Morgunblaðið - 17.04.2002, Blaðsíða 44

MINNINGAR
44 MIÐVIKUDAGUR 17. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Dóri í Stekkholti er
allur. Kynni mín af
Halldóri eru ekki löng.
Á þeim tveimur ára-
tugum sem ég var bú-
settur í Tungunum sá
ég karli þessum aðeins einu sinni
bregða fyrir. Halldór var fáséður á
mannamótum í Tungunum og hafði
sig lítið í frammi.
Fyrir fáeinum árum átti ég erindi
að Stekkholti vegna greinar sem ég
var þá með í smíðum um þjóðsagna-
persónuna Kristján í Stekkholti.
Það kom mér þá skemmtilega á
óvart hvað Stekkholtssystkinin voru
bæði greind og skemmtileg viðræðu.
Talið barst þá eins og oft annars-
staðar þar sem ég kem að gömlu ís-
lensku draugatrúnni og öðrum hind-
urvitnum. Viðhorf fólks til þeirra
mála eru mjög misjöfn. En í tali
okkar Halldórs var eins og við hefð-
um þroskað með okkur í langan
tíma sömu viðhorf. Halldóri var eig-
inlegt að líta á þessi mál sem eðlileg-
an hlut án þess að taka endilega af-
stöðu til þess hvað væri raunveru-
leiki og hvað ekki.
Ég innti Halldór meðal annars
eftir Stekkholtsmanni sem var
frægur draugur á þessu svæði um
aldamótin 1900 en Dóri hafði lítið
heyrt af honum. Aftur á móti sagði
hann mér af síðari tíma reimleikum í
Stekkholti og sögu þar um sem er
mér síðan uppáhaldssaga af þeim
sem ég hefi skráð. Sagan er á þessa
leið.:
Á sjöunda áratug tuttugustu ald-
ar keypti Jón Sigurðsson bóndi í
Skollagróf í Hreppum nokkur lömb
af Jóni bónda í Stekkholti. Jón kom
ásamt fleiri mönnum með kerru
undir lömbin. Á leiðinni út eftir
höfðu þeir Hreppamenn haft grjót í
kerrunni, væntanlega til að þyngja
hana. Áður en lömbin voru sett í
kerruna var hellunni hent úr kerr-
HALLDÓR ELLERT
JÓNSSON
✝ Halldór EllertJónsson fæddist í
Haga í Holtum hinn
7. apríl 1928. Hann
lést á Landspítalan-
um 16. mars síðast-
liðinn og fór útför
hans fram frá Skál-
holtskirkju laugar-
daginn 30. mars.
unni og hefur hún síð-
an legið framan við
fjárhúsin í Stekkholti
sem eru rétt neðan við
bæjarhús. Fljótlega
eftir þetta varð vart við
reimleika við helluna.
Bergþóra dóttir Jóns
varð einkum vör við
þetta. Heyrði hún oft
umgang í og við húsin
og einu sinni sá hún
mann hlaupa eftir þaki
fjárhússins, en enginn
maður var þar í raun
og veru. Af sumum var
talið að reimleikarnir
hafi tengst fylgju Hreppamannanna
en þar eystra var því fleygt að af-
sprengi Írafellsmóra fylgdi Jóni í
Skollagróf og hans fólki.
Mér er það minnisstætt þegar ég
gekk niður að fjárhúsunum í Stekk-
holti með Stekkholtsbóndanum og
þakka fyrir að fá að kynnast Dóra.
Möllu og öðrum ættmennum Hall-
dórs Jónssonar sendi ég samúðar-
kveðjur.
Bjarni Harðarson.
Ég veit, minn ljúfur lifir
lausnarinn himnum á,
hann ræður öllu yfir,
einn heitir Jesús sá,
sigrarinn dauðans sanni
sjálfur á krossi dó
og mér svo aumum manni
eilíft líf víst til bjó.
Ég lifi’ í Jesú nafni,
í Jesú nafni’ ég dey,
þó heilsa’ og líf mér hafni,
hræðist ég dauðann ei.
Dauði, ég óttast eigi
afl þitt né valdið gilt
í Kristí krafti’ ég segi:
Kom þú sæll, þá þú vilt.
(Hallgr. Pét.)
Nágranni okkar og vinur, Halldór
Ellert Jónsson í Stekkholti, er horf-
inn héðan, æðrulaus og óhræddur
við það sem framundan er.
Æðruleysi hans varð okkur hjón-
unum mikill styrkur, þegar við
heimsóttum hann eftir að hafa kvatt
unga dóttur okkar hinsta sinni.
Lífið fór ekki sérlega mjúkum
höndum um þennan íslenska alþýðu-
mann og margir misskildu hann,
þegar hann bar höfuðið hátt við bág-
ar aðstæður.
En nágrönnum sínum var Dóri
sannur vinur, hjálpsamur og
skemmtilegur sagnaþulur, sem ung-
ir og aldnir vildu tala við og fræðast
af.
Foreldrar mínir minnast þess
með þakklæti, hversu bóngóður
hann var og fljótur að koma ef þau
voru hjálpar þurfi, hvort sem um
var að ræða steypuvinnu, sauðfjár-
förgun eða önnur verk sem aðstoð
þurfti við. Hann kunni líka vel til
allrar verkunar á gamla íslenska
matnum, þó að hann svaraði öllum
spurningum þar um með því að
segja: Hann pabbi var vanur að gera
þetta svona.
Ekki var verið að hreykja sér af
því sem hann taldi arf frá gengnum
kynslóðum, eða eigna sér annarra
visku.
Hins vegar var hann óragur að
ganga fram fyrir skjöldu ef honum
þótti ómaklega að einhverjum vegið.
Ein smá saga er hér sem dæmi um
þetta:
Þegar ég sautján ára stelpuskott
ákvað að ryðjast inn í það karlaveldi
sem fjallferðir voru, missti annar
hesturinn minn skeifu í miðju Kjal-
hrauni. Þetta þótti gárungunum
gott tækifæri til að stríða innrás-
arliðanum. Þá var Dóri fljótur að
