Vísir - 16.06.1980, Blaðsíða 5

VÍSIR
Mánudagur 16. júnl 1980.
Umsjón: Axel
Ammendrup
Frá óeir&unum I S-Afriku fyrir fjórum árum. Vopnaöir lögreglumenn réöust gegn blökkumönnum, sem voru aö mótmæla.
FJÖGUR ÁR LIDIN FRÁ ÓEIRDUNUM í SOWETO:
LÖGREGLUÞJÖNN SKOTINN
TIL BANA (GÆRKVÖLDI
Liberia:
Frakkar kaili
sendiherrann
helm
Herforingjastjórnin i Liberiu
hefur beöiö frönsku stjórnina aö
kalla heim sendiherra sinn I
Monróvlu. Kemur beiönin i
kjölfar handtöku sonar Williams
Tolberts, fyrrverandi forseta
Liberiu, sem tekinn var af lifi I
herforingjabyltingunni I april.
Sonur forsetans var handtekinn i
sendiráöi Frakka i Monróviu, en
þar haföi hann fengö hæli sem
pólitiskur flóttamaöur.
Franska stjórnin hefur harð-
lega mótmælt þvi, aö liberisk
yfirvöld skyldu handtaka mann-
inn á frönsku yfirráöasvæöi, þaö
er I sendiráöinu.
Utanrikisráöherra Liberiu,
Gabriel Baccus Matthews, sagöi
að sendiherra Frakka, Louis
Dollous, heföi fariö langt út fyrir
sviö sittt sem sendiherra, og hann
héfði ekki gert liberisku stjórn-
inni viövart. aö Tolbert væri I
sendiráöinu.
Tolbert yngri er tengdasonur
forseta Filabeinsstrandarinnar,
Felix Houphouet-Boigny.
Caliagnan
í vanda
James Callaghan, formaöur
breska Verkamannaflokksins og
fyrrverandi forsætisráöherra,
laut tvivegis i lægra haldi fyrir
vinstrimönnum á fundi nefndar,
sem rannsakar uppbyggingu og
skipulag Verkamannaflokksins
um helgina.
t nefndinni eru fulltrúar stjórn-
málamanna og forystumanna
verkalýösfélaga, og á hún aö vera
ráögefandi fyrir aöalfund flokks-
ins i október.
Málin, sem Callaghan laut I
lægra haldi i, voru um kjör
formanns og varaformanns
flokksins annars vegar. Nefndin
vildi ekki sætt sig við aö þessir
foringjar væru einungis valdir af
þingfulltrúum flokksins, heldur
ættu m.a. verkalýðsforingar og
almennir kjósendur aö hafa þar
nokkur áhrif einnig.
Hitt málið var, aö allir núver-
andi þingmenn Verkamanna-
flokksins skyldu taka þátt I próf-
kjöri innan flokksins og berjast
þannig fyrir sæti sinu.
James Callaghan barðist
kröftuglega gegn framgangi
þessara mála, en beiö sem fyrr
segir nauman ósigur.
Vopnaöir, óeinkennisklæddir
lögregluþjónar hafa mjög nánar
gætur á öllu I Soweto f dag og
gæta þess, aö fundarbann yfir-
valda veröi haldiö, en fleiri en tfu
menn mega ekki koma saman.
Er þetta gert vegna þess, að I
Ramsey Clark,
fyrrum dómsmálaráð-
herra Bandarikjanna,
kom heim i gær eftir að
hafa setið ráðstefnu um
glæpi Bandarikjamanna
i íran á keisaratim-
anum. Clark á yfir höfði
sér málsókn vegna brots
dag eru liðin fjögur ár frá óeirö-
unum I Soweto, en þá voru nokkur
hundruð blökkumenn drepnir i
átökum viö lögreglu. Suöur-
afriskir blökkumannaleiötogar
hafa hvatt til verkfalla i dag til aö
minnast atburöanna.
Soweto var þögul en rafmögnuö
á ferðabanni Carters til
íran.
Clark sagöi, aö vegabréf hans
heföi ekki veriö tekið og aö hann
hafi ekki átt i neinum erfiöleikum
meö aö komast i gegnum tollinn,
en tollveröir heföu tekið nokkra
smápakka af honum.
Carter forseti sagöi sig fylgj-
andiþví, aö málsókn yrði hafin á
hendur Clark og niu öörum
Bandarikjamönnum, sem sóttu
i gær, eftir aö lögreglan haföi
beitt hundum, kylfum og táragasi
til að dreifa nokkur hundruö
manna hópi, sem kom saman til
bænagerða I miöborginni. Aö
sögn lögreglunnar meiddist eng-
inn alvarlega og enginn var hand-
tekinn.
ráöstefnuna i Paris.
