Morgunblaðið - 28.08.2002, Page 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 28. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SAMKVÆMT tillögu að deiliskipu-
lagi fyrir nýtt atvinnu- og íbúðar-
hverfi í Norðlingaholti er gert ráð fyr-
ir að á svæðinu byggist nýtt hverfi
með um 1.100 íbúðum ásamt grunn-
skóla, 2–3 leikskólum og sambýli, auk
43.000 m² af atvinnuhúsnæði. Gert er
ráð fyrir að í hverfinu muni búa um
3.000 manns. Frestur til athuga-
semda vegna skipulagstillagnanna
rennur út í dag.
Á borgarafundi sem haldinn var í
fyrrakvöld til kynningar á skipulag-
inu tók Steinunn Valdís Óskarsdóttir,
formaður skipulags- og byggingar-
nefndar Reykjavíkur, fyrst til máls.
Hún gerði grein fyrir aðstæðum á
svæðinu, náttúru- og veðurfræði og
grunni skipulagsins og forsendum
þess. Hún sagði að allt frá árinu 1984
hefði verið gert ráð fyrir að byggð risi
í Norðlingaholti. Í þeirri umræðu
hefðu meðal annars komið fram hug-
myndir um að þarna yrði eingöngu
byggt atvinnusvæði en nú væri hins
vegar gert ráð fyrir blandaðri byggð.
Steinunn ræddi einnig um skipu-
lagstillögu fyrir svæðið frá árinu
1993, en ýmsir hafa nefnt hana og
borið saman við nýju tillöguna. Stein-
unn sagði að í skipulaginu frá 1993
væri gert ráð fyrir því að fjarlægð
svæðisins frá ánni Bugðu væri 50
metrar en nú væri gert ráð fyrir að
hún væri 100 metrar. Í tillögunni frá
1993 væri einnig gert ráð fyrir minna
atvinnusvæði en nú, eða 5 hekturum á
móti 10 núna.
Þá gerði núverandi tillaga ráð fyrir
fjölbreyttari íbúðarmöguleikum.
Meira yrði um tví- og þríbýlishús, auk
klasahúsa. „Staðan er þannig á höf-
uðborgarsvæðinu að það er mikil þörf
fyrir minni íbúðir og mikil eftirspurn
eftir þeim. Við erum því að koma til
móts við þau sjónarmið sem þar eru
uppi,“ sagði Steinunn.
Hún sagði að þegar orðið
fjölbýlishús væri nefnt
dyttu mönnum helst í hug
blokkir en fjölbýlishús
væru einnig tví- og þrí-
býlishús sem fólk þekkti
vel úr Hlíðunum og Teigunum og í
skipulaginu væru þess konar hús líka
skilgreind sem fjölbýlishús.
Fyrirhugaðar bensínstöðvar
utan vatnsverndarsvæða
Steinunn sagði að þegar skipulag á
nýjum hverfum væri unnið lægi að
baki mikil könnun á náttúrufari, veð-
urfari og öðru. Hún benti sérstaklega
á að fyrirhugaðar bensínstöðvarnar í
Norðlingaholti myndu liggja utan
vatnsverndarsvæðis. Vatnsverndar-
lína lægi eftir skipulagssvæðinu og
bensínstöðvarnar væru klárlega utan
línunnar. Sagði Steinunn einnig að
mat sérfræðinga, meðal annars hjá
Orkuveitunni, benti til þess að engin
hætta væri á að mengun bærist í
Bugðu eða Elliðavatn.
Steinunn sagði öll hús í Norðlinga-
holti yrðu byggð ofar hæstu flóða-
mörkum og allt ofanvatn yrði leitt í
sérstaka settjörn.
Steinunn benti á að Orkustofnun
hefði unnið kort af svæðinu með tilliti
til sprungna. Sérstök sprunguleit
hefði farið fram, meðal annars á því
svæði þar sem bygging bensínstöðva
væri ráðgerð. Sagði Steinunn að
borgaryfirvöld teldu að tillit hefði ver-
ið tekið til sprungna við skipulagið.
