Morgunblaðið - 01.09.2002, Blaðsíða 13

að rífa þau fundu menn merki þess
að ugla hefði hafst þar við um vet-
urinn. Hermt er að uglurnar séu
ættaðar ofan af Barðaströnd. Að
uglur skuli dvelja þarna vetr-
arlangt bendir til tilvistar haga-
músa.
Sveiflur
Venjulegur ferðalangur er ekki
líklegur til að taka eftir því hvort
uppsveifla eða hnignun er í lífríki
Breiðafjarðareyja. Þar iðar allt af
lífi í hnignun jafnt sem uppsveifl-
unni. En vísindamaðurinn tekur
eftir því að æðarkollurnar eru að-
eins með 2–3 unga í stað 4–5 og
hann tekur einnig eftir því hvort
verpandi teistupör eru kannski 30%
af þeim fjölda sem verpti örfáum
árum áður.
Ævar Petersen fuglafræðingur
hefur verið árvisst við rannsóknir í
Flatey frá árinu 1973. Í byrjun
snerist dvöl hans um athuganir á
teistunni, en fljótlega snerist verk-
efni hans upp í allsherjar vöktun á
lífríkinu. Hann sagði í samtali við
Morgunblaðið um hásumarið 1999
að lífríkið hefði verið í niðursveiflu.
Sem dæmi hefðu það sumarið verið
150 teistuhreiður í Flatey á móti
530 þegar flest var nokkrum árum
áður. Á sama tíma væri varp-
árangur aðeins 20% á móti 70%
þegar best léti. Það væri ætisskort-
ur sem ylli vandræðunum.
Ævar taldi þá að freistandi væri
að kenna þorskinum um nið-
ursveifluna, honum hefði fjölgað og
hann væri „afar þurftafrekur og
gæti verið að aféta aðra stofna í líf-
ríkinu,“ eins og hann komst að
orði.
Þessi ummæli Ævars Petersen
eru rifjuð hér upp því nú, þremur
árum síðar, er lífríkið við sama
heygarðshornið og enn er talað um
mikinn þorsk inni á Breiðafirði.
Dæmi eru um, að á endanum, þeg-
ar þorskurinn er búinn að éta allt
upp til agna sem á boðstólum er,
snúi hann sér að smærri frænd-
systkinum og beinlínis aféti sjálfan
sig. Þá er stutt í hrunið hjá honum,
en þá taka aðrir hlekkir neðar í
fæðukeðjunni kipp, ná sér á strik
og fuglaríkið með. Þetta er hin ei-
lífa hringrás náttúrunnar sem ætti
sem minnst að fikta við eða reyna
að raska eða breyta.
Stemning
Eins og sjá má af myndsjá ljós-
myndarans úr Vestmannaeyjum
lætur náttúran eins og ekkert sé í
Breiðafjarðareyjum og allt iðar af
lífi. Sumarið styttist þó óðum í ann-
an endann og áður en varir verður
allt hljóðnað á ný og fátt sem rýfur
kyrrðina annað en gnauðandi vind-
urinn og krunk í hrafni.
Teistan er áberandi í eyjunum og sá fugl sem notaður er til að mæla hnignun
eða uppsveiflu í lífríki Breiðafjarðareyja.
Toppskarfsungar skríða úr eggjum.
Toppskarfurinn er einn af einkennisfuglum Breiðafjarðar. Hann ver unga sína af
mikilli hörku.
eiðafjarðareyja
Óvíða er snjótittlingavarp þéttara en í Breiðafjarðareyjum. Á „meginlandinu“ verpir hann hins vegar meira til fjalla.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1. SEPTEMBER 2002 B 13