Morgunblaðið - 17.04.2002, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 MIÐVIKUDAGUR 17. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
19.995
Brúsi eða taska fylgir frítt með á meðan birgðir endast
1150W, 185mm sagarblað
Tilboð kr.
taska og tvær rafhlöður fylgja
Tilboð 24.795 kr.
Sími 525 3000 • www.husa.is
Hitachitilboð
HJÓLSÖG C7U
HLEÐSLUBORVÉL DS13DV2
Þú veist nú lítið um það, Guddan mín, hvað það getur verið sárt að fá þetta á hann beran,
ef það er ekki vel brennt og malað.
Ráðstefna um lýðheilsu
Samræming er
forgangsmál
RÁÐSTEFNA umlýðheilsu verðurhaldin á morgun,
m.a. munu þekktir erlendir
sérfræðingar í greininni
halda fyrirlestra. Sigrún
Gunnarsdóttir situr í
stjórn Félags um lýðheilsu
og hún svaraði nokkrum
spurningum Morgunblaðs-
ins.
– Segðu okkur eitthvað
um ráðstefnuna...
„Námskeiðið er haldið á
vegum Endurmenntunar
HÍ í samvinnu við Félag
um lýðheilsu, fimmtudag-
inn 18. apríl og föstudaginn
19. apríl. Segja má að nám-
skeiðið sé framhald af
námskeiði í fyrravor þar
sem prófessor Don Nut-
beam, yfirmaður lýðheilsu-
mála hjá breska heilbrigðisráðu-
neytinu, fjallaði um stefnumótun
lýðheilsu. Aðalkennarinn á þessu
námskeiði er fyrrum samstarfs-
maður Nutbeam, dr. Alexander
MacDonald og fjallar hann um
strauma og stefnur í lýðheilsu og
skipulag verkefna. Með dr.
MacDonald er samstarfskona
hans, dr. Diana Watkins sem
fjallar m.a. um hlutverk heilsu-
gæslunnar. Á námskeiðinu verður
sérstaklega litið til lýðheilsu
barna og þar mun formaður Fé-
lags um lýðheilsu, dr. Geir Gunn-
laugsson ræða um heilsufar barna
á Íslandi og í öðrum löndum.“
– Tilurð og tilgangur?
„Tilgangur námskeiðsins er að
varpa ljósi á lýðheilsu á Íslandi
miðað við þróunina á alþjóðlegum
vettvangi. Þannig getum við feng-
ið betri mynd af styrkleikunum og
hugsanlegum veikleikum og feng-
ið nýjar hugmyndir um verkefni
og leiðir til samstarfs. Margir
þátttakenda voru á námskeiði pró-
fessors Nutbeam í fyrra og hafa
sýnt lýðheilsu sérstakan áhuga
sem meðal annars kom fram í
áhuga þeirra á að stofna sérstakt
félag sem varð að veruleika í des-
ember sl. Áhugi og samstarf fag-
fólks og áhugafólks er grundvöllur
árangurs í lýðheilsu. Námskeið af
þessu tagi er kjörinn vettvangur
fyrir sköpun hugmynda og tæki-
færi til að skiptast á skoðunum og
stilla saman strengi.“
– Hvert hefur lýðheilsa stefnt
hér á landi síðustu ár?
„Lýðheilsa hér á landi hefur
fylgt almennum straumum og
stefnum undanfarna áratugi. Líta
má á þróunina út frá þremur meg-
inhugtökum; hreinlæti, hegðun og
hugarfari. Þannig var áherslan á
hreinlæti og varnir gegn smitsjúk-
dómum allt fram yfir seinni
heimsstyrjöldina. Með aukinni
þekkingu og nýjungum í meðferð
beindist athyglin að öðrum áhrifa-
þáttum heilbrigðis, svo sem hegð-
un og tengslum hennar við lang-
vinna sjúkdóma, til dæmis hjarta-
og æðasjúkdóma. Lífsstílstímabil-
ið með áherslu á hegðun má kalla
annað skeið lýðheilsu. Þriðja skeið
lýðheilsu einkenndist
síðan af félagslegum
áhrifaþáttum lýðheils-
unnar, áhrifum hugar-
fars, gildismats og
samskipta á heilsu og
velferð. Allir þessir þættir eru enn
sem fyrr mikilvægir, hreinlæti,
hegðun og hugarfar. Mikilvægt er
að öllum þessum þáttum sé gefinn
gaumur og umræðan einkennist
nú af heildrænni nálgun og þver-
faglegri samvinnu þar sem tekið
er mið af aðstæðum fólks og tæki-
færum til að hafa áhrif á eigin
heilsu og velferð.“
Er lýðheilsa á réttri leið...hvað
þarf að gerast á næstu misserum
og árum?
