Morgunblaðið - 17.04.2002, Blaðsíða 24

ERLENT
24 MIÐVIKUDAGUR 17. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ARGENTÍNSKIR maurar, sem bár-
ust til Evrópu fyrir um 80 árum,
hafa komið sér upp mestu maura-
nýlendu, sem nokkru sinni hefur
fundist. Er hún 6.000 km löng, frá
Norður-Ítalíu, um Suður-Frakkland
og að Atlantshafsströnd Spánar. Í
henni búa milljarðar maura í millj-
ónum einstakra mauraþúfna.
Maurar eru ekki vanir að gefa
maurum úr öðrum þúfum nein grið
en ljóst er, að maurarnir í þessari
risanýlendu bera kennsl hver á ann-
an og geta því starfað saman, jafnvel
maurar úr sitt hvorum enda hennar.
Talið er, að argentínsku maur-
arnir hafi borist til Evrópu með inn-
fluttum plöntum og ekki fer á milli
mála, að hingað til hefur þeim vegn-
að vel í baráttunni við þær 20 teg-
undir, sem fyrir voru í álfunni. Sagði
frá þessu á fréttavef BBC, breska
ríkisútvarpsins, í gær.
Samvinnusinnaðir
landnámsmaurar
Vísindamenn vita ekki fyrir víst
hvernig á þessari risanýlendu stend-
ur en grunar, að skýringarinnar sé
að leita í velgengni mauranna.
Vegna hennar hafi frá upphafi verið
mjög skammt á milli mauraþúfn-
anna og það hafi aftur ýtt undir
samvinnu fremur en átök. Þróunin
hafi síðan styrkt þetta fyrirkomulag
enda standi maurar, sem eru lausir
við innbyrðisátök, vel að vígi í bar-
áttunni við aðrar, fjarskyldar teg-
undir.
„Það er gaman að sjá hvernig nýtt
landnám getur breytt félagslegri
hegðan,“ segir Laurent Keller, pró-
fessor við háskólann í Lausanne í
Sviss. „Þetta er mesta samvinnu-
félag, sem vitað er um.“
Spá sundurlyndi og átökum
Keller og kollegar hans spá því
samt, að fyrr eða síðar muni sam-
vinnan fara út um þúfur vegna þess,
að erfðafræðileg frávik muni valda
átökum milli þeirra. Auk þess eigi
risanýlendan sér óvini í annarri
nokkuð stórri nýlendu herskárra,
argentínskra maura í Katalóníu á
Spáni.
Í heiminum öllum eru rúmlega
4.500 maurategundir. Stendur sam-
félag þeirra og fellur með ófrjóum
kvendýrum, sem afla fæðunnar og
annast afkvæmi vængjuðu og frjóu
drottninganna. Hlutverk karlanna
er að eiga mök við drottninguna og
deyja síðan.
6.000 km
löng maura-
nýlenda í
Evrópu
ÞÚSUNDIR Indverja fylgdust með því í gær þegar gufuknúin járnbrautar-
lest með ellefu vagna lagði af stað frá aðallestarstöðinni í Bombay í tilefni
af því að 150 ár eru liðin frá fyrstu lestarferðinni á Indlandi. Lestin fór til
bæjarins Thana, um 60 km frá Bombay, sömu leið og fyrsta lestin fór
fyrir einni og hálfri öld þegar Indland var nýlenda Bretlands. Ferðin
tók 75 mínútur eins og jómfrúrferðin 16. apríl 1853.
Reuters
150 ár liðin frá jómfrúrferðinni
LJÓST þykir, að Xanana Gusmao,
fyrrverandi skæruliðaleiðtogi, hafi
unnið yfirburðasigur í fyrstu for-
setakosningunum á Austur-Tímor
en þær fóru fram um síðustu helgi.
Samkvæmt tölum, sem birtar
voru um miðjan dag í gær, hafði
Gusmao fengið 77,83% atkvæða en
eini keppinautur hans, Francisco
Xavier do Amaral, 18,6%. Þá hafði
verið fulltalið í sjö af þrettán kjör-
dæmum í landinu. Endanleg nið-
urstaða á að liggja fyrir í dag.
Do Amaral, sem segist hafa boð-
ið sig fram til að kjósendur hefðu
um eitthvað að velja, hafði ekki ját-
að ósigur sinn í gær en stuðnings-
menn hans viðurkenndu, að þeirra
maður hefði beðið lægri hlut.
Forsetakosningarnar voru loka-
skrefið í blóðugri baráttu lands-
manna gegn yfirráðum Indónesa
en 20. maí næstkomandi verður
Austur-Tímor formlega sjálfstætt
ríki.
Sameinuðu þjóðirnar hafa farið
með stjórn landsins síðan íbúarnir
ákváðu í þjóðaratkvæðagreiðslu í
ágúst 1999 að segja skilið við
Indónesíu en viðbrögð Indónesíu-
hers og stuðningsmanna hans voru
að drepa hundruð manna og valda
gífurlegri eyðileggingu í landinu.
Linnti þeirri ógnaröld ekki fyrr en
mánuði síðar er friðargæsluliðar
SÞ komu á vettvang.
Gusmao var leiðtogi skæruliða,
sem börðust gegn yfirráðum Ind-
ónesa en var handtekinn 1992 og
sat í fangelsi í sjö ár. Do Amaral
var forseti landsins í níu daga árið
1975 eða frá því að Portúgalar yf-
irgáfu það eftir að hafa ráðið því í
mörg hundruð ár og þar til Ind-
ónesíuher lagði það undir sig 7.
desember.
Yfirburðasigur
Gusmaos á
Austur-Tímor
Dili. AP.
AP
Xanana Gusmao ræðir við fréttamenn í Dili eftir að fyrstu kjörtölur í
forsetakosningunum á Austur-Tímor voru birtar í gær.
GÓÐUR meirihluti Dana vill
taka upp evru í stað krónunnar
en Bertel Haarder, Evrópumála-
ráðherra í dönsku stjórninni, hef-
ur ekki á prjónunum að efna til
nýrrar þjóðaratkvæðagreiðslu
um það á næstunni.
Yrði kosið nú um evruna
myndu 56% kjósenda segja já við
henni en 36% nei. Aðrir eru
óákveðnir. Kom þetta fram í
skoðanakönnun, sem gerð var
fyrir Jyllands-Posten.
Danskir stjórnmálamenn segja
að aukinn stuðningur við upp-
töku evrunnar stafi einkum af
því að hún er nú orðin gjaldmiðill
flestra Evrópusambandsríkja og
að auki gert jafn hátt undir höfði
og dönsku krónunni í ýmsum
verslunum í Danmörku.
Stjórnarflokkarnir báðir,
Venstre og Íhaldsflokkurinn, og
kjósendur þeirra eru mjög
hlynntir evrunni en sumir segja,
að aðgerðaleysi stjórnarinnar í
þessu máli stafi af stuðningi
Danska þjóðarflokksins við hana.
Hann er Evrópufjandsamlegur
eins og er með flokka, sem eru
yst til hægri eða vinstri í hinu
pólitíska litrófi.
Meirihluti Dana
vill fá evruna