Steinunn sagði að það sem skipti
mestu máli varðandi skipulagið væri
sú hugsun og hugmyndafræði sem
lægi að baki skipulaginu. Reykjavík-
urborg stefndi að þéttingu byggðar
og sú stefna hefði verið mótuð í að-
alskipulagi Reykjavíkur. „Þétting
byggðar þýðir auðvitað ekki bara
þéttingu í eldri hverfum borgarinnar
eins og sumir vilja halda fram heldur
einnig í nýjum hverfum. Í nánast öll-
um borgum sem við þekkjum til
leggja menn mesta áherslu á þéttingu
og blöndun byggðar, en það er talið
hagkvæmt út frá umhverfissjónar-
miði,“ sagði Steinunn. Hún bætti við
að umræða um þéttleika gæti verið
ákaflega ruglingsleg. „Nettóþéttleiki
í Norðlingaholti er svipaður Hlíðun-
um og Neðra-Breiðholti. Þó er þétt-
leikinn í Hlíðum og Neðra-Breiðholti
nokkuð meiri en í Norðlingaholti ef
miðað er við allt hverfislandið.
Brúttóþéttleikinn, sem við miðum oft-
ast við, er 26 íbúðir á hektara í Norð-
lingaholti en 18 eru á
hektara í Árbæ og Selási.“
Steinunn sagði þær at-
hugasemdir sem komið
hefðu fram, meðal annars
frá Kópavogsbæ, um að
farið yrði nær ánni Bugðu
en sem nemur 100 metrum, ekki rétt-
ar. Alls staðar yrði 100 metra lína frá
Bugðu að byggð en það ruglaði málið
að Kópavogsbær miðaði við gamlan
árfarveg Bugðu í suðurhluta svæðis-
ins í sínum athugasemdum.
Fjölmargar
fyrirspurnir bárust
Að loknu erindi Steinunnar Valdís-
ar svaraði hún fyrirspurnum fundar-
manna, en auk hennar sátu fyrir svör-
um þau Helga Bragadóttir
skipulagsfulltrúi, Ágústa Svein-
björnsdóttir, hverfisstjóri hjá skipu-
lagsfulltrúa, Ólafur Bjarnason, for-
stöðumaður Verkfræðistofu, og
Stefán Hermannsson borgarverk-
fræðingur.
Meðal þeirra sem kvöddu sér
hljóðs voru íbúar í Þingási og Þverási
sem spurðu hvort viðunandi væri að í
framtíðinni yrði útsýni úr húsum
þeirra yfir í iðnaðarhverfi, en fólk
hefði á sínum tíma greitt fyrir hið
góða útsýni í hverfinu. Þeir sögðust
einnig telja að hæð húsa í Norðlinga-
holti yrði of mikil og var því varpað
fram að um skipulagsslys væri að
ræða. Nokkrir ræddu umferðarhá-
vaða á svæðinu og sögðu mikla um-
ferð um innri götur í Seláshverfi.
Fram kom sú skoðun að þétting
byggðar ætti að þýða að byggt yrði á
svæðum inni í borginni sem væru
óbyggð, í stað þess að þétta hana í
nýju hverfi í útjaðri borgarinnar. Þá
benti fundarmaður á að þegar deilur
stóðu um skipulag íbúðarbyggðar við
Elliðavatn í Kópavogi fyrir tveimur
árum, hefði Stefán Jón Hafstein borið
upp þá tillögu að skipulag færi í mat á
umhverfisáhrifum en nú hefði slíkt
ekki borið á góma.
Stefán sagði að þegar Alþingi
samdi lög um mat á umhverfisáhrif-
um framkvæmda hefði þróun borga
verið undanskilin með tilvísun til þess
að eðlilegra væri að í slíkum málum
væri farið að skipulags- og bygging-
arlögum. Í þeim lögum væri enda
gert ráð fyrir því að í greinargerð með
deiliskipulagi væri grein gerð fyrir
áhrifum á umhverfið. Með deiliskipu-
lagi Norðlingaholts hefði verið gerð
rækileg grein fyrir langflestum þátt-
um sem yrði gert í skýrslu um mat á
umhverfisáhrifum einstakra fram-
kvæmda.