„Efst á baugi í umræðunni hér á
landi er án efa frumvarp til laga
um lýðheilsustöð sem liggur nú
frammi hjá Alþingi. Hlutverk
stöðvarinnar er að samræma og
styrkja starf stofnana og félaga-
samtaka. Jafnframt er henni ætl-
að að eiga samstarf við ýmis ráðu-
neyti enda hafa allar
samfélagslegar aðgerðir og flestar
ákvarðanir stjórnvalda bein eða
óbein áhrif á heilsu og velferð
þegnanna. Mat á afleiðingum ým-
issa aðgerða og framkvæmda á
heilbrigði almennings, svokallað
heilbrigðismat er eitt af baráttu-
málum Félags um lýðheilsu.
Skilningur almennings og stjórn-
valda á gildi heilbrigðismats er
grundvallaratriði og heilbrigðis-
mat þyrfti að vera jafnsjálfsagt í
huga fólks og umhverfismat er nú
orðið.“
– Er ekki Ísland góður vett-
vangur til að innleiða góða siði í
lýðheilsumálum sökum fámennis?
„Á Íslandi eru allgóðir siðir í
lýðheilsumálum en þeir eru
kannski nokkuð margir og mis-
jafnir. Víða eru unnin afbragðs-
verkefni en það er samdóma álit
þeirra sem til þekkja að samræm-
ing sé forgangsverkefni. Styrk-
leikar okkar eru án efa menntun
og góður efnahagur en við getum
ekki gengið að því sem vísu að það
tryggi okkur velferð og gott
heilsufar, sérstaklega í
ljósi vaxandi fjölbreyti-
leika í samfélaginu og
aukins munar á fé-
lagslegri og fjárhags-
legri stöðu. Félagsleg
samstaða og traust í samskiptum
eru uppsprettur lífsgæða. Þegar
rætt er um vinnustaði er talað um
mikilvægi mannauðsins. Í lýð-
heilsu skiptir félagsauðurinn ekki
síður miklu máli. Verkefni okkar
er að standa vörð um félagsauðinn
og mannleg gildi og ekki síst að
axla hvert fyrir sig þá ábyrgð sem
að okkur snýr. Áhugi og ábyrgð
eru lykilhugtök í lýðheilsu.“
Sigrún Gunnarsdóttir
 Sigrún Gunnarsdóttir er deild-
arstjóri á skrifstofu starfs-
mannamála á Landspítala – há-
skólasjúkrahúsi. Í leyfi sem
stendur v/doktorsnáms við
London School of Hygiene and
Tropical Medicine á sviði lýð-
heilsu og starfsmannamála.
Lauk BS námi í hjúkrunarfræði
1986 og MS árið 2000. Áður m.a.
gæðastjóri á Landspítala, verk-
efnisstjóri heilsueflingar hjá
heilbrigðisráðuneytinu, deild-
arstjóri Heilsugæslunnar á Sel-
tjarnarnesi o.fl. Er gift Agnari
H. Johnson rekstrarverkfræð-
ingi og eiga þau þrjú börn.
Frumvarp um
lýðheilsustöð
efst á baugi
STJÓRN Lyfjaþróunar hf. hefur
sent fjármálaráðherra og við-
skipta- og efnahagsnefnd bréf þar
sem farið er fram á að félaginu
verði veitt hliðstæð ríkisábyrgð og
Íslenskri erfðagreiningu enda
starfi félagið að uppgötvunum á
nýjum lyfjum.
Geir H. Haarde fjármálaráð-
herra segir að erindi Lyfjaþróunar
hafi ekki enn verið svarað og því
taki hann ekki afstöðu til þess.
Geir segir að á vettvangi EES sé
annaðhvort um það að ræða að
byggð sé upp sérstök áætlun al-
menns eðlis um ríkisstuðning. Þá
verði menn að fá þá áætlun sam-
þykkta fyrirfram af hálfu eftirlits-
stofnunar. „Það er heilmikið mál.
Síðan er hægt að vera með aðferðir
eða fyrirgreiðslu á grunni ein-
stakra mála eins og við erum að
ræða um í þessu tilviki. Við ætlum
að láta á það reyna hvort þetta
mál, í þeim búningi sem það er
fram sett, uppfylli þessi skilyrði
eins og við teljum að það geri.“
Geir segir að þegar þetta mál sé
komið í höfn verði menn að taka af-
stöðu til annarra mála. „Það má vel
vera að menn geti búið sér til eitt-
hvert almennara kerfi um hluti
sem þó verða að vera það stórir í
sniðum og það mikilvægir að þeir
séu réttlætanlegir með sama hætti
og mál ÍE. Við erum með Nýsköp-
unarsjóð, Byggðasjóð o.s.frv. fyrir
minni aðila sem veita opinbera að-
stoð,“ segir fjármálaráðherra.
Erindi stjórnar Lyfjaþróunar um ríkisábyrgð
Of snemmt að taka afstöðu