Morgunblaðið - 21.11.2002, Side 28

LISTIR
28 FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
HVERJUM dytti í hug að setja
upp loftfimleikaútgáfu af frægustu
ástarsögu heims, láta einn umdeild-
asta höfund hérlendan snara gullald-
arensku á íslenskt nútímatalmál og
gera úr þessu afar sjónræna, fyndna
og jafnvel á köflum harmþrungna
sýningu á „Hinum alveg frábæra og
hræðilega harmleik um Rómeó og
Júlíu“ eins og segir á titilsíðu þýð-
ingar Hallgríms Helgasonar á þessu
leikriti Williams Shakespeare? Nú,
auðvitað Vesturportsspútnikkarnir
sem í samvinnu við Borgarleikhúsið
hefur tekist hið ómögulega – að gera
harmleik hins enska skálds aðgengi-
legan unglingum samtímans en samt
halda einhverju eftir af kjarnanum
sem gerði verkið sígilt.
Það mátti sjá hvers var að vænta
úr þessari átt hvað Shakespeare
gamla viðkemur þegar Björn Hlynur
Haraldsson undir merkjum Vestur-
ports hlutaði Títus hans niður og setti
saman aftur í stuttri en eftirminni-
legri sýningu. Hér eru verk skáldjöf-
ursins enska notuð sem efniviður í
stórkostlegar sýningar þar sem sér-
hver sú aðferð sem leiklistin hefur yf-
ir að ráða eða getur fengið lánaða úr
skyldum greinum er notuð til að
skapa heljarmikið sjónarspil og keyra
það svo áfram af fullum krafti.
Nú standa við stjórnvölinn Gísli
Örn Garðarsson og Agnar Jón Eg-
ilsson, en Gísli leikur líka aðalkarl-
hlutverkið og er skrifaður fyrir þeim
ábyrgðarhluta að þjálfa þátttakend-
urna í uppátækjum fjölleikahúsfólks
ásamt Jóhannesi Níelsi Sigurðssyni.
Loftfimleikaatriðin eru nýstárlegasti
hluti sýningarinnar – og þá helst
vegna þess að það er svo kyndugt að
fylgjast með löndum sínum sprella
svona í lausu lofti. Svo eykur á
spennuna möguleikinn að áhorfendur
á fremstu bekkjum fái frændur sína,
loftlistamennina, beint í hausinn.
Það er athyglisvert að Hallgrímur
Helgason hefur við þýðingu þessa
verks stuðst við allt það sem Shake-
speare-þýðendur þessa lands hafa
alla tíð forðast eins og pestina – nú-
tímatalmál og tilvísanir í dægurmál.
Hann hefur gengið eins langt og hon-
um er unnt í að gera textann að sínum
eigin enda setur smekkur Hallgríms
á gríni og gamni mikinn svip á sýn-
inguna. Lausnirnar eru ekki allar
jafnsnjallar en það má telja það Hall-
grími hér til hróss að hann er ekki
hræddur við að nota klisjur þegar
þeirra er þörf. Í gamanmálunum
skiptast þær á við hugvitsamlegra
grín og blandan svínvirkar. Svolítið
annað er uppi á teningnum þegar
komið er út í harmrænni þætti verks-
ins en þar skriplar Hallgrímur stund-
um á skötunni og áhorfendum jafnvel
hlátur í hug á hjartnæmustu stund-
um. Það er greinilegt að aðstandend-
ur sýningarinnar hafa leikið sér
áfram að textanum eins og þá lysti
svo að leiktextinn ber gjarnan meiri
keim af Hallgrími með þeirra inn-
skotum en upprunalega textanum
enska.