Helga Bragadóttir svaraði því til að
vegna umferðarþunga um stofnbraut-
ir hefði meðal annars verið ákveðið að
gera að tillöguna þannig úr garði að
atvinnusvæði í Norðlingaholti væri í
jaðri hverfisins og veitti skjól fyrir
umferðarhávaða. Helga sagði rétt að
töluverð umferð lægi um innri götur á
Selássvæðinu en Breiðholtsbrautin
hefði verið á aðalskipulagi í áratugi,
sem og Norðlingaholt. „Við vitum af
því að töluverð umferð hafi verið um
innri götur í Seláshverfi og vonumst
til að nýjar stofnbrautir létti nokkuð á
því.“
Verðum stundum að sæta
því að byggðin þróist
Fundargestur lagði til að Norð-
lingaholt fengi áfram að vera það úti-
vistarsvæði sem það væri í dag. Stein-
unn Valdís sagðist sannfærð um það
að fleiri kæmu til með að nýta sér
þetta svæði þegar byggð yrði risin en
í dag færu ekki ýkja margir um svæð-
ið og helst þeir sem ættu þarna lönd
eða bústaði. „Auðvitað skil ég sjón-
armið fólks sem um langa hríð hefur
haft útsýni úr sínum húsum um tiltek-
inn fjallahring en við búum í borg og
verðum stundum að sæta því að
byggðin þróist.“ Steinunn sagðist við-
urkenna að hæð húsa á þessum stað
sem og öðrum væri matsatriði.
„Við munum taka tillit til þeirra
sem við teljum að færi fram góð rök
fyrir máli sínu,“ sagði Steinunn og
undirstrikaði að samráðs- og kynn-
ingarferli fæli ekki í sér framsal á
skipulagsvaldi því sem lægi hjá borg-
aryfirvöldum.
Borgin býður verð sem
talið er sanngjarnt
Það verð sem borgin kaupir eign-
irnar í Norðlingaholti á var gagnrýnt.
Stefán sagði ljóst að landið í Norð-
lingaholti væri í eigu mjög margra að-
ila. Starfsmanni borgarinnar væri
gert að bjóða þeim verð sem borgin
teldi sanngjarnt en land í Norðlinga-
holti væri keypt á nokkru hærra verði
en yfirleitt væri gert. Metið væri hjá
hverjum og einum hvaða eignir væru
á landinu og tekið tillit til þess.
Eigendur hesthúsa í Norðlinga-
holti lýstu yfir áhyggjum af framtíð
sinni og sögðu enga lausn vera fyrir
hendi. Stefán sagði rétt að ekki væri
komin góð lausn í hesthúsamál eins
og væri, en samið hefði verið við þá að
þeir ættu forgangsrétt að stað fyrir
hesthús á því næsta svæði
sem yrði sett í uppbygg-
ingu fyrir hestamenn.
Fundarmenn ræddu
um skipulagstillögur þær
sem fram komu um bygg-
ingu á Vatnsendasvæði í
Kópavogi fyrir nokkrum árum og
mættu miklum mótmælum, meðal
annars hvað varðaði fyrirhugaða hæð
húsa. Hefði Kópavogsbær tekið tillit
til mótmæla og spurt var hvort
Reykjavíkurborg myndi ekki gera
slíkt hið sama í þessu tilfelli.
Steinunn sagði varðandi skipulagið
á Vatnsenda í Kópavogi að mikilvægt
væri að fram kæmi að í raun og veru
hefði Reykjavíkurborg aðeins gagn-
rýnt eitt atriði varðandi það skipulag.
Sú gagnrýni hefði tengst verulega
mikilli uppbyggingu iðnaðar- og at-
hafnasvæðis suður af Elliðaárdalnum
sem Kópavogur hefði fyrirhugað þar.
Einnig hefði Kópavogur á sínum tíma
haft miklu afdráttarlausari hugmynd-
ir um háa og mikla byggð á Vatns-
endasvæðinu.
Fram kom í máli fundarmanna að
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir hefði í
fréttum á sínum tíma fyrst og fremst
gagnrýnt Kópavog fyrir að ætla að
byggja svo nálægt Elliðavatni og
hefði hún talað um vatnið sem sam-
eign alls höfuðborgarsvæðisins.
Steinunn svaraði því til að í skipulag-
inu væri tekið mið af því að Elliðavatn
væri sameign alls höfuðborgarsvæð-
isins og gætt yrði að því að hlúð yrði
að vatninu.
Margir nýta sér
Norðlingaholtið
Fundarmaður benti á að hugmynd-
ir um þétta byggð í Norðlingaholti
hefðu verið rökstuddar með hugtak-
inu sjálfbær þróun, en slíkt væri fá-
ránleg notkun á þessu hugtaki. Sjálf-
bær þróun fæli í sér að almenningur
fengi að taka þátt í ákvörðunum frá
upphafi, en hvað Norðlingaholt varð-
aði, hefði skipulaginu verið slengt
framan í íbúana á síðustu stundu.
