Morgunblaðið - 16.01.2003, Blaðsíða 23

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. JANÚAR 2003 23
lágfargjaldafélags á borð við Ice-
land Express hefur aldrei verið
reyndur hér á landi. Hrakspár sem
byggjast á samanburði við löngu
horfnar aðstæður dæma sig því
sjálfar. Líklega hefði Jóhannes í
Bónusi aldrei byrjað sinn rekstur
ef hann hefði einblínt á það hversu
margar verslanir höfðu gengið illa
árin á undan.
Rangfærslur og
hugtakaruglingur
Það er óviðunandi að sitja undir
þeim rangfærslum greinarhöfund-
ar að hvergi komi fram í gögnum
Iceland Express að farþegar eigi
kröfu á flugrekstrarfélagið Astra-
eus um framkvæmd flugsins. Þetta
er rangt hjá honum, enda kemur
hlutverk Astraeus skýrt fram í
gögnum sem farþegar fá send.
Alltaf hefur legið fyrir að sérstaða
Iceland Express felst meðal annars
í því að fá utanaðkomandi aðila til
að annast flugreksturinn. Breska
flugrekstrarfélagið Astraeus upp-
fyllir öll þau ströngu skilyrði sem
gerð eru á Evrópska efnahags-
svæðinu til slíkra félaga.
Erfitt er að elta ólar við allar
rangfærslur sem fram koma hjá
greinarhöfundi. En sem dæmi má
nefna að hann fullyrðir að aðilum í
ferðaþjónustu hafi verið boðið að
leggja fram þjónustu og fá hana
endurgreidda með hlutabréfum í
Iceland Express. Þetta er alrangt.
Einnig kemur fram hugtakarugl-
ingur þegar hann ræðir um flug-
félög og flugrekstraraðila. Þá er
EKKI verður hjá því komist að
gera nokkrar athugasemdir við
grein sem Vilhjálmur Bjarnason
ritar í Morgunblaðið í gær um Ice-
land Express. Þar reynir hann að
varpa rýrð á starfsemi þessa nýja
lágfargjaldafélags, en afhjúpar í
leiðinni mikla vanþekkingu á
rekstrarfyrirkomulagi þess.
Í grein sinni segir Vilhjálmur að
tilraunir síðustu 30 ára til að skapa
samkeppni í millilandaflugi hafi
ekki gengið vel og endað með
gjaldþrotum. Ályktun hans er sú
að þar með eigi Iceland Express
ekki mikla möguleika.
Svo virðist sem höfundur taki
ekki tillit til þeirra gjörbreyttu að-
stæðna sem millilandaflug býr við
vegna samningsins um Evrópska
efnahagssvæðið. Á árum áður
höfðu Flugleiðir einkarétt á áætl-
unarflugi til vinsælustu áfangastað-
anna. Nú ríkir frelsi í þeim efnum.
Viðhorf almennings til flugferða
hafa breyst og fleiri ferðast á eigin
vegum í áætlunarflugi. Tilkoma
Netsins auðveldar sölu- og mark-
aðsstarf, aukin velmegun eykur
ferðalög og Ísland verður sífellt
vinsælli áfangastaður erlendra
ferðamanna. Bylting í upplýsinga-
tækni og einfalt rekstrarfyrir-
komulag gerir lágfargjaldafélögum
eins og Iceland Express kleift að
vera með 40% minni rekstrar-
kostnað en hefðbundin flugfélög.
Þannig getur Iceland Express boð-
ið mun lægri fargjöld en samt skil-
að góðum hagnaði. Þar fetar Ice-
land Express í fótspor fjölda
lágfargjaldafélaga sem hafa haslað
sér völl víða um heim með afar
góðum árangri.
Hefði Jóhannes
í Bónusi látið stoppa sig?
Staðreyndin er sú að rekstur
ruglað saman kröfum um trygg-
ingar í leiguflugi, áætlunarflugi og
ferðaskrifstofurekstri.
Alvarleg ásökun
á hendur yfirvöldum
Það er býsna alvarleg ásökun
greinarhöfundar að starfsemi Ice-
land Express og ferðaskrifstofunn-
ar Reykjavík Express, sem er dótt-
urfyrirtæki Iceland Express,
byggist á því að fara á svig við lög
og reglur um neytendavernd. Sú er
auðvitað ekki raunin, enda hefur
fyrirtækið átt mikil og uppbyggj-
andi samskipti við samgönguráðu-
neytið einmitt í þeim tilgangi að
tryggja hag og rétt viðskiptavina.
Að halda öðru fram gerir lítið úr
þessum sömu yfirvöldum.