koma til hjálpar og sagði nokkuð há-
vær: Þið skuluð ekki saka hana um
lélega járningu því það var ég sem
nældi undir klárinn og við mig einan
að sakast ef það hefur verið illa gert.
Fleiri slíkar sögur eru til en ég læt
þessa duga.
Viðbrögð unga fólksins sýna okk-
ur best hver Dóri var og hvers ná-
grannarnir mátu hann.
Ung kona sat hjá honum síðasta
kvöldið og las fyrir hann þar til hann
sofnaði.
Nágrannarnir hafa allir óskað eft-
ir að fá að sýna hlýhug og virðingu í
verki, og þökkum við aðstandendum
fyrir að leyfa okkur að taka þátt í
undirbúningi síðustu kveðjustund-
arinnar. Því flestum lætur okkur
betur að tjá hug okkar með gerðum
en orðum.
Svona kveðjur fá aðeins þeir sem
mikils eru metnir af samferðamönn-
um sínum.
Brekkufjölskyldan öll þakkar af
alhug fyrir samfylgdina og vottar
Málfríði og börnum hennar sína
dýpstu samúð.
Hólmfríður Óskarsdóttir,
Rauðaskógi.
Það var eitt kvöld að
mér heyrðist barið,
ég hlustaði um stund og
tók af kertinu skarið,
ég kallaði fram, og
kvöldgolan veitti mér
svarið:
Hér kvaddi lífið sér dyra, og nú er það
farið.
(Jón Helgason.)
Það líf sem kvaddi þennan heim
hinn 12. mars sl. mun lifa í hjarta
okkar sem til þekktum. Líf Mar-
íönnu Haraldsdóttur var gætt feg-
urð og kærleika sem greinilega var
henni eðlislægur og í blóð borinn.
Það leyndi sér ekki að þar hafði ver-
ið til sáð af alúð og innileika. Sú
blíða einlægni og natni sem Mar-
íanna hafði notið hjá foreldrum sín-
um í uppvexti komst vel til skila í
verkum hennar hvar sem til sást.
Fyrr á árum átti ég stutta viðkomu
með Maríönnu á heimili foreldra
hennar, þeirra Haraldar og Lísu.
Þessi heimsókn var mér dýrmæt
MARÍANNA
HARALDSDÓTTIR
✝ Maríanna Har-aldsdóttir fædd-
ist í Reykjavík 3.
febrúar 1950. Hún
lést á Landspítalan-
um í Fossvogi 12.
mars síðastliðinn og
fór útför hennar
fram frá Dómkirkj-
unni 21. mars.
vegna þess að þá varð
mér ljóst hvernig geisl-
andi kærleikur Mar-
íönnu var til kominn.
Þetta er eitt af þeim
atvikum sem í minn-
ingunni munu fylgja
mínu lífi sem fyrir-
myndir um innri feg-
urð. Það sem ég upp-
lifði var hvernig
kærleikurinn og virð-
ingin streymdi meðal
þeirra og alúðin sem
var þeim svo sjálfsögð
og einlæg var í háveg-
um höfð. Það kom því í
sjálfsögðu framhaldi að þegar Mar-
íanna stofnaði til fjölskyldu með
Jens Pétri og þau síðar eignuðust
dótturina Lísu Björk, að til var sáð
af kærleika og alúð. Fjölskyldan var
samhent og ræktaði sinn heimagarð
þar sem sjálfsagt þótti að gefa og
þiggja í einlægni.
Elsku Maríanna.
Brosið þitt blíða og bjarta og al-
úðin er mér ætíð efst í huga þegar
til þín er hugsað. Það er dýrmætt að
hafa eignast vin sem í raun er alltaf
nálægur. Þó að samvistir okkar
yrðu ekki miklar seinni árin varstu í
hjarta mínu ætíð nálæg. Það er
vegna þess að vináttan var eins og
þú, einlæg og sönn. Þín innri fegurð
og mannkærleikur þar sem dýpri
skilningur og tilfinning fyrir mann-
legum eiginleikum var svo mikilvæg
að ekki varð frá vikið. Elsku vin-
kona, það var þér ætíð mikilvægt að
vera sönn og einlæg og þú hafðir
líka þroska til að fylgja því eftir.
Þannig var þín lífsspeki og þar var
ekki farið í manngreinarálit. Fegurð
vekur hlýju og það sem fallegt er lif-
ir lengi í huga okkar. Það sem þú
sáðir til munum við hin leitast við að
rækta sem perlur lífsandans og
mannkærleikans. Það sem þú sáðir
til er dýrmætt. Á þessari stundu er
þakklæti til þín, vegna þess sem þú
gafst, mér efst í huga.
Nú eru nær tólf ár síðan við sát-
um saman og skrifuðum minningu
um okkar kæru vinkonu Sigrúnu
Sigurjónsdóttur. Við slíkar aðstæð-
ur verður tilfinningaleg nálægð svo
mikil, mannlegir eiginleikar og lífs-
viðhorf streyma fram í formi alls
þess sem metið er til verðleika. Þar
áttum við samleið Maríanna, þá kom
svo vel í ljós að viðhorf okkar fóru
saman um tilfinningaleg gildi lífsins
og verðmætamat. En nú ert það þú
sem hefur kvatt þennan heim! Tvær
mannkostakonur svo fljótt burt kall-
aðar, mannlegar perlur með svo
mikinn lífsvilja og löngun til að láta
gott af sér leiða. Við þessu eigum
við engin svör.
Kæru Jens Pétur, Lísa Björk og
Haraldur. Maríanna var gleði ykkar
og stolt. Það er dýrmætt að hafa átt
slíka mannkostakonu að. Veganestið
sem hún gaf mun lifa í hjarta ykkar,
einstakar perlur minninga sem
vekja tilfinningu um kærleika og
hlýju munu reynast ykkur stoð í
sorg og söknuði. Megi góður Guð
styðja ykkur og styrkja áfram á lífs-
ins braut. Með innilegri samúð.
Gyða Halldórsdóttir.
!



