Morgunblaðið - 03.12.2002, Side 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 3. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ






 


 BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Í BLAÐINU Skarpi, þingeyskum
fréttamiðli, föstudaginn 8. nóv. sl.
stendur þessi frétt: „Þingeyjarsveit
fékk kr. 33.304.027 sem er tekjujöfn-
unarframlag úr Jöfnunarsjóði að
sögn Jóhanns Guðna Einarssonar
sveitarstjóra. Þýðir þetta að samein-
ing hreppanna fjögurra skilar 22
miljónum umfram það sem hrepp-
arnir hefðu annars fengið samanlagt.
Sú upphæð hefði að óbreyttu verið
kr. 11.385.540 sem skipt hefði verið
milli hreppanna samkvæmt reglum.“
Þetta er svo sem ekki ný sannindi
að öðru leyti en því að þarna koma
fram skýrar tölur. En upphaf þess-
ara greiðslna er að finna í breytingu
á sveitarstjórnarlögum frá árinu
1988 þar sem kveðið er á um að sér-
stökum framlögum Jöfnunarsjóðs sé
varið „til að greiða fyrir sameiningu
sveitarfélaga.“ Ég fæ ekki séð að
þessi lagagrein standist landslög því
með samþykkt hennar er Jöfnunar-
sjóði gefið grænt ljós að bera fé í
sveitarfélögin til þess að leggja þau
niður. Þetta er ekkert annað en mút-
ur og það liggur fyrir að framhald
verði á þessum greiðslum næstu árin.
FRIÐJÓN GUÐMUNDSSON,
Sandi, Aðaldal.
Ekki er ein báran stök
Frá Friðjóni Guðmundssyni:
VEGNA ummæla landlæknisemb-
ættisins um fæðubótarefni hinn 26.10.
og 2.11. ber mér skylda til að leiðrétta
rangmæli þeirra sem hlut eiga að
máli. Þær greinar eiga við lítil rök að
styðjast og er illskiljanlegt að land-
læknisembættið skuli láta slík orð
falla. Óvönduð vinnubrögð með sára-
lítinn rökstuðning og til einskis nema
að færa landsmönnum rangar upplýs-
ingar.
Hvað eru fæðubótarefni? Orðið
fæðubótarefni er nokkuð stórt hugtak
og á við um mjög fjölbreytta línu efna
sem þjóna margvíslegum og mismun-
andi tilgangi. Í þessu tilfelli er verið
að ræða um þær vörur sem eiga að
tryggja fólki helstu næringarefni og
koma í stað einstakra máltíða. Í dag
er nánast öll fæða meira og minna
unnin hvort sem hún kallast fæðubót-
arefni eða ekki. Brauðið er samansafn
ýmissa efna og mjög unnin vara,
morgunkornið vex ekki á trjánum og
er vítamínbætt eins og fæðubótarefn-
in, mjólkin kemur ekki beint úr spen-
anum og er einnig unnin og vítamín-
bætt. Á að skilgreina þessar vörur
sem fæðubótarefni?
Um áratugaskeið hafa læknar og
næringarfræðingar talið notkun
fæðubótarefna góða leið til að verja
líkamann gegn næringarskorti.
Vegna mikillar gagnsemi er nú svo
komið að neysla fæðubótarefna eykst
hröðum skrefum á heimsvísu og ekki
að ástæðulausu því þau virka.
Kannski landlæknir telji allar þær
milljónir sem nota fæðubótarefni
daglega sér til heilsubótar skorta
greind til að gera greinarmun á því
hvort þau virka eða ekki.
Nú hef ég staðið í innflutningi á
fæðubótarefnum frá einum virtasta
bætiefnaframleiðanda heims í fimm
ár og á þeim tíma aðstoðað hundruð
ef ekki þúsundir Íslendinga við að
byggja upp heilbrigðari og hraustari
líkama. Barist gegn óholla skyndibit-
anum og komið fólki á rétta braut
með hreyfingu, hollu mataræði og
fæðubótarefnum með gagnsemi sem
styðst við ótal rannsóknir, sjálfsagt
sparað ríkinu tugi milljóna í útgjöld
vegna þeirra kvilla sem fylgja slæm-
um matarvenjum.
Eins og landlæknir álítum við
bestu leið til betri heilsu vera reglu-
lega hreyfingu og hollt mataræði.
Hver er ástæðan fyrir því að þjóðin
hefur þyngst um yfir 10% á aðeins
þrjátíu árum þrátt fyrir aukna aðsókn
í heilsuræktina og meiri meðvitund
um nauðsyn hreyfingarinnar? Vanda-
málið er að finna í mataræðinu. Sér-
fræðingar eru sammála um að reglu-
legar smærri máltíðir séu besti
kosturinn til að auka efnaskipti og
stuðla að stöðugri orku. Best væri ef
fólk borðaði a.m.k. fimm sinnum á
dag næringarríka máltíð. Tímaþröng-
in hrjáir okkur flest, sem verður til
þess að fólk sleppir úr máltíðum, gríp-
ur óhollan skyndibita í flýti og borðar
of stóran skammt í senn. Þessi tíma-
þröng og þekkingarleysi landsmanna
á næringarefnum leiða til vandamála
á borð við sykursýki, hjartasjúkdóma,
offitu o.fl.
Hver hefur tíma til að útbúa og
neyta fimm hollra máltíða á dag? Hér
koma fæðubótarefnin til sögunnar.
Sérþróað gæðafæði sem færir fólki öll
mikilvægustu næringarefnin án þess
slæma sem fylgir oft almennri fæðu
(kólesteról, mjólkursykur, hvítur syk-
ur, mettuð fita). Vörurnar eru með
lágan blóðsykurvísi og henta gegn
ýmsu óþoli, m.a. mjólkuróþoli og
glútenónæmi.
Þykir mér merkilegt hvernig land-
læknisembættið og þá sérstaklega
Sigurður Guðmundsson landlæknir
beitir sér fyrir neyslu landsmanna á
mjólkurafurðum og gegn fæðubótar-
efnum. Lengi má deila um nauðsyn og
gagnsemi sykurbættra mjólkurvara,
sem virðast þó undanfarið hafa tekið
fæðubótarefnin sér til fyrirmyndar.
Skyr.is – próteinríkt og án viðbætts
sykurs, Primus-próteindrykkur, Létt
kakó – 99% fitulaust. Mjólkursamlag-
ið þróar líklega nýjar vörur til að
koma til móts við auknar kröfur um
betri og hollari vörur.
Stundum reglulega hreyfingu til
heilsubótar, borðum hollan mat og
notum fæðubótarefni til stuðnings við
mataræðið þegar tímaþröngin steðjar
að eða einfaldlega til þess að tryggja
líkamanum öll þau næringarefni sem
hann þarfnast.
BJARNI VESTMAR BJÖRNSSON,
framkvæmdastjóri B. Magnússon hf.,
dreifingaraðila EAS á Íslandi.
Fæðubótarefni –
rétta leiðin
Frá Bjarna Vestmar Björnssyni: