Vísir - 21.06.1980, Síða 29

VISIR Laugardagur 21. júnl 1980
r1
Matur
og list
Hvaö er list? Þeirri spurningu
er vandsvaraö en er matreiösla
listgrein? Um þaö eru menn
sennilega ekki á eitt sáttir. Þó
eruþeirmargir.sem telja aö svo
sé og meöal þeirra er gestur á
Listahátiö, bandarlska tón-
skáldiö og þúsundþjalasmiöur-
inn JOHN CAGE. Þaö er óþarfi
aö kynna John Cage hér á Sæl-
kerasíöunni enda hefur hann
veriö rækilega kynntur i fjöl-
miölum sföustu dagana. Sem
kunnugt er bauö John Cage til
kvöldveröar á sunnudaginn var.
Matseöillinn þótti allfrumlegur.
Sælkerasiöan hitti John Cage aö
máli I eldhilsi Félagsstofnunar
stUdenta. „Þaö má segja aö
mataræöi mitt sé nokkuö sér-
stætt, allavega ef miöaö er viö
mataræöi almennings, og Cage
heldur áfram: „Ég þjáöist
af slæmri liöagigt en eftir aö ég
tók upp nýtt mataræöi hefur
heilsa min oröiö miklu betri. Ég
boröa enga dýrafitu, ekki egg né
mjólk og mjólkurvörur. Kjöt
boröa ég ekki nema fuglakjöt,
sœlkerasíöan
einnig boröa ég ekki ýmsar
grænmetistegundir svo sem
kartöflur, eggaldin, tómata eöa
papriku. Ég drekk ekki te né
kaffi”. Mataræöi meistara Cage
er allsérstakt, þvl veröur ekki
neitaö.
John Cage hefur kynnt sér Zen
bUddfsma I mörg ár. Hefur hann
oftsinnis dvalist I Japan.
Viöhorf meistarans til matar-
geröarlistarinnar eru þvl á viss-
an hátt viöhorf bUddistans. John
Cage meöhöndlar hráefniö af
mikilli nærfærni. Hrlsgrjónin
eru þvegin, grænmetiö hreins-
aö, fiskurinn skorinn I jafnar
sneiöar. Þaö mætti halda aö
John Cage væri meö dýrgripi I
höndunum. Hann er mjög
einbeittur viö matreiösluna.
Meginreglan er sU aö maturinn
sé nýr og vel sé fariö meö allt
hráefni. Athyglisvert er aö mat-
reiöslan er mjög einföld.
Gulræturnar, sem voru mjög
góöar, eru matreiddar þannig,
aö þær eru skafnar og settar á
ofnplötu sem borin hefur veriö á
Sesam-olia. Plötunni er svo
stungiö inn I ofninn kaldan og
ofan á gulræturnar er settur
alominpapplr, kveikt á ofninum
og gulrætumar látnar bakast I
einn tlma og korter viö 225 gr
hita. Gulrætumar eiga aö vera
aöeins brenndar. Viö þessa
matreiöslu veröa gulræturnar
aöeins sætar á bragöiö. Fiskur-
inn, sem I þessu tilviki var lUöa,
var skorin I þunnar sneiöar og
borin á borö hrá. Meö lUöunni er
boröuö sérstök sósa sem er
mjög sterk. HUn er bUin til
þannig aö japanskt piparrótar-
duft er hrært Ut I pilsner þannig
aö hægt er aö hnoöa duftiö sem
deig. Þetta deig er svo þynnt Ut
meö Tamari soya-sósu. Þvi
miöur eru þessi krydd ekki til
hér á landi en þaö var ýmislegt
annaö sem John Cage notar I
t matreiðslutima hjá meistara Cage.
matinn sem viö nýtum ekki.
Nefna mætti söl, sem eru
upplögö aö sjóöa saman meö
hrlsgrjónum, njólablöö sem
skoriri eru I þunnar ræmur og
hituö á pönnu I nokkrum
dropum af Sesam-ollu. Gaman
væri aö fá John Cage hingaö
aftur I heimsókn til aö halda
námskeiö I „bUddiskri matar-
gerö”. Þaö er athyglisvert aö
margir listamenn eru frábærir
matargeröarmenn, t.d. er
Luciano Pavarotti frægur kokk-
ur. Ég spuröi John Cage hvort
ekki væri erfitt aö lifa eftir
svona ströngum reglum I
mataræöi? Hann brosti um leiö
og hann svaraöi: „JU — til
dæmis finnast mér ostar
óhemju góöir, en þeir eru óhollir
svo ég boröa þá ekki, en ég verö
örugglega ákaflega frlskur
þegar ég dey”.
Cage leiöbeinir gestum sinum.
Humar er
herramannsmatur
Stefán Gunnlaugsson Bautavert aö störfum undir berum himni.
,, Pakkaferö99
tií Akureyrar
Samkvæmt fréttum hefur
humarveiðin gengið mjög vel.
Vonandi eigum vð eftir að fá
nýjan humar i fiskbUöunum.
Humarinn er afskaplega ljUf-
fengur eins og allir vita sem
hafa bragöaö hann, enda er
humarinn orðinn allvinsæll á
Reykviskum matsölustööum.
Hér eru tveir humarréttir, sem
frekar auðvelt erð að matbUa.
Sá fyrri er borinn fram með
ýmsum sósum.
En fyrst er humarinn soö-
inn, best er aö sjóöa hann heil-
an, en þaö gerir ekkert til þó
bara halarnir séu soðnir. Byrjið
á þvi að hálffylla pott af vatni,
látiö humarinn Ut i, og vatniö á
að fljóta vel yfir humarinn.
