Morgunblaðið - 17.02.2002, Blaðsíða 12

12 SUNNUDAGUR 17. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ kvöldar á sóðalegu götu-horninu og flöktandi ljósin í7-Eleven-búðinni hafa vak-andi auga með bænahópn-
um sem reynir að kalla til almættið í
lífsnautnaborginni Las Vegas í
Bandaríkjunum. Jon Philips, sem
segist hafa verið drukkinn í 45 daga,
skjögrar inn í bænahringinn. „Gef oss
betri tíð,“ segir einhver. Philips fellur
á kné og karlarnir og konurnar í
Kristilegu mótorhjólasamtökunum
slá hring um hann. Skammt frá
standa Harley-hjólin þeirra.
Í borg sem hefur á boðstólum
draumaheima úr auðfengnu fé og
gleði allan sólarhringinn er mun
kaldranalegri veruleika að finna á bak
við neonljósin og glansmyndina sem
ferðamennirnir sjá. „Þetta er erf-
iðasta borgin til að búa í í Bandaríkj-
unum,“ segir Hal Rothman, sagnfræ-
ðiprófessor við Háskólann í Nevada í
Las Vegas (UNLV). „Það er ekkert
öryggisnet.“ Meðferðarúrræði vegna
spilafíknar eru fá. Langar biðraðir
hjá góðgerðarsamtökum. Fjöldi
heimilislausra er talinn hafa næstum
því tvöfaldast síðan 1999 og er nú um
12 þúsund.
Mörgum finnst að Las Vegas sé
amerískur draumur – ódýrt húsnæði,
Nevadaríki innheimtir enga tekju-
skatta og hægt er að fá vel launaða
vinnu sem ekki krefst neinnar mennt-
unar. Í aðeins þrem ríkjum Banda-
ríkjanna er lægra hlutfall háskóla-
menntaðra íbúa, en meðal
heimilistekjur í ríkinu eru 42.177 doll-
arar á ári (rúmlega 4,3 milljónir
króna), sem er þær 19. hæstu í
Bandaríkjunum. Þeir sem vinna við
að leggja bílum fyrir gesti geta haft
upp árlega um 50 þúsund dollara (ríf-
lega fimm milljónir króna). Gjafarar í
spilavítunum geta haft mun hærri
tekjur, og þurfa ekki einu sinni
menntaskólapróf.
Frá 1990 til 2000 fjölgaði íbúum í
Las Vegas og nágrenni um 62%, sem
var mesta aukning í nokkurri borg í
Bandaríkjunum. Nú eru íbúar Suður-
Nevada 1,3 milljónir. Las Vegas er
glæsilegur leikvöllur fyrir ferðamenn,
en borgin dregur einnig til sín þá ör-
væntingarfullu, fólkið sem hefur
hvergi komist áfram og kemur til
borgarinnar til að gera síðustu til-
raunina.
Þúsund dollarar
Í heitum og rökum leikfimisal
marga kílómetra frá neonljósunum er
Mike Jamison að æfa fyrir næstu box-
keppni. Hann er í slæmu formi og er
engan veginn undirbúinn, en honum
hefur verið lofað þúsund dollurum
fyrir að berjast í litlum sal í spilavíti
sem stendur við hliðargötu. Það hefur
enginn heyrt getið um Mike Jamison,
24 ára uppgjafamenntskæling frá
Memphis sem kom til Las Vegas fyrir
ári. En hann trúir því að hann geti
orðið meistari.
Ungir hnefaleikakappar flykkjast
hingað og bíða í röðum í leikfimisöl-
unum og vona að Las Vegas og box-
araorðspor borgarinnar geri þá að
næsta Mike Tyson eða Lennox Lewis.
„Þeir eru allir að æfa vegna þess að
allir vilja koma til Las Vegas þar sem
þeir halda að þeir geti slegið í gegn,“
segir Richard Steele, fyrrverandi
hnefaleikadómari og núverandi fram-
kvæmdastjóri Nevada Partners-leik-
fimisalarins þar sem Jamison æfir.
„Ef maður hefur ekki hæfileika
nær maður aldrei árangri. Það er ekki
nóg bara að fara til Las Vegas,“ segir
Steele. Kannski verður Jamison
næsti meistari. En í borginni þar sem
allt byggist á líkum eru möguleikar
hans litlir. „Ég er búinn að gera þetta
í 12 ár. Þetta er það eina sem ég
kann,“ segir Jamison. „Ég bið til
Guðs að ég geti búið áfram í Vegas og
haldið glórunni.“
Fjölskyldan hans, sem býr öll í
Memphis í Tennessee, hefur látið
glepjast af skærum ljósum borgar-
innar. Jamison segir að skyldfólk sitt
haldi að hann græði á tá og fingri og
lifi í vellystingum í alls-
nægtalandinu. En
Jamison á engan bíl,
getur naumlega greitt
reikningana og sleppir
því að borða þegar
hann á enga peninga.
Hann lifir í voninni um
næstu þúsunddollara-
keppni. Þegar hann
átti afmæli um daginn
keypti kærastan hans
handa honum súkku-
laðitertu – og borgaði
með falsaðri ávísun,
segir hann. „Vegas
ræður örlögum
manns,“ segir hann og
stígur inn í hringinn.