Þeim sem ætla að rifja upp fyrri
kynni af harmleiknum væna má
benda á að hér er lögð mun meiri
áhersla á fyndna möguleika verksins
en harmræna. Það er því undravert
hve vel tekst að söðla um í lokaatrið-
unum og leyfa sorgarleiknum að ná
yfirhöndinni og renna sitt skeið. Hve
vel tekst til er miklu leyti að þakka
samleik Ólafs Darra Ólafssonar og
Nínu Daggar Filippusdóttur í atrið-
inu þegar hann, í hlutverki fóstru
hennar, segir henni lát Tíbalts. Þarna
verða skil í sýningunni og Nínu Dögg
í hlutverki Júlíu gefst kostur á að
túlka örvæntingu þess sem neyðist til
að treysta ráðabruggi annarra gegn
betri vitund. Lokaatriðið er áhrifa-
mikið og er þar bundinn snaggara-
lega endir á líf elskendanna en jafn-
framt minnt á loftfimleikinn sem
setur svo mikinn svip á sýninguna.
Að sjálfsögðu hefði verið enn betra
ef tekist hefði að tvinna betur saman
harm og gleði. Rómeó hefur í túlkun
Gísla Arnar vart ráðrúm til að sinna
harmræna þættinum svo hann fer
fyrir lítið. Margar aðrar persónur eru
svo stílfærðar hvað gervi og leik
snertir að leikurunum tekst einungis
að skila gríninu. Eina virkilega und-
antekningin er Margrét Vilhjálms-
dóttir sem Benvólíó en hvað þá per-
sónu varðar er lagt upp með breiðari
tilvísun frá upphafi. Á móti kemur að
hinir leikararnir skila gríninu listavel.
Björn Hlynur Haraldsson er frábær
sem hinn ofvirki Merkútsíó og Ólafur
Egill Egilsson sem fólið Tíbalt. Mar-
grét Vilhjálmsdóttir skapar gjörólíka
persónu sem móðir Júlíu sem undir-
strikar enn fjölhæfni hennar sem
leikkonu. Ingvar E. Sigurðsson leik-
ur föður hennar og á marga virkilega
góða spretti. Erlendur Eiríksson
leikur vonbiðilinn París sem undir-
furðulegt skrípamenni sem brestur í
söng við hvert mögulegt og ómögu-
legt tækifæri og sýnir enn eina hlið-
ina á sér á stuttum ferli. Allra bestur
er samt Ólafur Darri Ólafsson sem
fóstran sem sýnir ótrúlegt næmi,
tækni og tilfinningu fyrir tímasetn-
ingu í þroskuðum gamanleik. Víking-
ur Kristjánsson fer kersknisfullur
með aðfara- og lokaorð verksins
klæddur sem fjölleikahússtjóri og
þjónar fjölskyldu Júlíu með hangandi
hendi. Árna Pétri Guðjónssyni farast
gamanmálin vel úr hendi en er ekki
eins trúverðugur þegar syrtir í álinn.
Þrír fimleikagarpar, jafnt á barns-
sem fullorðinsaldri, fylla svo leik-
flokkinn þó að sumir leikaranna gæfu
þeim lítið sem ekkert eftir á flugi.
Umgjörð sýningarinnar á stóran
þátt í hve vel tekst til. Hér er svið og
áhorfendarými litla salarins í Borg-
arleikhúsinu nýtt sem fjölleikahús,
enda taka lýsing, búningar og leik-
mynd mið af þeirri hugmynd. En sjón
er sögu ríkari, hér ríkja kraftur og
þor og hæfilegt virðingarleysi fyrir
perlum heimsbókmenntanna og fá-
gætt tækifæri til að sjá frægustu ást-
arsögu allra tíma í lausu lofti.
Ást í lausu lofti
Morgunblaðið/Golli
Faðir Júlíu reynir að hafa hemil á Tíbalt, en ofsi hans steypir elskendunum
í glötun: Ólafur Egill Egilsson og Ingvar E. Sigurðsson í hlutverkum sínum.
LEIKLIST
Borgarleikhúsið í samstarfi við
Vesturport
Höfundur: William Shakespeare. Þýðing:
Hallgrímur Helgason. Leikstjórn: Gísli
Örn Garðarsson og Agnar Jón Egilsson.
Danshöfundur: Katrín Hall. Leik-
myndahönnun: Börkur Jónsson. Bún-
ingahönnun: Þórunn Elísabet Sveins-
dóttir. Ljósahönnun: Kári Gíslason.