Raunhæf markmið
og góðar undirtektir
Unnið hefur verið að stofnun
Iceland Express í þrjú ár og að fé-
laginu standa einstaklingar og fyr-
irtæki með mikla þekkingu á ferða-
málum og fyrirtækjarekstri.
Áætlanir félagsins byggjast á raun-
hæfum markmiðum í ljósi gjör-
breyttra aðstæðna til að reka áætl-
unarflug í samkeppni við þá sem
fyrir eru á markaðnum.
Verið getur, í ljósi sögunnar, að
einhverjir eigi bágt með að trúa
því að Iceland Express geti boðið
jafnlág fargjöld og raun ber vitni.
En há flugfargjöld þurfa ekkert
frekar að vera náttúrulögmál hér á
landi en erlendis. Iceland Express
hefur fengið afar góðar viðtökur
viðskiptavina á þeirri viku sem lið-
in er frá því sala farmiða hófst,
langt umfram væntingar. Þær und-
irtektir sýna að félagið er á réttri
leið.
Rangfærslur
um Iceland
Express
Eftir Ólaf
Hauksson
Höfundur er talsmaður
Iceland Express.
„Há flugfar-
gjöld þurfa
ekki að vera
náttúrulög-
mál.“
ÉG varð hrygg um daginn þegar ég
heyrði í fréttum að börnum, sem tekin
eru og vistuð af Barnaverndarstofu,
fer fjölgandi. Mér varð hugsað til þess
hversu réttlaus þessi börn eru. Öll
börn elska foreldra sína.
Því miður eru sumir foreldrar
ófærir um að gefa börnum sínum
þann stuðning sem þau þarfnast. Það
finna börnin og þau lifa í eilífum felu-
leik með ástandið því þau gera sér
fljótt grein fyrir að þeirra heimilislíf
er öðruvísi en hjá meirihlutanum.
Ekki bætir úr skák þegar börnin eru
tekin af heimilinu því mamma og
pabbi geta ekki sinnt þeim vegna eig-
in vandamála. Þá finna börnin að
þeirra réttur er enginn, þau eru núll.
Enginn sem þau geta treyst á að eiga
100% skjól hjá. Útkoman er mjög til-
finningalega brotnir einstaklingar
sem höndla ekki að taka þátt í hinni
hörðu og grimmu lífsbaráttu, en þar
þarf mikinn styrk til að höndla vel. Þá
er fyrir marga eina leiðin að flýja á
náðir víns eða efna því þá finnst ekki
eins mikill sársauki og vonbrigði í sál-
inni því allt er dofið og gervigleði
komin í staðinn sem getur tímabundið
verið betri en fyrri líðan. Við höfum
öll áhyggjur af því hvað unga fólkinu
fjölgar á götunni og á meðferðar-
stofnunum. Hvað er til ráða?
Það er kominn tími til að taka á
málunum með nýju sóknarfæri. Nið-
urstaða mín er fjölskyldumeðferðar-
stöð. Rökin eru þessi: Þegar áfengi og
jafnvel vímuefni eru höfð um hönd
inni á heimili verða mörg sálarsár á
allri fjölskyldunni. Tökum sem dæmi
að pabbi sé alki og fari í meðferð.
Mamma verður áfram heima með
börnin og að vinna. Hún kíkir á Al-
Anon einu sinni í viku. Kemst ekki
oftar út á kvöldin því heimilið tekur
sitt. Það er engin lausn fyrir foreldr-
ana að skilja því sennilega byrjar þá
nýtt samband á „sjúkum“ nótum við
nýjan aðila og ekki eru börnin betur
sett þannig. Pabbi kemur heim eftir
tvo mánuði. Mamma er ennþá reið yf-
ir ljótum hlutum sem höfðu verið
sagðir eða gerðir því þessi átta skipti
sem hún komst út dugðu henni ekki til
að vinna úr sínu ferli. Hún vill gera
upp við manninn allt sem gerðist.
Þetta rifrildi hlusta börnin á og þau fá
kvíðahnút, líður illa. Finna fyrir von-
leysi um betri tíma. Láta sig hverfa
eitthvað út.
Þau eru líka með mörg sálarsár
vegna alls sem hefur gerst. Eða ein-
stæð móðir fer í meðferð. En getur
ekki einbeitt sér að meðferðinni,
hugsar um hvernig börnunum líði.
Þannig meðferð skilar ekki tilætluð-
um árangri. Ekki eru börnin í með-
ferð vegna sára sem þau fengu af orð-
um og atburðum! Þau eru í vist úti í
bæ! Þess vegna er rétt að fara nú að
rífa meinin upp með rótum! Alkóhól-
ismi er fjölskyldusjúkdómur. Þess
vegna þarf öll fjölskyldan að fara í
meðferð í einu í x-langan tíma. Í þess-
ari meðferð yrði hjónaráðgjafi sem
hjálpaði foreldrunum að vinna sig út
úr öllu því ljóta sem hefur komið fyrir.