Steinunn Valdís ræddi nánar notk-
un á hugtakinu sjálfbærri þróun. „Ég
get alveg viðurkennt það að það sem
haft var eftir mér í Morgunblaðinu
þar sem notað var hugtakið sjálfbær
þróun var algerlega slitið úr sam-
hengi og óskiljanlegt fyrir alla þá sem
til þekkja. Ég hef hvergi, hvorki í
Kastljósi, á þessum fundi né annars
staðar notað einmitt þetta orðalag.
Ég hef notað það hugtak að hverfið
eigi að vera sjálfu sér nægt, sjálf-
bærni, og að hverfið ætti að byggjast
upp sem heildstætt hverfi sjálfu sér
nægt um þjónustu og annað.“
Þá var bent á að borgarfulltrúar
væru með því að halda í þessar til-
lögur að verja hagsmuni byggingar-
aðila og fyrirtækja.
Stefán sagði að ljóst væri að í
samningi sem borgin hefði gert við
Rauðhól og borgarráð samþykkti,
stæði skýrum stöfum að skipulags-
höfundar ynnu undir stjórn skipu-
lags- og byggingarsviðs Reykjavíkur-
borgar. Gert væri ráð fyrir því að
Rauðhóll mundi eiga um 40% af bygg-
ingarlóðum og Reykjavíkurborg um
60%. Steinunn Valdís sagði það alls
ekki svo að verið væri að hygla bygg-
ingaraðilum og að fyrirtæki úti í bæ
réðu skipulagi í borginni. „Það eru
auðvitað skipulagsyfirvöld sem fara
með forræðið,“ sagði Steinunn.
Snjóþungt á vetrum
Bent var á að í Norðlingaholti væri
mjög snjóþungt á vetrum og að þarna
væri kaldara en víða annars staðar í
borginni. Ágústa sagði að Haraldur
Ólafsson veðurfræðingur hefði unnið
skýrslu um veðurfar á svæðinu og þar
hefði komið í ljós að vetur á þessum
slóðum væru frekar mildir og veður-
far á svæðinu ylli því ekki áhyggjum.
Sveinn Aðalsteinsson, varamaður í
skipulags- og byggingarnefnd fyrir
F-lista, sagðist hafa verið fylgjandi
þéttingu byggðar en aldrei hafa áttað
sig á að þétting væri túlkuð með þess-
um hætti. Sagði Sveinn að F-listinn
myndi berjast fyrir því að þessu
skipulagi yrði breytt að grundvelli til
og ótækt væri að byggingaraðilar
fengju að ráða því hvernig byggt væri
í borginni.
Guðlaugur Þór Þórðarson, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokks, ræddi með-
al annars samninginn við Rauðhól og
sagði þar efnt til fjárhagslegs sam-
krulls milli einkaaðila og
borgarinnar, sem væri
ekki forsvaranlegt. „Þar
er haldið áfram og beinlín-
is sagt í samningum að
borgin ætli að viðhalda
lóðaskortsstefnu svo hægt
sé að fá sem hæst verð fyrir þær lóðir
sem hér eru í boði. Þetta hefur leitt til
stórhækkaðs íbúðaverðs í borginni.“
Steinunn Valdís benti á að sam-
hljóða hefði verið samþykkt í skipu-
lags- og byggingarnefnd að setja til-
löguna í auglýsingu.
Hún sagði að það fyrirkomulag
sem borgin viðhefði við að selja lóð-
irnar væri umdeilanlegt, það væri
hugmyndafræðilegur ágreiningur um
það á milli meirihluta og minnihluta í
borgarstjórn. „Það að selja bygging-
arrétt er auðvitað bara ein aðferð.
Hún kann að vera umdeild, en það
voru þær aðferðir sem áður voru not-
aðar einnig.“
Þéttleiki byggðar og hæð
húsa harðlega gagnrýnd
Samkomusalur Sel-
ásskóla var fullur út úr
dyrum á borgarafundi
sem haldinn var í fyrra-
kvöld. Þar fór fram
kynning á deiliskipu-
lagstillögum vegna
nýrrar byggðar í Norð-
lingaholti og að henni
lokinni var fundarmönn-
um gefinn kostur á að
spyrja formann skipu-
lags- og byggingar-
nefndar og embætt-
ismenn hjá Reykja-
víkurborg nánar um
tillögurnar.
Morgunblaðið/Golli
Fjölmargir kvöddu sér hljóðs á fundinum í Selásskóla í fyrrakvöld og báru fram spurningar og athugasemdir.
Þétting byggð-
ar ekki bara í
eldri hverfum
Norðlingaholt
er í eigu mjög
margra aðila