Tónlistarstjórn: Karl Olgeirsson. Hljóð-
hönnun: Ólafur Örn Thoroddsen. Fjöl-
leikahúsþjálfun: Gísli Örn Garðarsson og
Jóhannes Níels Sigurðsson.
Leikarar: Árni Pétur Guðjónsson, Björn
Hlynur Haraldsson, Erlendur Eiríksson,
Gísli Örn Garðarsson, Ingvar E. Sigurðs-
son, Jóhannes Níels Sigurðsson, Kristján
Ársælsson, Margrét Vilhjálmsdóttir, Nína
Dögg Filippusdóttir, Ólafur Darri Ólafs-
son, Ólafur Egill Egilsson, Tómas Aron
Guðmundsson og Víkingur Kristjánsson.
Miðvikudagur 20. nóvember.
RÓMEÓ OG JÚLÍA
Sveinn Haraldsson
KAFFIHÚSASTEMNING
og kertaljós verður í húsi
Domus Vox kl. 21.30 í kvöld,
en þar verða útgáfu-
tónleikar á nótnabók Hreið-
ars Inga Þorsteinssonar,
Strax eða aldrei. Vinir
Hreiðars Inga flytja verk úr
þessari 25 laga söngbók.
Fram koma Valgerður
Guðnadóttir, Hafsteinn Þór-
ólfsson, Bjarni Snæbjörnsson,
Iwona Ösp Jagla, Bentína Sigrún
Tryggvadóttir og Kór Verzl-
unarskólans. Hólmfríður Jóhann-
esdóttir flytur efni af nýútkominni
plötu, Rautt silkiband, og Páll Óskar
og Monika flytja efni af plötunni Ef
ég sofna ekki í nótt.
Lagavalið ætti að höfða til sem
flestra, en í nótnabókinni má finna
lög fyrir barnakóra, unglingakóra,
kirkjuleg verk og einnig er ljóða-
flokkur fyrir þá sem eru lengra
komnir í söngnámi.
„Þetta er í fyrsta sinn sem ég gef
lög mín út á nótum en ég byrjaði að
semja 12 ára gamall. Lögin í þessu
hefti eru frá því ég var 17 ára til
dagsins í dag,“ segir Hreið-
ar Ingi, sem nú er 24 ára.
„Ég hef hægt og rólega
þróað minn eiginn stíl og er
samkvæmur sjálfum mér.
Ég finn mikinn meðbyr og
er tilbúinn að taka áhætt-
una: annaðhvort gengur
þetta eða gengur ekki.
Kór Verzlunarskóla Ís-
lands ætlar að hita upp fyrir
tónleikana, kl. 21, og frum-
flytur alveg glóðvolgt lag eftir mig
sem ekki er í heftinu. Næstu nótna-
bók hyggst ég gefa út eftir 2–3 ár og
þá einvörðungu verk fyrir kóra, en
ég á lög á lager í löngum bunum,“
segir Hreiðar Ingi.
Tónleikar í tilefni
útkomu nótnabókar
Hreiðar Ingi
Þorsteinsson
HRAFNHILDUR Arnardóttir
opnar sýningu sem hún nefnir
„Shrine of my Vanity“, Helgi-
dómur hégóma míns, í Galleríi
Hlemmi í dag kl. 20.
„Leiðarstef sýningarinnar er
hið svokallaða IVD (intensive
vanity disorder) eða hégóm-
aröskun en það heilkenni verður
æ algengara meðal þeirra sem
temja sér lífsstíl Vesturlanda-
búa,“ segir Hrafnhildur. „Þetta
fyrirbæri tekur eðlilega á sig
margvíslegar myndir en á sýn-
ingunni tekst ég á við þær hliðar
sem snúa frekar að henni
sjálfri.“
Hrafnhildur útskrifaðist með
meistaragráðu frá School of Vis-
ual Arts í New York árið 1996.
Hún hefur á undanförnum árum
tekið þátt í fjölda sýninga, bæði
hér heima og á erlendri grund.
Sýningin stendur til 8. desem-
ber og er opin frá miðvikudegi
til sunnudags kl. 14–18.
Hégómarösk-
un á Hlemmi
GREEN
ww
w.
for
va
l.is