Saltið vatniö og klippið 1/2 — 1
bunkt af dilli niður i pott-
inn — magnið er miðaö við 20
humarhala. Eftir að suöan er
komin upp.er humarinn soðinn I
4-6 minUtur. Það fer nokkuð
eftir stærö humarsins. Látið
humarinn slðan kólna I soöinu.
A meðan er upplagt aö UtbUa
sósurnar.
t einni skál má hafa tómat-
sósu sem krydduð er meö hvit-
um pipar og bragöbætt með
nokkrum dropum af sitrónu-
safa. I annarri skál má hafa
góða kryddsósu. Hræriö eina
matskeiö af sltrónusafa og 1
matskeiö af sinnepi saman við 2
dl af sýröum rjóma. Kryddið
sósuna með salti og pipar.
Chilisósa passar vel við
humar. Blandiö 100 gr. af maj-
onesi saman við chilisósu. Þiö
getið sjálf ráöiö styrkleika sós-
unnar. Gott er að bæta finsöxð-
um lauk saman við sósuna.
Graflaxsósa passar ágætlega
með humar. Hægt er að kaupa
hana tilbUna.en ef þiö viljið bUa
hana til sjálf. þá er þaö gert
þannig:
Hrærið saman 1 1/2 matsk.
sinnep, 1/2 matsk. sykur, 1
matsk. vinedik, 1 dl af matar-
oliu. Kryddiö sósuna með salti
og pipar. Klippið 1 bunkt af dilli
og bætiö Ut I sósuna og hrærlö
vel saman. Setjið humarinn i
skál eða leirpott og raöaöið
sósuskálunum I kring. Beriö
ristaö brauð fram meö þessum
rétti.
Hér er svo annar humar-
réttur: Humarinn er soðinn á
sama hátt og gert var I fyrri
uppskriftinni. 1 þessari upp-
skrift er reiknað meö 12-28
humarhölum. Þegar bUið er aö
sjóöa humarinn er hann skel-
flettur. Þá er sósan bUin til, en i
hana þarf:
2 matsk. smjör
1 1/2 matsk. hveiti
2 sl rjómi
hvitur pipar
sitrónusafi
1 stór púrrulaukur.
Byrjið á þvi aö sia vatnið sem
humarhalarnir voru soðnir i.
Bræöið svo smjörið I potti.
Blandið hveitinu saman við
smjöriö. Jafnið sósuna Ut með
soðinu af humrinum og rjóman-
um. Þegar sósan er oröin nægi-
lega þunn, þá er hUn krydduð
með hvitum pipar og salti. Gott
er að bragöbæta hana með
sltrónusafa. Flnsaxið einn
pUrjulauk. Setjiö humarinn Ut I
sósuna ásamt pUrjulauknum.
Látið réttinn siðan malla i 3-5
min. Þessi réttur er mjög
bragðgóður. 1 staðinn fyrir
humarhalana má nota krækling
eða stóra rækju. Gott hvitvin á
vel við þennan rétt svo og
tómatsalat og ristaö brauð.
Það mun vera nokkuö algengt
aö fólk Uti á landi kaupi svo-
kallaöan „helgarpakka” en
fyrir ákveöna upphæö er hægt
aö kaupa ferö til Reykjavlkur,
gistingu og ferö aftur heim. Því
miöur hafa ferðaskrifstofur og
aörir þeir sem I feröamálum
standa ekki skipulagt svipaöar
feröir fyrir höfuöborgarbUa. NU
er benslndropinn oröinn alldýr,
þaö er þvl nokkuö dýrt aö keyra
t.d. til Akureyrar fyrir utan aö
þaö er þreytandi og tekur heilan
dag. En þiö ykkar sem hafiö
hugsað ykkur aö slappa af I
sólarhring eöa svo, halda fund
— gætuö skroppiö til Akureyrar.
Fyrir þau ykkar sem heföuö hug
á aö skemmta ykkur ættuö aö
heimsækja Grímsey. Eyjan er
ákaflega falleg og frekar auö-
veld yfirferöar. Samgöngur viö
Grimsey eru ágætar á sumrin,
reglulegar báts- og flugferöir
eru Ut I eyjuna. Þegar heim-
sókninni til Grimseyjar er lokið
er upplagt aö synda 200 m. I
hinni ágætu sundlaug Akureyr-
inga. Svo er sjálfsagt aö heim-
sækja hinn nýja matsölustað
Akureyringa „Smiöjuna” en um
þennan staö var fjallaö hér á
Sælkeraslðunni 24. nóv. sl. NU er
bUið aö opna Smiöjuna almenn-
ingi. Staöurinn er hlýlegur og
þjónustan góö, þvi salurinn
tekur um 50 manns I sæti. Hver
gestur fær þvi mjög persónu-
lega þjónustu. Byrjiö á þvl aö fá
ykkur hressingu fyrir matinn,
hægt er aö mæla meö „Smiöju-
glóö”, sem er drykkur hUssins.
A matseölinum eru ýmsir ljUf-
fengir réttir. Eftir matinn er
boöið upp á „Smiöjukaffi” sem
er eins og nafniö bendir til kaffi
hUssins. A meöan gestirnir
njóta matarins er leikin tónlist á
píanó. Þaö er upplagt fyrir
fyrirtæki, stofnanir og aöra þá
sem halda þurfa mikilvæga
fundi aö skreppa dagstund Ut á
land.t.d. til Akureyrar. Upplagt
er aö fara meö morgunvélinni
og koma til baka meö siöustu
kvöldvél. Eftir langan og
strangan fund er upplagt aö fá
sér aö boröa góöan mat —
Smiöjan er rétti staöurinn til