niður hangikjöt eða bauð úr
fullri skál af suðusúkkulaði og brjóst-
sykri og var ávallt til nóg af öllu á
þeim bænum. Kemur þá að því hlut-
verki sem mér fannst Jóhannes
standa sig einna best í en það var afa-
hlutverkið. Þarna var hann á heima-
velli því börn voru honum ávallt gleði-
gjafar og gat hann átt hug og hjarta
þeirra þegar hann vildi. Afmælis-
veislurnar hans voru haldnar einung-
is til að gleðja börnin. Þá var grillað
og skellt sér í heita pottinn og ávallt
var hann fyrstur ofan í og sat hann
þar umkringdur barnaskara og lék
sér og ræddi við þau og aðalgamanið
var að sprauta á þau köldu vatni og
endurguldu þau honum í sömu mynt.
Jóhannes átti átta börn og eru barna-
börn og barnabarnabörnin orðin á
þriðja tug. Börnin hans, tengdabörn
og mörg barnabarnanna unnu við sjó-
mennsku eða fiskvinnsluna um ein-
hvern tíma og fór einnig svo að ég var
settur í fiskvinnsluna og þótti „mikið
efni“ þótt ég hafi ekki verið settur í
neina ábyrgðarstöðu! Kom í ljós að
hæfileikar mínir voru á öðru sviði og
var hann stoltur af mér líkt og ég
væri hans eigin sonur og fyrir það
þakka ég honum.
Þó svo að veraldlegur auður hafi
eitthvað dvínað hin síðari ár var hann
samt ríkari en við flest því fjölskyldan
var honum meira virði heldur en ein-
hverjir aurar í banka.
Genginn er merkur maður sem
ávann sér virðingu í þjóðfélaginu og
vert er að muna eftir. Maður sem lét
verkin tala og ég og fleiri eigum eftir
að sakna sárt. Maður sem stóð við orð
sín og var með stórt hjarta, stærra en
við flest. Maður sem getur verið stolt-
ur af ævistarfi sínu og getur því kvatt
okkur sæll og glaður hvíldinni feginn.
Að lokum vil ég votta eiginkonu
hans Ásdísi sem ávallt stóð við hlið
eiginmanns síns í blíðu og stríðu mína
dýpstu samúð, svo og börnum þeirra.
Megi góður Guð styrkja þau í sorg
þeirra og leiða í gegnum lífið um
ókomin ár.
Ögmundur Máni Ögmundsson.
Nú hefur lokið ævi sinni Jóhannes
bróðir minn. Undanfarin tvö til þrjú
ár hefur hann barist við illvígann
sjúkdóm sem dró hann til dauða 17.
október síðastliðinn.
Það er margs að minnast þessi 75
ár sem Jóhannesar naut við. Hann
var áttundi í röðinni af 14 börnum
sem fæddust á Gauksstöðum í Garði.
Þá var komin á sú regla sem foreldrar
okkar settu að eldri systkini aðstoð-
uðu þau yngri í lífsbaráttunni. Það
kom í minn hlut að líta til með Jóa þar
sem ég var tvemiur árum eldri. Það
var oft glatt á hjalla á Gauki á upp-
vaxtarárum okkar.
Manstu þegar við lentum í mok-
ufsaveiði inni í Varaósi? Við komum
glaðir með stóra kippu hvor af mikl-
um ufsa, en þegar heim var komið
fengum við ávítur frá eldri systrum
okkar sem héldu að við hefðum dottið
í sjóinn. Ég sagði við Jóa: „Svaraðu
þeim, þær eru vægari við þig.“ Hann
var ekki í vandræðum með svarið:
„Það var ekki gott að hætta í svona
mokveiði.“ Þarna var strax kominn
upp í honum fiskimaðurinn.
Í þá daga voru flestallir ungir
strákar úr Garðinum með hugann við
að fara á sjóinn, Jói var einn þeirra
sem fóru þá leiðina. Eftir að hann
lauk við sjómannaskólann 1952 var
hann fljótlega ráðinn skipstjóri á
ýmsa báta, fiskaði vel og var alltaf
með þeim aflahæstu. Ég hef sagt áð-
ur að ef Jói hefði haldið áfram á sjón-
um hefði hann verið áfram á toppn-
um, því hann var fæddur fiskimaður.
Árið 1957 keypti Jóhannes 22
tonna bát með bróður sínum Þórði,
sem bar nafnið „Ólafur“. Rúmu ári
síðar keypti Jóhannes 35 tonna bát
sem fékk nafnið „Þorsteinn“, og var
með hann tvö ár, fiskaði vel. Nú var
svo komið að þú varst orðinn eftir-
sóttur. Þér var boðinn hlutur í 150
tonna bát sem bar nafnið Eldey sem
var nýkominn til landsins. Þetta þótti
heilmikið skip, sem gaf mikla mögu-
leika. Þú selur Þorstein og kaupir
stóran hlut í Eldey og gerist þar skip-
stjóri.
Ég man árið 1960 þegar við vorum
á netaveiðum, og ég einu sinni sem
oftar með sex trossur á dekkinu og
vissi að Jóhannes var að fiska reyting
á svokölluðum hólum 12–14 mílur í
v.n.v. frá Eldey. Þá var ég að hugsa
um að fara suður fyrir Reykjanes, þar
sem ég hafði nægan tíma til að ná
þangað í björtu. Ég fór í stöðina til að
heyra í Jóhannesi, en í þriðja skiptið
sem ég kallaði svarar Jói og spyr mig
hvort ég sé ekki á leiðinni út til hans.
Þetta var það sem ég skildi, ég lagði
sex trossur á hólana rétt sunnan við
þann stað þar sem Jóhannes var með
sínar trossur. Og þarna rótfiskuðum
við í hálfan mánuð.
Árið 1964 kom hann í land, og setur
í gang fiskverkunarstöðina Saltver í
Keflavík.
Árið 1965 sökk Eldey skammt und-
an Gerpi, þá við síldveiðar í slæmu
veðri. Skömmu síðar ákváðuð þið fé-
lagar með þig í forystu að láta byggja