Á Larry’s Villa
Nokkra kílómetra í burtu er föstu-
dagssíðdegi og nektardansari sem
kallar sig Jackie er nýbyrjuð á vakt á
Larry’s Villa, reykfylltum og sjúsk-
uðum stað sem fáir ferðamenn munu
nokkurn tíma rekast inn á. Þetta er
bar fyrir heimamenn – sömu við-
skiptavinirnir dag eftir dag. Þeir
moka kvartdollurum í spilavélar og
sumir gefa súludönsur-
unum varla auga.
„Ég hata Las Veg-
as,“ segir Jackie, sem
er 32 ára, þar sem hún
situr í pásu, klædd rós-
rauðum brjóstahaldara
og G-streng. „Ég er svo
þreytt á þessu starfi,
sjá þá stara á mann og
borga ekki neitt.“ Hún
er einstæð tveggja
barna móðir, dansar
sex daga í viku og sinnir
auk þess hreingerning-
um til að ná endum
saman. Tekjurnar
hennar fara eftir því
hversu ánægðir gest-
irnir eru með hana og
hversu mikla peninga
þeir borga henni.
Konur sem dansa á sumum best
þekktu nektardansstöðum borgarinn-
ar geta haft nokkuð góðar tekjur –
þúsund dollara eða meira á góðu
kvöldi (rúmar 100 þúsund krónur).
Það eru staðirnir sem ferðamennirnir
flykkjast á. Á Larry’s Villa hafast
kannski upp 300 dollarar (um 30 þús-
und krónur) á góðu kvöldi, en þau eru
sjaldgæf. Stundum hafa Jackie og
börnin hennar ekki nóg fyrir mat,
segir hún, svo að þá borðar hún ekk-
ert. Tekjur hennar verða einnig að
hrökkva fyrir nauðþurftum móður
hennar, sem þjáist af krabbameini og
spilafíkn. Þegar staðan er virkilega
slæm slær Jackie föstu viðskiptavin-
ina sína um lán.
„Ég læt hverjum degi nægja sína
þjáningu,“ segir Jackie og hoppar aft-
ur upp á sviðið til að taka þátt í hóp-
dansi. Hún hefur unnið við þetta í
fimm ár, og með naumindum komist
af, en alltaf lifir hún í voninni um að
einn daginn komi stóra ávísunin. Hún
er þreytt á að dansa en segir að það sé
gott fyrir sjálfsímyndina að láta karl-
menn stara á sig. „Þá líður manni
bara svo vel,“ segir hún. Skiptir engu
þótt það hrökkvi ekki til að borga
reikningana.
Ímyndir
og draumar
„Las Vegas er byggð á ímyndunum
og draumum,“ segir Barbara Brents,
félagsfræðingur við UNLV. „Mark-
miðið er bara að selja ferðamönnum
draumaheim. Að sumu leyti skilar það
sér til fólks sem sér borgina sem stað
þar sem það getur gert hluti sem það
hefur ekki getað gert annars staðar.“
Það var einmitt það sem Mike Jam-
ison hélt. Hann tapaði bardaganum
sem hann var ekki undirbúinn fyrir –
tæknilegt rothögg í annarri lotu. „Ég
fór í þennan bardaga út af pening-
unum. Þeir lugu að mér og sögðu að
þetta yrði auðunnið.“ Viku síðar eru
1.000 dollararnir næstum búnir.
Hann veltir því fyrir sér að gefa
drauminn loks upp á bátinn og fá sér
venjulega vinnu. „Ég hata Vegas. Ég
get ekki lengur lifað frá einum bar-
daga til annars. Ég er bara að reyna
að komast af, maður.“
Það er aftur komið föstudagskvöld
í miðborginni, við austurendann á
Fremontstræti, handan við ljósasýn-
inguna sem dregur að sér þúsundir
ferðamanna á hverju kvöldi, handan
við spilavítin. Kristilegu vélhjóla-
mennirnir í leðrinu sínu eru að dreifa
trúarlegu efni í þeirri von að bjarga
einhverjum frá gildrum borgarinnar.
Jon Philips, sem er 39 ára, hefur
reynt að yfirgefa Las Vegas – 12 sinn-
um á 28 árum, segir hann, en alltaf
hefur hann laðast aftur að endalaus-
um fjárhættuspilunum og drykkj-
unni. Bróðir hans símsendir honum
tuttugu dollara (2.000 krónur) annan
hvern dag. Philips segir honum ekki
frá því að hann eyðir því að mestu í
fjárhættuspil. „Ég kem alltaf aftur til
Vegas,“ segir hann. „Ég er með
hjartasár sem grær ekki meðan ég
lifi,“ segir hann og það rennur tár nið-
ur vangann.
Bænirnar eru búnar, vélhjólakapp-
arnir rjúfa hringinn og enn einn sólar-
hringurinn í Las Vegas er byrjaður.
Við hliðargötu
í Las Vegas
Las Vegas er borg lífs-
nautna og bandaríska
draumsins um fé og
frama. Hér segir af fólk-
inu sem dregur fram lífið
í skugga neonljósanna.
Las Vegas. AP.
AP
Jon Philips faðmar einn Kristilegu vélhjólakappanna.
AP
Mike Jamison æfir sig fyrir bardagann sem hann tapaði.
Konan sem kallar sig Jackie dansar við súluna á Larry’s Villa.
’ Ég hataLas Vegas ‘
AP