Í þessari meðferð yrði fjölskylduráð-
gjafi sem hjálpaði foreldrum og börn-
um að vinna saman og ná að ræða út
allt sem hefur gerst. Einnig yrði
barnasálfræðingur sem tæki börnin í
einstaklingsráðgjöf og hjálpaði þeim
að opna sig, tjá sársauka sinn, byggja
sig upp og sjá sjálfa sig sem yndisleg-
an einstakling sem er ekkert minna
virði en aðrir í skólanum. Þá yrði líka
sálfræðingur með einstaklingsráðgjöf
fyrir fullorðna til að hjálpa þeim að
taka ábyrgð á sjálfum sér, sínum til-
finningum og horfast í augu við stöð-
una eins og hún raunverulega er.
Líka yrði fjármálaráðgjafi til að
kenna fólki að skipuleggja fjármál
sín. Því hluti af því sem hrjáir svona
fjölskyldur er í flestum tilfellum fjár-
hagsvandræði. Og yfirleitt munu
börn þessa fólks sjálf eiga við fjár-
málavanda að stríða þegar þau vaxa
úr grasi því foreldrarnir höfðu ekki
kunnáttu til að veita þeim fullnægj-
andi leiðsögn. Það er ekki meðfæddur
eiginleiki að sinna fjármálum vel.
Eftir svona meðferð yrði búið að
taka tilfinningasár fjölskyldunnar
fyrir og þá er auðveldara að fara út í
lífsbaráttuna og standa sig þegar ekki
þarf að útkljá fortíðina samhliða. Eft-
ir útskrift skal samt koma í fjöl-
skylduráðgjöf einu sinni í viku ef ein-
hver vandamál skyldu koma upp sem
þyrfti stuðning til að leysa því oftast
eru það tilfinningarnar sem hlaupa
með okkur í kaf. Seinna yrði mætt
einu sinni í mánuði í u.þ.b. ár. Ég veit
að þetta virkar stórt og dýrt batterí
en þarna yrði unnið að hlutunum frá
rótinni í staðinn fyrir að „slíta fífilinn
upp en skilja rótina eftir því allir vita
að hann lifir endalaust þannig“.
Ég er sannfærð um að þetta á eftir
að skila sér til baka seinna með því að
færri unglingar verði á götunni. Það
eru allir orðnir þreyttir á að berjast
við fíkniefnavandann sem er stór og
þjóðfélaginu dýr og það eru allt of
margir fastir í þeim hlekkjum vegna
sálarsára. Hjálpum fólki til að höndla
lífið frá grunni. Hendum börnunum
ekki til og frá. Virðum þeirra þarfir og
líðan. Þau vilja vera hjá pabba og
mömmu. Sköpum aðstöðu til að þau
fái að vera meira en núll í þjóðfélag-
inu. Gerum fyrir börnin það sem við
hefðum viljað láta gera fyrir okkur ef
við hefðum verið börn í þeirra að-
stöðu.
Meðferðarstöð fyrir
fjölskyldur í vanda
Eftir Ásu Grétu
Einarsdóttur
„Niðurstaða
mín er fjöl-
skyldu-
meðferð-
arstöð.“
Höfundur vinnur hjá
Fasteignamati ríkisins.
INGIBJÖRG Sólrún, þú sagðist
ætla í framboð til Alþingis til að fella
ríkisstjórn Davíðs Oddssonar, nú
segist þú kjósa með Kárahnjúka-
virkjun til að bregða ekki fæti fyrir
framkvæmdir Alþingis. Hafir þú
framið svik í desember eru þetta
svik á svik ofan. Hvar er pláss fyrir
okkur kjósendur þína í þessari mót-
sögn.
Vorum við að kjósa þig sem borg-
arstjóra svo þú gættir þess að troða
Alþingi ekki um tær? Veistu hvernig
er komið fyrir þér, þú ert orðin þjón-
ustustúlka í stóriðjupartíi og þannig
verður þín minnst. Það er til ljóð eft-
ir nöfnu þína Haraldsdóttur þar sem
segir frá því að þegar karlafundirnir
eru búnir komi alltaf kona til að þrífa
burtu glösin og vindlaöskubakkana.
Nú lítur út fyrir að allt sé klappað og
klárt í sambandi við Kárahnjúka-
virkjun og þá kemur kona og tekur
burtu glösin og þrífur öskubakkana.
Aldrei hefði ég trúað að þú yrðir sú
kona. En hver veit nema vindlaaskan
fylgi þér hvert sem þú ferð héðan í
frá.