nýja Eldey. Það var gerður samning-
ur við Stálvík í Garðabæ. Þetta þótti
góður samningur, en annað kom á
daginn. Það tók þrjú ár frá því samn-
ingur var gerður þangað til Eldey
komst í gagnið. Og ekki bætti það úr,
að fyrstu árin voru bilanir tíðar og
kostnaðarsamar. Það sem olli var að
aðalvélin var ekki rétt sett niður í
þetta mikla skip. Eftir tæp tvö ár var
þetta lagfært, þá var svo komið að þið
voruð neyddir til að selja skipið vegna
mikils kostnaðar sem þessi mistök
ollu. Þetta var mikið áfall fyrir Jó-
hannes bróður, enda kom í ljós að
þegar aðalvél var orðin rétt í skipinu
var allt í himnalagi. Þeir sem keyptu
skipið efnuðust vel vegna þess að
þetta var með afkastamestu skipum í
loðnuflotanum á þeim tíma.
Það væri efni í nokkrar blaðsíður ef
festa ætti það á prent, sem við höfum
brallað saman, Jói minn. Ég má til
með að minnast þess þegar við kom-
um til Reykjavíkur, þú níu ára og ég
ellefu ára, og við vorum að bíða eftir
pabba utan við Landsbankann. Pabbi
hafði gefið okkur smápeninga til að
kaupa gotterí fyrir. Eftir smáþras
varð ofan á að þú færir með smáaur-
ana í næstu sælgætisbúð sem var rétt
hjá. Þegar þú komst í búðina segirðu
við búðardömuna (miðaldra konu):
„Sæl og blessuð,“ og hún heilsar á
móti og spyr: „Hvaðan ert þú, góði
minn?“ „Ég er nú úr Garðinum.“
„Það hlaut að vera, því þeir eru ekki
svona kurteisir, jafnaldrar þínir í
Reykjavík.“ Þú komst til baka með
vel útilátið magn af ágætu sælgæti.
Þessi litla saga af þér sýnir að þú
varst ákveðinn strax á barnsaldri og
varst ekki að velta hlutunum lengi
fyrir þér. Enda var aldrei lognmolla í
kringum þig, Jói minn, í gegn um ár-
in.
Með þessum línum vil ég votta þér
þakklæti mitt fyrir að hafa fengið að
vera samferða þér öll þessi ár. En það
var sárt að horfa upp á hvernig fór
fyrir þér með bátana þína og fisk-
verkunarstöðvarnar. Maður spyr:
Hvernig gat þetta farið svona hjá
þér? Þú sem vannst baki brotnu allan
sólarhringinn til að ná endum saman.
Þú varst kominn með gott merki á
saltfiskinn sem þú verkaðir. Ég hef
það á tilfinningunni að stjórn fisk-
veiða hafi leikið þig grátt.
Jóhannesi þakka ég samfylgdina
og kveð góðan bróður með söknuði.
Ég votta eiginkonu og fjölskyldu inni-
legustu samúð.
Guð blessi ykkur.
Gísli Jóhannesson.
Skrítinn maður með tennur sem
skutust inn og út bara til þess eins að
gleðja smáfólkið… þetta er okkar
fyrsta minning um þig, elsku afi Jói,
og minningarnar flæða um hugann er
okkur verður hugsað til baka.
Þú varst höfuð fjölskyldunnar,
vissir af því og sinntir því hlutverki út
í ystu æsar, enda varstu kallaður
,,Guðfaðirinn“ meðal okkar.
Blár vinnusloppur, sixpensari,
bartar og líflegu augun þín… afi var
alltaf í vinnunni. Þú sinntir gífurlega
mörgum hlutverkum í lífinu og eitt af
uppáhalds hlutverkum þínum var
hlutverk jólasveinsins. Jólin voru án
efa uppáhaldstími ársins hjá þér og
þar með okkar, því þú dróst okkur
með inn í töfraheim jólanna. Jóladag-
ur byggðist á því að fara á Austur-
brautina til ykkar ömmu Dísu og
fagna hátíðinni að hætti Gauksstaða-
fjölskyldunnar. Regla númer eitt var
að leggja heimilið í rúst! Regla númer
tvö var að þú faldir hlut og allir undir
tvítugu leituðu að honum eftir vís-
bendingum frá þér, þ.e. heitt eða kalt.
Regla númer þrjú að dansa í kringum
jólatréð og syngja jólalög. En í raun
og veru giltu engar reglur því það
eina sem skipti þig máli var að allir
skemmtu sér vel og fengju nóg af
nammi og appelsíni. ,,Dósin hans afa“
gegndi þar lykilhlutverki og uppi-
staðan í henni er suðusúkkulaði,
brjóstsykur og hlaup. Eftir því sem
bættist í barnahópinn leyfðum við hin
eldri þeim yngri að njóta athygli
þinnar og ekki var laust við afbrýði-
semi af okkar hálfu.
Þú varst alveg frábær í afahlut-
verkinu og naust þín í botn með
barnaskarann á eftir þér. Afmæli þitt
var ávallt stórviðburður enda ekki all-
ir afar sem bjóða uppá potta- og pyl-
supartý. Þú varst ekkert venjulegur
maður, sjötíu ára í heitum potti með
magann fullan af pylsum að sprauta
ísköldu vatni á grislingana þína, það
komust færri í pottinn en vildu. Það
var ánægður og úrvinda afi sem kom
inn eftir hamaganginn til þess að
hvíla sig, en þú fékkst sjaldan að
kasta mæðinni því þú varst bæði elsk-
aður og dáður og sóttust allir eftir því
að vera í návist þinni.
Að kveldi dags var það þreyttur en
hamingjusamur maður sem lagðist í
rekkju, ríkari maður var ekki til og þú
sofnaðir með þá vitneskju í hjarta
þínu.
Elsku besta amma Dísa, við biðjum
Guð að veita þér styrk í sorg þinni,
Guð veri með þér.
Ykkar grislingar,
Ásdís, Guðrún Sigríður og
Thelma Björk.




