Morgunblaðið - 07.05.2002, Blaðsíða 1

105. TBL. 90. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 7. MAÍ 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 7. MAÍ 2002
PIM Fortuyn, leiðtogi hægriöfga-
manna í Hollandi, var skotinn til
bana í gær, níu dögum fyrir þing-
kosningar í land-
inu.
Wim Kok, for-
sætisráðherra
Hollands, stað-
festi að Fortuyn
væri látinn.
„Þetta var ekki
aðeins tilræði við
Pim Fortuyn
heldur einnig lýð-
ræðið í Hollandi,“
sagði forsætisráðherrann. „Við höf-
um getið okkur orð fyrir að vera um-
burðarlynd þjóð og eigum að útkljá
pólitísku deilumálin með orðum, ekki
byssum.“
Fortuyn fékk sex byssuskot í
höfuðið, hálsinn og bringuna á bíla-
stæði fjölmiðlamiðstöðvar í borginni
Hilversum, 16 km suðaustan við
Amsterdam. Lögreglan sagði að
meintur morðingi Fortuyns, 33 ára
Hollendingur, hefði verið handtek-
inn eftir að hafa lagt á flótta. Sjón-
arvottar sögðu að fjórir menn hefðu
veitt honum eftirför.
Þetta er í fyrsta sinn í nútímasögu
Hollands sem stjórnmálaleiðtogi er
myrtur. Allir flokkarnir sem taka
þátt í þingkosningunum 15. maí af-
lýstu kosningafundum sínum vegna
morðsins og stjórn landsins kom
saman í gærkvöldi til að ræða hvort
fresta ætti kosningunum. „Það er
ekki hægt að halda kosningabarátt-
unni áfram eftir þennan atburð,“
sagði Hans Dijkstal, leiðtogi frjáls-
lynda flokksins VVD. „Holland hefur
glatað sakleysi sínu,“ sagði Ad
Melkert, leiðtogi sósíalistaflokksins
PVDA.
Spáð talsverðu fylgi í
þingkosningunum
Fortuyn, 54 ára fyrrverandi pró-
fessor í félagsfræði og dálkahöfund-
ur, var lítt þekktur þar til flokkur
hans fékk 35% atkvæðanna í borg-
arstjórnarkosningum í Rotterdam í
mars. Þetta mikla fylgi kom á óvart
þar sem margir töldu að stefna hans,
sem einkenndist af andúð á innflytj-
endum, einkum múslímum, ætti ekki
mikinn hljómgrunn meðal hol-
lenskra kjósenda sem hafa getið sér
orð fyrir frjálslyndi.
Flokki Fortuyns hefur verið spáð
talsverðu fylgi í þingkosningunum
og talið er að hann geti orðið þriðji
stærsti flokkur landsins.
Lögreglan dreifði í gærkvöldi
hundruðum stuðningsmanna Fort-
uyns sem höfðu safnast saman við
þinghúsið í Haag til að mótmæla
morðinu.
Leiðtogi hægri-
öfgaflokks myrtur
Hilversum, Haag. AFP, AP.
Kosningafundum aflýst í Hollandi vegna morðsins
Reuters
Stuðningsmenn Pims Fortuyns
leggja blóm við heimili hans í
Rotterdam eftir morðið í gær.
Pim
Fortuyn
FORSETI Frakklands, Jacques
Chirac, sigraði þjóðernissinnann
Jean-Marie Le Pen með yfirburðum
í seinni umferð forsetakjörsins á
sunnudag, hlaut 82,21% atkvæða
samkvæmt lokatölum. Kjörsókn var
mun meiri en í fyrri umferðinni eða
nær 80% en rúm 4% skiluðu hins
vegar auðu.
Chirac gengur hér út úr forseta-
höllinni í París með sósíalistanum
Lionel Jospin sem sagði af sér emb-
ætti forsætisráðherra í gær vegna
hrakfara hans í fyrri umferð for-
setakosninganna.
Chirac skipaði í gær hægrimann-
inn Jean-Pierre Raffarin í embætti
forsætisráðherra en Raffarin
gegndi lykilhlutverki í kosninga-
baráttu forsetans. Þingkosningar
verða í landinu í júní.
Raffarin er öldungadeildar-
þingmaður og liðsmaður gaullista-
flokks Chiracs. Hann er 53 ára
gamall og gegndi á sínum tíma ráð-
herraembætti þegar franskir
hægrimenn voru í forystu fyrir rík-
isstjórn.
Frönsk dagblöð fögnuðu ákaft
sigrinum á Le Pen, vinstriblaðið
Liberation sagði að 82% hefðu „kos-
ið lýðveldið“. Le Figaro sagði að
þrátt fyrir góðan sigur yrðu menn
að horfast í augu við þá staðreynd
að þjóðin væri klofin og sjaldan
hefði framtíð hennar einkennst af
meiri óvissu en nú.
Reuters
Ný stjórn í Frakklandi