Ertu svo upptekin af því að vera
stjórnmálamaður að þú ert orðin
stjórnmálamaður? Þú hlýtur að
skilja svona öfugmæli. Þegar upp-
þotið varð í desember sagði ég að
þetta væri út af Kárahnjúkavirkjun.
Það er nefnilega skákgáfa í ættinni.
Þú samþykkir þetta, hverfur úr stóli
borgarstjóra og heldur að allt verði
gleymt í vor. En sumt gleymist ekki,
það bólgnar út. Tíminn ekki aðeins
læknar sár, hann veldur líka ígerð.
Einföldustu dæmi sýna að ekki er
bæði sleppt og haldið. Ætlar þú að
vera fastráðin hjá KR og leika
nokkra leiki fyrir Val? Hvað er að
koma fyrir þig? Ertu búin að vera of
lengi í stólnum einsog maðurinn sem
þú þykist ætla að velta úr sessi.
Nógu varstu móðurleg í einhverju
kastljósinu eins og hann föðurlegur.
Veistu það, við höfum ekkert við for-
eldra að gera. VIÐ VILJUM
STJÓRNMÁLAMENN.
Ég var að koma heim af kvikmynd
Ómars Ragnarssonar um Kára-
hnjúka, þar var fólk sem grét út af
ákvörðun þinni. Það eru allir í áfalli.
Og hjarta mitt blæðir af sorg og
reiði. Klukkan er ekki orðin tvö hinn
sextánda janúar.
Þú varst kosningabeitan í vor fyrir
R-listann, það heppnaðist, ég kaus
þig, og nú á nota þig aftur í alþing-
iskosningunum í vor. En veistu það,
það dugir bara ekki endalaust að
nota gamla beitu.
Það kemur
alltaf kona
Eftir Elísabetu K.
Jökulsdóttur
Höfundur er rithöfundur.
„Þetta eru
svik á svik
ofan.“
MIG hefur alltaf dreymt um að
vera í góðum félagsskap og njóta
virðingar innan hans og eiga þátt í
stofnun slíks félagsskapar. Öll þurf-
um við á félagsskap að halda en
fólki með geðraskanir hentar ekki
allur sá félagsskapur sem stendur
til boða.
Hvað þarf til þess að fá ungt fólk
til þess að koma saman og njóta
lífsins án einhverskonar ólifnaðar?
Við erum að tala um félagsskap
sem verður að uppbyggjandi starf-
semi og með markvissum fundum
til að byrja með sem leiðir til
spennandi athafna á ýmsum svið-
um. Starfsemin ætti að mótast af
hugmyndum hópsins, hvað menn
vilja gera í sameiningu til þess ein-
ungis að styrkja sjálfan sig og hóp-
inn.
Takmarkið með þessum fé-
lagsskap er ekki að vinna kappleiki,
viða að sér pólitískum völdum,
koma saman og drekka áfengi eða
ná sér í myndarlegustu stúlkuna/
strákinn eins og gengur og gerist í
samfélaginu.
Takmarkið með þessum fé-
lagsskap er mannrækt og bætt
heilsa í andlegum, líkamlegum og
félagslegum skilningi.
Með þessum orðum erum við að
leita að leirkerasmiðum til þess að
móta leirinn.
Þó svo að mig hafi ekki vantað
félagsskap í gegnum tíðina þrátt
fyrir mín veikindi þá hefur mig sár-
langað að vera í félagsskap sem
miðar að hinu góða að hjálpa fólki.
Sá félagsskapur sem ég hef stundað
vann að því að vinna kappleiki (án
þess að það hafi verið slæmt),
drekka áfengi og finna þyrnirósir
en ekki að leggja rækt við það sem
sæmir mínum sjúkdómi.
Geðraskanir sameina þennan fé-
lagsskap sem um er að ræða. Sann-
arlega er hægt að læra að lifa með
þessum verkefnum/veikindum og
það er það sem við ætlum að gera
innan þessarar ungliðahreyfingar.
Ert þú eins og ég sem vildi vera
velkominn inn í lýðræðislegan fé-
lagskap sem tilbúinn væri að taka á
móti þér eins og þú ert, hlusta á þig
og heyra hvað þú hefur að segja og
þannig leyfa ljósi þínu að skína?
Ert þú sandkornið sem seinna mun
mynda sandhrúguna? Hafið sam-
band. Við erum til húsa í Hinu hús-
inu og hittumst á laugardögum kl.
15. Aldur 18–26 ára.
Athugaðu málið!
Eftir Ágúst Geir
Torfason
Höfundur er nemi.
„Takmarkið
með þessum
félagsskap
er mann-
rækt.“