   
 

 !" #! !!$!
%&'"%()&&*



 
 
 

 '+
+ ,


  !!"
  #
$
%
&'
+-
./,+
 ,  01 
#  /  ,  232  

/ +. 
4,
5 
,6 (  )*  

 + 
+  , )*  

 -* .&/0  .#  *  

    1   -#/23 *   .  


/ *  

  ( * *
/0  7
8


  

"41 1"!5
+-
 .
 
9+ , :

  3 
; 
<   , .
 /+
 3=
  ;> + 0> ;>
? /+3+

+

1**
"
 6 ( *"
 * &/0 *1**
 

 )1**

*
 "
 

 "1**
 

 '+
+ ,


  !!"
  #
$
%
&'
+-
./,+
 ,  01 
+
# /,232
/ +. 
(  )*  

 + 
+  , )*  

 -* .&/0  .#  *  

    1   -#/23 *   .  


/ *  

  ( *     *
/0  7
8  ,,

 
 + 

 47%"
5

 .8 /
/ 
( * 
 
 .  8
++
 
9+
 
? 3   ; 
* 3  

 3 *
 &/0
1  

 - 1*
* 9
,
(/0  /0 
  *
 1 *
 ) )
*
 

 / * *
* + 
) (/   ,
( ) 3  :2
**
&0 
?8  ,,  

4" 1"6""
45
/ .*;<
=
 
+-
.%6/6
@
,   A 
/ 

   
 

 "%*  

 .&/0 1 %*