Chirac heitir umbótum/23
TALIÐ var í gærkvöldi að sam-
komulag væri í nánd milli Ísraela og
Palestínumanna í deilunni um vopn-
aða Palestínumenn í Fæðingarkirkj-
unni í Betlehem sem ísraelskir her-
menn hafa setið um í rúman mánuð.
Embættismenn frá bandarísku
leyniþjónustunni CIA, Páfagarði og
Evrópusambandinu tóku þátt í við-
ræðunum. Talið er að Ariel Sharon,
forsætisráðherra Ísraels, vilji að
deilan verði leyst til að hann geti ein-
beitt sér að öðrum málum þegar
hann ræðir við George W. Bush
Bandaríkjaforseta í Hvíta húsinu í
dag.
Ísraelar krefjast þess að þrettán
vopnaðir Palestínumenn í Fæðingar-
kirkjunni verði sendir í útlegð til
Ítalíu. Palestínumenn vilja hins veg-
ar aðeins að átta þeirra fari í útlegð,
að sögn palestínskra heimildar-
manna. Þeir sögðu að erfitt væri fyr-
ir Yasser Arafat, leiðtoga Palestínu-
manna, að samþykkja þessa lausn og
hann vildi að þeir sem yrðu sendir í
útlegð yrðu eins fáir og mögulegt
væri.
Ísraelskir og palestínskir embætt-
ismenn voru þó vongóðir um að sam-
komulag næðist. Gert er ráð fyrir því
að u.þ.b. 30 aðrir Palestínumenn
verði fluttir úr Fæðingarkirkjunni í
fangelsi á Gaza-svæðinu þar sem
þeir verði undir eftirliti bandarískra
og breskra varða.
Búist er við að ísraelska herliðið í
Betlehem verði flutt þaðan náist
samkomulag um Palestínumennina.
Samkomulag
talið í nánd
í Betlehem
Betlehem, Washington. AP.
VIÐRÆÐUR herforingja-
stjórnarinnar í Búrma og leið-
toga lýðræðissinna í landinu,
Aung San Suu Kyi, snúast nú
um stjórnarskrár- og efnahags-
mál, að því er Suu Kyi sagði í
gær, þegar hún var látin laus
eftir að hafa setið í stofufang-
elsi í hálft annað ár.
Suu Kyi kvaðst hafa verið
leyst úr stofufangelsi án skil-
yrða og fengið heimild til að
ferðast óhindrað um landið.
„Viðræðum sem miðuðust að
því að byggja upp gagnkvæmt
traust er lokið og við horfum nú
til framtíðar,“ sagði hún.
Suu Kyi
látin laus

„Hamingjudagur“/24
Rangoon. AFP.
BANDARÍKJASTJÓRN hefur
hafnað formlegri aðild að sáttmálan-
um um stofnun Alþjóðlega saka-
máladómstólsins, ICC, fyrsta varan-
lega alþjóðadómstólsins sem gegnir
því hlutverki að dæma í málum ein-
staklinga, sem grunaðir eru um al-
varlegustu glæpi gegn mannkyninu,
m.a. hópmorð og stríðsglæpi.
Marc Grossman, aðstoðarutanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, tilkynnti
þetta í ræðu í Washington í gær.
Bandaríkjastjórn hyggst ekki full-
gilda sáttmálann og telur sig nú „al-
gerlega óbundna af markmiðum
hans“ að því er fram kom í bréfi
Pierre Richard-Prospers, sendi-
herra Bandaríkjanna í stríðsglæpa-
málum, til framkvæmdastjóra Sam-
einuðu þjóðanna.
Sakamáladómstóllinn verður
stofnaður í sumar án aðildar Banda-
ríkjanna þar sem tilskilinn fjöldi
ríkja hefur þegar fullgilt sáttmálann.
„Ógnar fullveldi
Bandaríkjanna“
Bill Clinton, þáverandi forseti
Bandaríkjanna, undirritaði sáttmál-
ann 31. desember 2000 en taldi hann
gallaðan og lagði hann því ekki fyrir
bandaríska þingið til að fullgilda
hann. Stjórn George W. Bush for-
seta er einnig þeirrar skoðunar að
sáttmálinn sé gallaður þar sem hann
veiti dómstólnum of mikið vald.
Grossman benti á að samkvæmt
sáttmálanum yrði hægt að saksækja
menn frá ríkjum sem hafa ekki und-
irritað hann. „Þetta ógnar fullveldi
Bandaríkjanna,“ sagði hann.
Andstæðingar sáttmálans á
Bandaríkjaþingi og í stjórn Bush
segja að óvinveitt ríki geti notfært
sér dómstólinn til að saksækja
bandaríska hermenn, sem taka þátt í
hernaði erlendis, í pólitískum til-
gangi.
Mannréttindasamtök gagnrýndu
ákvörðun Bandaríkjastjórnar. „Með
því að afturkalla undirritunina
leggst Bandaríkjastjórn gegn mikil-
vægustu nýju stofnuninni í mann-
réttindamálum í hálfa öld,“ sagði
Kenneth Roth, framkvæmdastjóri
Human Rights Watch.
Stjórn Bush
hafnar alþjóð-
legum sakadómi
Washington. AP, AFP.