,,Ég get ekki séö að hægt sé að
refsa bandariskum rikisborgara
fyrir aö gera skyldu sina, og þaö
tel ég mig hafa veriö aö gera”,
sagöi Clark
,,Ég get aöeins lýst undrun
minni á þvi, aö I landi voru skuli
vera til slikar refsingar”.
Clark sagöist hafa farið til fran
tilað reyna aö hjálpa til við lausn
gislamálsins.en Carter sagöi aö
Fyrirtæki, sem svartir og litaö-
ir reka, veröa aö öllum likindum
lokuö i dag.
Hvitur lögregluþjónn var skot-'
inn til bana seint i gærkvöldi og
óttast menn, aö til frekari óeiröa
kunni aö koma.
slikar heimsóknir afvegaleiddra
Bandarikjamanna eins og Clarks
gætu aðeins gert illt verra.
,,Ég er ánægöur með aö hafa
tekið þátt í ráöstefnunni, og á
meðanég hugsaöi um bandarisku
gislana 53, gat ég ekki annað en
hugsaö til þess, aö þeirra vand-
ræöi koma til vegna ögrunar viö
litla þjóö, þar sem tuttugu þúsund
manns voru liflátnir á valdatima
keisarans”, sagöi Clark.
Clark kominn til Bandaríkjanna:
„Ekki hægt að refsa mér fyrir
að gera skyiflu mína”
Myntbreyiing
í Mósambík
Myntbreyting hefst i
Mósambfk i dag og á henni aö
vera lokiö innan þriggja daga.
Meöan á þessu stendur veröur
öllum landamærum landsins
lokaö.
Þessa þrjá daga eiga ibúar
Mósambík aö skipta peningum
sinum, escudos, I nýju myntina,
metical.
Samora Machel, forseti
Mósambik, sagöi aö metical
yrði ekki háð gengi escudo frek-
ar en öörum gjaldmiölum.
Samkvæmt fréttum frá
Mósambfk, verður eitt metical
hundrað centavos, en ekki var
sagt hvaða verðgildi nýja mynt-
in heföi.
Tíu larast i
brumuverði
Tiu inanns fórust i þrumu-
veðri um helgina I A-Þvska-
landi, tré brotnuöu og sima- og
rafmagnslinur eyöilögbust.
Stormsveipur drap sex tjald-
búa og slasaöi ellefu aöra, er
tjaldbúöir urðu fyrir honum.
Trén brotnuöu og féllu ofan á
tjöldin. Þrir létust, er raf-
magnslinur slitnuðu og lentu á
mönnunum, og einn maður varö
fyrir eldingu.
Margir vegir, þar á meöal
nokkrar hraðbrautir, voru lok-
aðir, þar sem trjábolir féllu á
þá. Þá stifluðust fljót og flæddu
yfir bakka sfna.
Átta farast í
byrlusiysl
Þyrla frá bandariska hernum
fórst nálægt St. Croix við
Jómfrúreyjar i gær, og er talið,
að allir sem i henni voru, átta
manns, hafi farist.
Mikið öskugos hófst að nýju I fjallinu St. Helenu í Washington-
fylki i Bandaríkjunum fyrir helgina. Frekar hægt hafði verið um
Helenu i nokkurn tima, en skyndilega hófst öskufall í austanveröu
fylkinu. tbúar voru hvattir til aö vera ekki utan dyra nema með gas-
grimur. Heldur hefur dregiö úr gosinu aftur.
Herskáir hægri
menn velja
forsetaefni sitt
Herskár, franskur öfgaflokk-
ur valdi i gær forsetaefni sitt
fyrir forsetakosningarnar i
Frakklandi i mars á næsta ári.
Er það Brice Lalonde.
Lalonde, sem er 35 ára gam-
all, er leiðtogi flokks, sem kallar
sig „Vini jaröarinnar”, og sigr-
aði hann i forkjöri andstæöing
sinn, Philippe Lebreton, sem er
leiðtogi annars álíka flokks.
Nú hafa um sex menn veriö
tilnefndir viö forsetakosning-
arnar i Frakklandi, þar af ein
kona, cn þau eru öll fulltrúar lit-
illa flokka.
Valery Giscard d’Estaing hef-
ur enn ekki tilkynnt, hvort hann
býður sig fram til endurkjörs.