" 
" 
 " 
# 
 " 
 $"


 .
12#3+3/4
$)%

2  56

0%$$ 7


%

& 

'   

  
 
 
 
(   
 
)
 
 
*
&! " $$%

($ "28 9! $$%

8': ( &) "( "$ ! "

$#!28 9! $ ! "

 ( ;:!($ ! "

""$%

$ $0<"

4 
 ! "
1!:$+ (: $$%

"8&% "$ ! "

" ( "&! "$$%


4:"
4$%2" " 
7 *
!




 
  



 +,-0,,4.0*
3/

=$ 8! "

!  >

 8  $"


%
 
+
 

(  
, - 
 
 
 
.     
 

 
 
*//
0

 

&


-

 --%  &! 0 &! ( ! "

/
" + (:  $ ! "

2 ;8! ."+ (:  $$%
+ (?28) 
 :$ ! "

 "$ + (:  $ ! "
0%$1@

  ) %     ) *

 



" 
  


+,-A
B-.
11.

%$$) :C

D$

%

, - 

0#
  

  
1
&

 
 
,$    
 
+/
 
 

 "$ 8'+  $ $$%

+ (?
 "$ 8'$ ! "

 E$  "$ :  $$%

&! $ "$ 8'$ ! "

 :2 " $$%

$ &! (  "$ 8'$$%
$ D  ! "

):: ) %):: ) *
!
"

 "


 .411
11.

1 ;) F

%$$"

'( 
  75FF
;8

 

. $ &$
.  
. 
  
*
  
2   
 
 3
  # "   ! "
2" "  $" $$%

"
": 2" "$$%

4"( 3 2" "$$%

182" "$ ! " *
,  !


" 


 +,,+,/.+.+,,+

' D"F

;8

 

  !  
(  
, - 

  
 
*
  
2 
 
 
,  
  ++
 
 
44/
@" #!@$ ! "

$
" 8!$ ! "
2" " 
!:$$%

#!$ G
" 8!$$%
4
"( $ ! "

#!+  $$%
0  = #!@$ ! "

 "
": +  $$%
% ) *